Bronisław Wolanin

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bronisław Wolanin
Data i miejsce urodzenia

21 maja 1937
Bełżec

Data i miejsce śmierci

17 lutego 2013
Bolesławiec

Alma Mater

Państwowa Wyższa Szkoła Sztuk Plastycznych we Wrocławiu

Dziedzina sztuki

ceramika
wzornictwo przemysłowe

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż Zasługi Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”

Bronisław Wolanin (ur. 21 maja 1937 w Bełżcu[1], zm. 17 lutego 2013 w Bolesławcu[2]) – polski ceramik i projektant przemysłowy. Uznawany za twórcę współczesnego stylu w wyrobach kamionkowych z Bolesławca[3].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Absolwent Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych we Wrocławiu w pracowni prof. Julii Kotarbińskiej[3]. Dyplom uzyskał w 1962 roku[3]. Po studiach pracował jako nauczyciel w szkole zawodowej w Bolesławcu[4]. W 1964 rozpoczął pracę w Spółdzielni „Ceramika Artystyczna” w Bolesławcu, z którą pozostał związany przez większość swojej kariery zawodowej[4], z wyjątkiem lat 1980–1985, kiedy pracował w Zakładzie Ceramicznym „Bolesławiec”[5]. W „Ceramice Artystycznej” zajmował stanowisko kierownika artystycznego[3] i głównego projektanta[6]; w 1992 powierzono mu ponadto funkcję prezesa spółdzielni, ale jeszcze w tym samym roku został na tym stanowisku zastąpiony[7]. Na emeryturę przeszedł w 2012[6].

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

Do najstarszych dzieł Wolanina należą archaizowane ceramiczne figurki z zakresu ceramiki unikatowej[8]. Jego pierwsze projekty dla „Ceramiki Artystycznej” to nawiązujące do tradycyjnej ceramiki bolesławieckiej kamionkowe formy naczyniowe, plakietki i miniatury, pokryte żłobkowaniem wazony oraz inne naczynia zdobione reliefami z motywami heraldycznymi i roślinnymi, uwydatnianymi dzięki przetarciom w szkliwie[9][10]. Jeszcze w latach 60. XX w. artysta zaczął odchodzić od wzorów tradycyjnych na rzecz naczyń o silnie zgeometryzowanych kształtach o starannych proporcjach[11]. Charakteryzowały się one wyraźnym podziałem na korpus i zwieńczenie formy[11]; były zdobione szkliwami o szerokiej palecie barw i różnym stopniu ich nasycenia, a także krakelurą[11][12]. W latach 80. zaczęły powstawać proste naczynia o miękkich konturach, inspirowane kształtami kwiatów[13]; później – naczynia o różnorodnych kształtach zdobione odwołującą się do miejscowej tradycji dekoracją stempelkową lub malowaną, w której drobny motyw, najczęściej w kolorze brązu lub kobaltu, pokrywał równomiernie całość naczynia[14].

Od lat 80. artysta tworzył unikatowe obrazy ceramiczne – prostokątne kompozycje z ręcznie formowanych elementów kamionkowych lub porcelanowych, przedstawiające motywy abstrakcyjne oraz wywodzące się z natury i sztuki ludowej[15]. W latach 90. powstały też jego unikatowe naczynia z porcelany o zróżnicowanych, postmodernistycznych kształtach, zdobione linearną dekoracją malowaną przy użyciu złota lub platyny[16].

Prace artysty znajdują się w zbiorach Muzeum Ceramiki w Bolesławcu, Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, Muzeum w Gliwicach, Muzeum Okręgowego w Jeleniej Górze, Muzeum Okręgowego w Legnicy, Muzeum Narodowego w Poznaniu, Muzeum Narodowego w Szczecinie, Muzeum Okręgowego w Wałbrzychu, Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Narodowego we Wrocławiu, Everson Museum of Art[a] w Syracuse w USA[17].

