Przejdź do zawartości

Borowik sosnowy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Borowik sosnowy
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

borowikowce

Rodzina

borowikowate

Rodzaj

borowik

Gatunek

borowik sosnowy

Nazwa systematyczna
Boletus pinophilus Pilát & Dermek
Česká Mycol. 27(1): 6 (1973)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[1]

Borowik sosnowy (Boletus pinophilus Pilát & Dermek) – gatunek grzybów z rodziny borowikowatych (Boletaceae)[2].

Systematyka i nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Boletus, Boletaceae, Boletales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[2].

Niektóre synonimy[3]:

  • Boletus aestivalis var. pinicola (Vittad.) Sacc. 1910
  • Boletus edulis f. pinicola (Vittad.) Vassilkov 1966
  • Boletus edulis var. pinicola Vittad.
  • Boletus pinicola (Vittad.) A. Venturi 1863

Nazwę polską nadali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1983 r., wcześniej w polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był przez Alinę Skirgiełło pod nazwą borowik szlachetny, odmiana sosnowa[4].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Kapelusz

Średnica 5–30 cm, kształt początkowo półkulisty, potem płaskołukowaty, na koniec rozpostarty. Powierzchnia delikatnie pilśniowata, zazwyczaj nierówna, garbkowata lub pomarszczona, matowa, w czasie deszczu lepka. Ma barwę czerwonobrązową, czasami z purpurowym lub fioletowym odcieniem[5][6].

Hymenofor

Rurkowaty. Rurki na młodych owocnikach blade, na starszych stopniowo ciemnieją aż do oliwkowożółtego koloru[6].

Trzon

Wysokość 6–16 cm, grubość 3–7 cm, kształt początkowo beczułkowaty, potem jajowaty, w końcu pałkowaty[5], pokryty średnio wyraźną siateczką w górze białawą, zwykle sięgającą podstawy gdzie jest bardziej brązowawa[7].

Miąższ

U młodych grzybów biały (tylko pod skórką czerwonobrązowy), u starszych kremowobiały z żółtym odcieniem. Ma przyjemny korzenny zapach i jest smaczny[6].

Wysyp zarodników

Oliwkowy. Zarodniki gładkie o średnicy 14-18 × 5–6 μm, bez pory rostkowej[6].

Gatunki podobne

Borowika sosnowego można pomylić z gatunkami jadalnymi: borowikiem szlachetnym (Boletus edulis), borowikiem usiatkowanym (Boletus reticulatus) oraz z borowikiem ciemnobrązowym (Boletus aereus), który rośnie pod dębami i jest grzybem ciepłolubnym[6].

Występowanie i siedlisko

[edytuj | edytuj kod]

Występuje w Europie, Ameryce Północnej oraz na wyspie Holmvassdalen na Oceanie Indyjskim[8]. Rośnie przeważnie pod sosnami, ale także pod bukami, na kwaśnych glebach. Owocniki pojawiają się często już w maju i występują do października, przy czym najobficiej na początku sezonu[6].

Znaczenie

[edytuj | edytuj kod]

Grzyb mikoryzowy[4]. Grzyb jadalny. Nadaje się do wszystkich rodzajów przetwórstwa grzybów. Podobnie jak inne jadalne borowiki szczególnie przydatny jest do suszenia[6].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Boletus pinophilus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  2. a b Index Fungorum [online] [dostęp 2013-03-05].
  3. Species Fungorum – GSD Species [online], Species Fungorum [dostęp 2018-10-16].
  4. a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  5. a b Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, ISBN 978-83-245-9550-1.
  6. a b c d e f g E. Gerhardt, Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie – Bauer-Weltbild Media, 2006, ISBN 83-7404-513-2.
  7. Boletus pinophilus (borowik sosnowy) [online], www.grzyby.pl [dostęp 2021-08-25].
  8. Discover Life Maps [online] [dostęp 2014-09-08].