Bernardin Palaj
| prezbiter i męczennik | |
.jpg)
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Czczony przez | |
| Beatyfikacja |
5 listopada 2016 |
|
| |
| Kraj działania | |
|---|---|
| Data urodzenia | |
| Data śmierci | |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Inkardynacja | |
| Prezbiterat |
1918 |
Bernardin Palaj OFM właśc. Zef Palaj (ur. 2 października 1894 we wsi Shllak k. Szkodry, zm. 2 grudnia 1946 w Szkodrze) – albański ksiądz katolicki, franciszkanin (OFM), folklorysta i poeta, ofiara prześladowań komunistycznych, błogosławiony Kościoła katolickiego.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Był najstarszym z czwórki dzieci szewca Gjona Palaja i Marty z d. Dedja[1]. Uczył się w prowadzonej przez Franciszkanów szkole w Szkodrze. W 1911 wstąpił do zakonu franciszkanów, przyjął imię zakonne Bernardin i wyjechał do Salzburga, gdzie uczył się w liceum, a następnie w Innsbrucku studiował teologię[2]. 15 września 1911 rozpoczął nowicjat, a 2 sierpnia 1918 w Rubiku został wyświęcony na księdza[2]. Uczył języka łacińskiego w szkoderskim Collegium Illyricum, a następnie pracował w parafiach Toplane, Polcit Shale, Pult i Rubik[3].
W latach 1923–1924 zaangażował się w działalność polityczną. Wspólnie z Ndre Mjedą, Gjergj Fishtą i Antonem Harapim wydawał czasopismo Ora e maleve (Czas gór), związane z opozycją parlamentarną. Wtedy używał pseudonimów: Kukel Lapaj, Constantinus i Viator. Za swoją aktywność polityczną został w 1924 aresztowany, ale wkrótce opuścił więzienie, dzięki wstawiennictwu abp Lazëra Mjedy[2].
W latach 1919–1934 prowadził badania nad folklorem północnej Albanii. Zebrane przez niego teksty zostały opublikowane w czasopiśmie Hylli i Dritës. W 1937 ukazał się zbiór pieśni i legend z północnej Albanii opracowanych przez Palaja i Donata Kurtiego. Od 1934 pisał wiersze liryczne i krótkie opowiadania, które ukazywały się w Hylli i Dritës. Po śmierci Gjergji Fishty Palaj napisał na jego cześć elegię Kah nata e vetme (Ku samotnej nocy). Od 1942 na łamach Hylli i Dritës publikował swoje badania nad albańskim prawem zwyczajowym[1].
W czasie włoskiej okupacji Albanii Palaj współpracował z policją włoską, Hasan Bello określa go mianem "kapelana albańskiej milicji"[4]. Jako członek Instytutu Studiów Albańskich, działającego pod kontrolą włoską kontynuował swoje badania nad albańskim prawem zwyczajowym. Po przejęciu władzy przez komunistów w 1944 uciekł w góry, ale został aresztowany 22 października 1946 w Rubiku. Jednym z dowodów w jego sprawie były teksty publikowane w Hylli i Dritës, w których potępiał komunizm. Związany zardzewiałym drutem, z powodu zakażenia tężcem zmarł w więzieniu w Szkodrze w grudniu 1946, zanim stanął przed sądem[5]. Jego ciała nie wydano rodzinie, został pochowany na dziedzińcu byłego sanatorium w Szkodrze[2].
Beatyfikacja
[edytuj | edytuj kod]Palaj znalazł się w gronie 38 Albańczyków, którzy 5 listopada 2016 w Szkodrze zostali ogłoszeni błogosławionymi. Beatyfikacja duchownych, którzy zginęli „in odium fidei” została zaaprobowana przez papieża Franciszka 26 kwietnia 2016[6]. Imię Palaja nosi jedna z ulic w tirańskiej dzielnicy Selitë.
Publikacje
[edytuj | edytuj kod]- Kangë kreshnikësh dhe legenda, 1937
- Doke e kanu ne Dukagjin, 1942
- Dioqezi i Pultit, 1943
- Mite, besime e legenda, 1943
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ w imieniu Papieża, kard. Angelo Amato (prefekt Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Dashnor Kaloci, Nephew Testimony: The Tragic Assasination of Father Bernardin Palaj. = 2022-11-04 [online], memorie.al, 5 listopada 2016.
- ↑ a b c d Azem Qazimi: Fjalor Enciklopedik i Viktimave te Terrorit Komunist, vol.6.. Tirana: 2017, s. 172-173. ISBN 978-9928-168-01-6. (alb.).
- ↑ Angela Cirincione, At Bernardin Palaj mbytet ne tortura ne Shkoder. = 2018-05-14 [online], kishadhejeta.com, 3 lipca 2015 [dostęp 2018-05-14] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-14] (alb.).
- ↑ Hasan Bello. Kisha katolike ne luftes se dyte boterore. „Studime historike”. 3-4, s. 130–131, 2021.
- ↑ Edward Nowak. Procesy beatyfikacyjne i beatyfikacje męczenników z okresu komunizmu w krajach byłego bloku socjalistycznego. „Premislia Christiana”. 11, s. 39, 2004/2005.
- ↑ Albania: 5 listopada w Szkodrze beatyfikacje 38 męczenników z czasów komunistycznych. = 2018-05-14 [online], niedziela.pl, 5 listopada 2016.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Robert Elsie: A Biographical Dictionary of Albanian History. I.B. Tauris: 2012, s. 345-346. ISBN 978-1-78076-431-3.
- Biogram Palaja. albanovaonline.unishk-history.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-12)].
- The Servant of God Fr. Bernardin. kishakatolikeshkoder.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-24)].