Bitwa pod Szamotułami

Bitwa pod Szamotułami

Czas	15 lutego 1383
Miejsce	Piotrkówko koło Szamotuł
Terytorium	Wielkopolska
Przyczyna	spór dwóch rodów wielkopolskich
Wynik	zwycięstwo Nałęczów (pierwsze starcie) zywcięstwo Grzymalitów (drugie starcie)
Strony konfliktu
Grzymalici Nałęcze
Dowódcy
Domarat z Pierzchna Sędziwój Świdwa Bartosz Wezenborg
brak współrzędnych

Bitwa pod Szamotułami – największa bitwa wojny Grzymalitów z Nałęczami, stoczona 15 lutego 1383 na polach Piotrkówka w okolicach Szamotuł (gniazda rodu Nałęczów).

Przyczyną bitwy był spór dwóch rodów wielkopolskich, którego przedmiotem były dwie kwestie: obsadzenie tronu polskiego po śmierci króla Ludwika Węgierskiego oraz stanowisko starosty generalnego Wielkopolski (funkcję tę sprawował wówczas Domarat z Pierzchna). Nałęczowie godzili się na objęcie tronu przez popieranego wówczas przez Grzymalitów Zygmunta Luksemburczyka, męża starszej córki Ludwika ‒ Marii, stawiali jednak trudny do przyjęcia warunek, którym było odsunięcie od wpływów Domarata z Pierzchna, który pod koniec rządów Ludwika Węgierskiego stał się niezwykle ważną politycznie postacią (wchodził m.in. w skład czteroosobowego kolegium w imieniu króla rządzącego Polską).

Wojna Grzymalitów z Nałęczami wybuchła w 1382 roku. Domarat najechał ziemie Sędziwoja. Jak przekazał w swojej kronice Janko z Czarnkowa, złupił Wronki, jak również zniszczył „miasto Szamotuły”, przy czym chodziło tu najprawdopodobniej o pierwszą lokację tej miejscowości, czyli miasto znajdujące się niedaleko dzisiejszego Mutowa i Piotrkówka – tam też Domarat założył swój obóz. Sędziwój Świdwa (reprezentujący interesy Nałęczów) zgromadził rycerzy z południowej Wielkopolski i o świcie 15 lutego 1383 roku z 300 pocztami rycerskimi zaatakował i rozbił kompletnie zaskoczone wojska Domarata. Na tym jednak starcie nie zakończyło się. Wkrótce karta się odwróciła, gdyż na pole bitwy z okolic Obrzycka nadciągnęły siły wspierające Domarata. Tym razem rozgromione zostały wojska Nałęczów, a Sędziwój Świdwa z niewielką liczbą zbrojnych schronił się w małej warowni w Ostrorogu. Po dwóch dniach oblężenia Domarat wycofał się, jednak jego wojska nie ustawały w grabieżach ziem położonych między Poznaniem, Bukiem, Wronkami a rzeką Wartą, które trwały aż do 8 marca. 1383 roku.