Bronów (województwo śląskie)
49°52′48″N 18°55′10″E/49,880000 18,919444| wieś | |
 Główne skrzyżowanie dróg | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
1133[2] |
| Strefa numeracyjna |
32 |
| Kod pocztowy |
43-502[3] |
| Tablice rejestracyjne |
SBI |
| SIMC |
0213670 |
Położenie na mapie gminy Czechowice-Dziedzice  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu bielskiego  | |
| 49°52′48″N 18°55′10″E/49,880000 18,919444[1]
| |
Bronów (niem. Braunau[4], czes. Brúnov) – wieś sołecka w południowej Polsce, w województwie śląskim, w powiecie bielskim, w gminie Czechowice-Dziedzice. Od północy graniczy z Ligotą i Zabrzegiem, od wschodu z Ligotą, od zachodu z Landekiem, a od południa z Rudzicą i Międzyrzeczem Dolnym. Znajduje się w Dolinie Górnej Wisły, nad rzeką Iłownicą oraz potokami Borówka i Wałówka. Według danych z 2011 r. Bronów ma powierzchnię 600 ha i liczy 1063 mieszkańców[5], co daje gęstość zaludnienia równą 177,2 os./km².
Części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0213687 | Centrum | część wsi |
| 0213693 | Kopaniny | część wsi |
| 0213701 | Podlas | część wsi |
| 0213718 | Siedloki | część wsi |
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pod względem historycznym Bronów znajduje się na Śląsku Cieszyńskim. Pierwsza wzmianka o nim pochodzi z 1566 roku[8]. Początkowo należał do księstwa cieszyńskiego, a od 1572 dzielił losy państwa bielskiego. Po jego likwidacji w 1848 wszedł jako gmina jednostkowa w skład powiatu bielskiego. W 1900 roku utworzono samodzielną parafię bronowską pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa, wcześniej wierni kościoła rzymskokatolickiego przynależeli do parafii w Rudzicy.
Według austriackiego spisu ludności z 1900 roku w Bronowie w 110 budynkach na obszarze 564 hektarów mieszkało 698 osób, co dawało gęstość zaludnienia równą 123,8 os./km², z tego 640 (91,7%) mieszkańców było katolikami, 48 (6,9%) ewangelikami a 10 (1,4%) wyznawcami judaizmu, 692 (99,1%) było polsko- a 5 (0,7%) niemieckojęzycznymi[9]. Do 1910 roku liczba mieszkańców wzrosła do 749 osób, w czym przybyło 56 katolików, a ubyło 5 żydów, zaś wszyscy zameldowani byli polskojęzyczni[4].
Kiedy po II wojnie światowej wprowadzono gminy zbiorowe, a następnie gromady, Bronów stracił samodzielność – należał do gminy Zabrzeg (1945–1954), gromady Ligota (1954–1973), gminy Ligota (1973–1977) i w końcu od 1977 gminy Czechowice-Dziedzice (w latach 1975–1998 należącej do województwa katowickiego).
Osobliwości[edytuj | edytuj kod]
Do zabytków Bronowa należą:
- neogotycki kościół parafialny Najświętszego Serca Pana Jezusa z lat 1874–1877,
- klasycystyczna kaplica Świętego Serca Jezusowego z 1831 przy głównym skrzyżowaniu wsi,
- cmentarz parafialny założony w 1877,
- dwie kapliczki przydrożne: św. Izydora z 1981 i "Panienka" (data nieznana),
- cztery krzyże przydrożne: naprzeciw szkoły z 1836, nad Wałówką z 1927, na Woźnioku z 1937 i przy drodze do Landeka z 1938;
Bronów znajduje się na terenie obszaru Natura 2000 "Dolina Górnej Wisły". Charakterystycznym elementem rolniczego krajobrazu Bronowa są trzy zbiorowiska sztucznych stawów.
-
Kościół -
Kaplica -
Cmentarz -
Kapliczka św. Izydora -
Kapliczka "Panienka" -
Krzyż przydrożny z 1836
Komunikacja[edytuj | edytuj kod]
Przez Bronów kursują autobusy podmiejskich linii nr 1s, 6 i X obsługiwane przez przewoźnika PKM Czechowice-Dziedzice. Do wsi niegdyś dojeżdżały autobusy PKS Bielsko-Biała na linii Bielsko-Biała - Międzyrzecze Górne - Międzyrzecze Dolne - Ligota - Bronów. Z powodu wydłużenia podmiejskiej linii 52 MZK Bielsko-Biała do Międzyrzecza, PKS wycofał się z obsługi Międzyrzecza, Ligoty i Bronowa.
Sport i rekreacja[edytuj | edytuj kod]
Na terenie Bronowa działa klub piłkarski UKS Rotuz Bronów, który występuje w Klasie okręgowej "Tychy - Bielsko-Biała" Grupa 5[10].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 10389
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 90 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b Ludwig Patryn (ed): Die Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1910 in Schlesien. Troppau: 1912. (niem.).
- ↑ Gmina Czechowice-Dziedzice: Sołectwo Bronów. [w:] www.czechowice-dziedzice.pl [on-line]. [dostęp 2010-12-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-27)].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Śląsk Cieszyński w początkach czasów nowożytnych (1528-1653). Idzi Panic (redakcja). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2011, s. 166. ISBN 978-83-926929-5-9.
- ↑ Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder, bearbeitet auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1900, XI. Schlesien. Wien: 1906. (niem.).
- ↑ Klasa okręgowa Bielsko-Tychy [online], tychy.slzpn.pl [dostęp 2022-08-26].
- Siedziba gminy: Czechowice-Dziedzice
| Miasto | |
|---|---|
| Wsie | |
| Części miasta |
|
| Części wsi |
|
| Pozostałe części miasta |
