Bitwa pod Akragas
| I wojna punicka (264–241 p.n.e.) | |||
| Czas | |||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Terytorium | |||
| Wynik |
zwycięstwo Rzymian | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Położenie na mapie Sycylii  | |||
| 37°19′00,1200″N 13°34′59,8800″E/37,316700 13,583300 | |||
Bitwa pod Akragas (Agrigentum) – pierwsza duża bitwa pomiędzy siłami Rzymu i Kartaginy, stoczona w 261 p.n.e. w trakcie pierwszej wojny punickiej (264–241 p.n.e.). Zakończona walnym zwycięstwem Rzymian, co umożliwiło zajęcie obleganego przez nich Akragas.
Kontekst[edytuj | edytuj kod]
Armia konsularna, dowodzona przez konsulów Lucjusza Postumusa Megellusa i Kwintusa Mamiliusza Witulusa po wylądowaniu na Sycylii ruszyła na zachód wyspy w celu wyparcia Kartagińczyków z zachodniej części tej wyspy i latem 262 r. p.n.e. obległa Akragas. Ponieważ jednak armia rzymska nie miała ani doświadczenia w zdobywaniu warownych miast, ani odpowiedniego sprzętu, rozpoczęła regularne oblężenie chcąc zmusić stacjonujący tam garnizon do poddania się po wyczerpaniu zapasów[1]. Na ratunek miastu przybyła morzem armia stratega kartagińskiego Hannona, który po zdobyciu sąsiednich twierdz oraz rzymskiego centrum zaopatrzeniowego w Herbesos, rozpoczął blokadę armii oblężniczej. Po przerwaniu dróg zaopatrzenia przeciwnika Hennon wysłał jazdę numidyjską jako harcowników; Numidom udało się wywabić jazdę rzymską, która poniosła porażkę w zderzeniu z głównymi siłami kartagińskimi. Wódz nie wykorzystał jednak tego sukcesu, ale kontynuował blokadę przez następne dwa miesiące[2], licząc na złamanie oporu pozbawionych żywności Rzymian[1].
Bitwa[edytuj | edytuj kod]
Ponieważ jednak załodze Akragas głód dokuczał jeszcze bardziej niż Rzymianom, Hannon musiał przystąpić wreszcie do bitwy. Jego armia prawdopodobnie była nieco liczniejsza od przeciwnika (30 tys. piechoty, 1,5 tys. jazdy i 30 słoni), bo Rzymianie część swoich sił (38 tys. piechoty i 2 tys. kawalerzystów) musieli zostawić dla kontynuacji oblężenia. Popełnił wszakże błąd ustawiając słonie w drugiej linii, między pierwszą linią bojową, złożoną z najemników, a szykiem pozostałych wojsk punickich. Rzymianie uszykowali się w klasycznym szyku manipularnym (triplex acies) z jazdą na skrzydłach[1].
Armie spotkały się na równinie obok Akragas. W zaciętej walce Rzymianom udało się zmusić najemników kartagińskich do odwrotu w kierunku słoni bojowych. Zwierzęta wpadły w popłoch, rozproszyły drugą linię i cała armia kartagińska rzuciła się do ucieczki. Część zginęła, pozostali schronili się w Heraklei. Dowodzący garnizonem w Akragas Hannibal spóźnił się, i zamiast uderzyć na tyły Rzymian w czasie walki, poczekał do nocy i pod jej osłoną opuścił miasto. Rzymianie zdobyli je następnego ranka, plądrując miasto i biorąc mieszkańców do niewoli. Jednak ich zwycięstwo było bardzo kosztowne – wraz z oblężeniem stracili ok. 30 tys. ludzi[2].