Barbara Zbrożyna
Data i miejsce urodzenia |
1 września 1923 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
15 grudnia 1995 |
Zawód, zajęcie | |
Odznaczenia | |
Barbara Zbrożyna (ur. 1 września 1923 w Lublinie, zm. 15 grudnia 1995 w Warszawie) – polska rzeźbiarka.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Córka Jana Loefflera. Studiowała w Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie u prof. Xawerego Dunikowskiego (1945–1947), a następnie w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie w pracowni prof. Franciszka Strynkiewicza (1947–1952). W latach 1951–1954 brała udział w rekonstrukcji zabytkowych rzeźb w Warszawie.
W styczniu 1976 roku została sygnatariuszką listu osób protestujących przeciwko zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (tzw. List 59)[1], podpisała list protestacyjny do Komisji Nadzwyczajnej Sejmu PRL przeciwko zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej[2]. Była członkiem awangardowej Grupy 55. 23 sierpnia 1980 roku dołączyła do apelu 64 uczonych, pisarzy i publicystów do władz komunistycznych o podjęcie dialogu ze strajkującymi robotnikami[3].
Autorka rzeźb figuralnych, licznych portretów, kompozycji przestrzennych, pomników. Styl jej ewoluował od realizmu (rzeźba przekupki z kurą na warszawskim Mariensztacie z 1949 roku), przez syntetyczne uproszczenia i ekspresyjno-metaforyczną deformację do abstrakcji.
Pochowana na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera K-6-40)[4].
Pomniki
[edytuj | edytuj kod]Tworzyła pomniki nagrobne m.in.:
- Xawerego Dunikowskiego, 1966 – Cmentarz Wojskowy na Powązkach – Warszawa
- Stanisława Herbsta, 1974 – Cmentarz Powązkowski – Warszawa
- Artura Sandauera i Erny Rosenstein, 1989 – Cmentarz Wojskowy na Powązkach – Warszawa
- rzeźby o tematyce sakralnej m.in.: cykl świętych i błogosławionych w kościele Jezuitów w Warszawie.
Wystawy indywidualne: wybrane
[edytuj | edytuj kod]- 1959 – Galeria Krzywe Koło Warszawa
- 1961 – Galeria ZPAP w Warszawie
- 1964 – Galerie de la Case d’Art Paryż
- 1965 – La Galleria Alcione w Trieście
- 1967 – BWA w Krakowie
- 1969 – Dom Artysty Plastyka w Warszawie
- 1973 – CBWA Zachęta Narodowa Galeria Sztuki w Warszawie
- 1974 – BWA w Lublinie
- 1989 – Galeria Zapiecek w Warszawie
- 1993 – Galeria Kordegarda i Zachęta Narodowa Galeria Sztuki w Warszawie
- 2008 – Zachęta Narodowa Galeria Sztuki w Warszawie
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Złoty Krzyż Zasługi (11 lipca 1955)[5]
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycnia 1955)[6]
Nagrody
[edytuj | edytuj kod]Była laureatką wielu prestiżowych nagród artystycznych m.in.:
- Nagrody Kulturalnej „Solidarności” za 1988 rok
- Brata Alberta Chmielowskiego 1986
- Polcul Foundation 1991
Wystawa pośmiertna
[edytuj | edytuj kod]25 marca 2008 warszawska Zachęta Narodowa Galeria Sztuki otworzyła wystawę prac Barbary Zbrożyny Figury Nasłonecznione.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ „Kultura” 1976/03/342 Paryż 1976, s. 28.
- ↑ „Kultura” 1976/03/342 Paryż 1976, s. 30.
- ↑ Apel (dokument KSS KOR, Archiwum Opozycji IV/04.05.43 [b.n.s.]).
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze.
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki - wymieniona jako Loefler-Zbrożyna Barbara.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Leśniewska Anna Maria, Barbara Zbrożyna Rzeźba, Centrum Rzeźby Polskiej, Orońsko 2006, ISBN 83-85901-62-0.
- Barbara Zbrożyna Figury Nasłonecznione, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa 2008, ISBN 978-83-60713-15-0.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Barbara Zbrożyna, [w:] Twórcy [online], Culture.pl [dostęp 2024-03-22] .
- Figury ze słońcem – artykuł na stronie Polskiego Radia.
- Lubelskie peregrynacje Barbary Zbrożyny na stronie Muzeum Lubelskiego w Lublinie
- Absolwenci Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie
- Ludzie urodzeni w Lublinie
- Odznaczeni Medalem 10-lecia Polski Ludowej
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (Polska Ludowa)
- Pochowani na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie
- Polscy rzeźbiarze współcześni
- Sygnatariusze Memoriału 101
- Urodzeni w 1923
- Wspierający Apel 64
- Zmarli w 1995