Barbaryzm
Barbaryzm (z gr. barbarismós, od bárbaros „barbarzyńca, cudzoziemiec”) – jednostka językowa niewłaściwa dla danego języka, przeniesiona do wypowiedzi z języka obcego (o charakterze zapożyczenia lub kalki językowej). Termin ten odnoszony jest w szczególności do elementów ocenianych negatywnie, łamiących ustalone konwenanse językowe i postrzeganych jako zbędne (mających swoje rodzime odpowiedniki)[1][2]. W szerszym ujęciu barbaryzm to każdy element językowy uchodzący za niekulturalny, niewłaściwy dla języka literackiego[3]. Niekiedy definiuje się go jako „poważny błąd językowy”[4].
Barbaryzmy opierają się na zasadzie kontrastu między językami. Mogą zatem nadawać tekstowi literackiemu szczególną wartość stylistyczną[1]. Wykorzystywane są jako chwyty stylistyczne służące podkreśleniu kunsztowności wypowiedzi (zwłaszcza makaronizmy w literaturze barokowej), wywołaniu efektów humorystycznych lub językowej charakterystyce postaci[5]. Czasami utożsamia się barbaryzmy i makaronizmy[6].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b barbaryzm, [w:] Encyklopedia językoznawstwa ogólnego [online], Encyklopedia ENCENC – Polskie encyklopedie humanistyczne [dostęp 2019-06-28] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-19].
- ↑ Jozef Mistrík, Encyklopédia jazykovedy, Bratislava: Obzor, 1993, s. 81, ISBN 80-215-0250-9, OCLC 29200758 (słow.).
- ↑ Jože Toporišič, Enciklopedija slovenskega jezika, Ksenija Dolinar (red.), Lublana: Cankarjeva založba, 1992, s. 5, ISBN 86-361-0756-3 (słoweń.).
- ↑ Jiří Haller, Poznámky k Příručnímu slovníku jazyka českého, „Naše řeč”, 20 (2–3), 1936, s. 44–49 [dostęp 2024-05-22] (cz.), patrz s. 45.
- ↑ Marek Król, Grzegorz Krupiński, Henryk Sułek, Praktyczny słownik terminów literackich, Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2004, ISBN 83-7389-137-4, OCLC 749732937 [dostęp 2019-11-25].
- ↑ Adam Kulawik, Poetyka: wstęp do teorii dzieła literackiego, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990, s. 111, ISBN 83-01-10015-X, OCLC 23834173.