Australovenator

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Australovenator
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Podgromada

diapsydy

Infragromada

archozauromorfy

Nadrząd

dinozaury

Rząd

dinozaury gadziomiedniczne

Podrząd

teropody

Infrarząd

tetanury

(bez rangi) karnozaury
Nadrodzina

allozauroidy

Rodzina

Neovenatoridae

Rodzaj

Australovenator
Hocknull et al., 2009

Gatunki
  • A. wintonensis Hocknull et al., 2009
Rekonstrukcja australowenatora pożywiającego się padliną Diamantinasaurus

Australovenatorrodzaj teropoda z rodziny Neovenatoridae. Został opisany przez Scotta Hocknulla i współpracowników w oparciu o dziewięć zębów, lewą kość zębową, żebra grzbietowe i brzuszne oraz kilkanaście kości kończyn (AODF 604) wydobytych z datowanych na najpóźniejszy alb[1] lub przełom cenomanu i turonu[2] osadów formacji Winton w Australii, około 60 km na północny zachód od Winton w stanie Queensland. Australovenator był średniej wielkości allozauroidem, osiągającym rozmiary zbliżone do fukuiraptora. Izolowana kość skokowa pochodząca z wczesnej kredy Australii, zidentyfikowana wcześniej jako należąca do Allosaurus sp., została przez Hocknulla i współpracowników uznana za reprezentującą w rzeczywistości Australovenator sp.[1] Jednak nie wszyscy naukowcy zgadzają się z taką identyfikacją. Roger B.J. Benson, Matthew Carrano i Stephen Brusatte (2010) zgodzili się, że ta kość skokowa należy do teropoda należącego do opisanego przez nich kladu Megaraptora i tym samym blisko spokrewnionego z australowenatorem, lecz ich zdaniem nie można wykluczyć, że mogła ona należeć do teropoda z odrębnego rodzaju[3]; natomiast według Agnolina i współpracowników (2010) ta kość skokowa należała do teropoda z nadrodziny Abelisauroidea[4]. Obecność szczątków australowenatora w datowanych na alb osadach potwierdza występowanie w tym okresie na terenach dzisiejszej Australii allozauroidów spokrewnionych z karcharodontozaurem[1].

Filogeneza[edytuj | edytuj kod]

Według analizy filogenetycznej przeprowadzonej przez Hocknulla i współpracowników Australovenator jest najbardziej bazalnym karcharodontozaurydem, bardziej zaawansowanym zarówno od allozaura, jak i fukuiraptora (choć opisano go jako allozauroida bazalnego w stosunku do karcharodontozaurów). Z pozostałymi przedstawicielami Carcharodontosauridae zdaniem autorów łączy go pojedyncza niedwuznaczna synapomorfia – głowa kości udowej zakrzywiona grzbietowo, co skutkuje kątem rozwartym pomiędzy głową a trzonem kości[1]. Kość skokowa wykazywała wiele odrębnych cech, spośród których niektóre występowały także u fukuiraptora. Analiza kladystyczna przeprowadzona przez Rogera Bensona, Matthew Carrano i Stephena Brusatte wsparła hipotezę o bliskim pokrewieństwie australowenatora i fukuiraptora. Według niej są one taksonami siostrzanymi wewnątrz kladu Megaraptora, obejmującego zaawansowanych przedstawicieli grupy Neovenatoridae – teropodów blisko spokrewnionych z karcharodontozaurami[3].

Paleoekologia[edytuj | edytuj kod]

Na terenie formacji Winton pod koniec wczesnej kredy – oprócz Australovenator – występowali również przedstawiciele dwóch rodzajów zauropodów z grupy TitanosauriformesWintonotitan oraz Diamantinasaurus. Fauna wczesnokredowej Australii była zróżnicowana i obejmowała zarówno formy plezjomorficzne, takie jak Wintonotitan i Australovenator, oraz zaawansowane, jak Diamantinasaurus[1]. Przedstawiciele grupy Megaraptora, do której należy Australovenator, mieli wydłużone i silniejsze kończyny przednie, co sugeruje, iż mogli wykorzystywać je do polowania, a ich kończyny tylne wykazywały adaptacje do biegania. Benson i współpracownicy sugerują, że Megaraptora mogły być w ekosystemach odpowiednikami przeważnie niewielkich celurozaurów[3].

Pochodzenie nazwy[edytuj | edytuj kod]

Nazwa Australovenator pochodzi od łacińskich słów australis („południowy”) i venator („łowca”) – odnosi się ona do miejsca odnalezienia szczątków dinozaura, półkuli południowej, oraz mięsożerności dinozaura. Epitet gatunkowy gatunku typowego, wintonensis, pochodzi od nazwy miasta Winton, w pobliżu którego odkryto skamieniałości Australovenator[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f SA Hocknull, MA White, TR Tischler, AG Cook i inni. New Mid-Cretaceous (Latest Albian) Dinosaurs from Winton, Queensland, Australia. „PLoS ONE”. 4 (7), s. e6190, 2009. DOI: 10.1371/journal.pone.0006190. (ang.). 
  2. Ryan T. Tucker, Eric M. Roberts, Yi Hu, Anthony I.S. Kemp i Steven W. Salisbury. Detrital zircon age constraints for the Winton Formation, Queensland: Contextualizing Australia's Late Cretaceous dinosaur faunas. „Gondwana Research”, 2013. DOI: 10.1016/j.gr.2012.12.009. (ang.). 
  3. a b c Roger B.J. Benson, Matthew T. Carrano, Stephen L. Brusatte. A new clade of archaic large-bodied predatory dinosaurs (Theropoda: Allosauroidea) that survived to the latest Mesozoic. „Naturwissenschaften”. 97 (1), s. 71-78, 2010. DOI: 10.1007/s00114-009-0614-x. (ang.). 
  4. Federico L. Agnolin, Martín D. Ezcurra, Diego F. Pais, Steven W. Salisbury. A reappraisal of the Cretaceous non-avian dinosaur faunas from Australia and New Zealand: evidence for their Gondwanan affinities. „Journal of Systematic Palaeontology”. 8 (2), s. 257-300, 2010. (ang.).