Odznaczenia, nagrody i wyróżnienia[b][edytuj | edytuj kod]

Otrzymał liczne nagrody i wyróżnienia za swoją pracę projektową i artystyczną, m.in.:

  • 1965 – II nagroda za całość prac na Dorocznym Przeglądzie Ceramiki w Warszawie
  • 1966 – II nagroda za zastawę stołową na Dorocznym Przeglądzie Ceramiki w Warszawie
  • 1967 – II nagroda za zastawę stołową oraz nagroda specjalna BHZ Coopexim na Dorocznym Przeglądzie Ceramiki w Warszawie
  • 1969 – I i II nagroda na Dorocznym Przeglądzie Ceramiki w Warszawie
  • 1970 – medal za kolekcję rzeźb ceramicznych na Międzynarodowym Triennale Ceramiki w Sopocie
  • 1970 – nagroda na Międzynarodowych Targach Poznańskich za „Nowości Eksportowe”
  • 1972 – I i II nagroda oraz cztery wyróżnienia na Dorocznym Przeglądzie Ceramiki w Warszawie
  • 1972 – I nagroda w konkursie na pamiątkę wrocławską i dolnośląską za „Miniatury naczyń i figurki z kamionki bolesławieckiej”
  • 1973 – brązowy medal na ogólnopolskiej wystawie Artyści plastycy z kręgu Cepelii w Warszawie
  • 1975 – Srebrny Krzyż Zasługi
  • 1978 – I nagroda na wystawie Ceramika dla Architektury w Lęborku
  • 1979 – główna nagroda „Za całokształt przedstawionych pamiątek z ceramiki” w konkursie na pamiątkę regionu dolnośląskiego we Wrocławiu
  • 1983 – II nagroda na III Biennale Ceramiki Polskiej w Wałbrzychu
  • 1983 – nagroda CHZ „Minex” na Międzynarodowych Targach Poznańskich
  • 1984 – dyplom honorowy Ministra Kultury i Sztuki
  • 1984 – nagroda prasy dolnośląskiej „Za wyjątkowy wkład w rozwój polskiej ceramiki artystycznej”
  • 1985 – III nagroda na IV Biennale Ceramiki Polskiej w Wałbrzychu
  • 1987 – I nagroda na V Biennale Ceramiki Polskiej w Wałbrzychu
  • 1987 – I nagroda (Złota Gwiazda Jakości) na Międzynarodowych Targach Ceramiki i Szkła w Walencji[3]
  • 1988 – Złoty Krzyż Zasługi
  • 1990 – I nagroda na wystawie Polska Ceramika Współczesna w Warszawie
  • 1991 – I nagroda Ministra Kultury i Sztuki oraz złoty medal na V Międzynarodowym Triennale Ceramiki – Sopot 91
  • 1996 – nagroda Ministra Przemysłu i Handlu „Wzór Roku”
  • 1999 – I nagroda w międzynarodowym konkursie na aranżację stołu weselnego na Targach „Ambiente '99” we Frankfurcie nad Menem
  • 2011 – Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[18]
  • 2011 – Honorowe obywatelstwo Bolesławca[19].

Wystawy indywidualne[c][edytuj | edytuj kod]

  • 1968 – Muzeum Ceramiki w Bolesławcu
  • 1975 – Muzeum Okręgowe w Jeleniej Górze
  • 1976 – Okręgowe Muzeum Miedzi w Legnicy
  • 1977 – BWA w Wałbrzychu
  • 1977 – Galeria Hutmen – BWA we Wrocławiu
  • 1977 – Międzyzakładowy Dom Kultury w Brzegu Dolnym
  • 1978 – Muzeum Dawnego Kupiectwa w Świdnicy
  • 1979 – wystawa Ceramika artystyczna Bronisława Wolanina, BWA w Jeleniej Górze
  • 1980 – BWA, Piła, Dębica
  • 1981 – Gminny Ośrodek Kultury w Debrznie
  • 1981 – wystawa Ceramika Bronisława Wolanina, Muzeum Narodowe we Wrocławiu
  • 1983 – BWA, Zamość
  • 1985 – Galeria EMPiK, Jelenia Góra
  • 1986 – BWA, Zielona Góra
  • 1987 – Galeria Sztuki Użytkowej „Cepelia”, Warszawa
  • 1990 – wystawa Bronisław Wolanin – Ceramika, BWA, Jelenia Góra
  • 1997 – wystawa Ceramika Bronisława Wolanina, Galeria Sztuki Współczesnej Muzeum Okręgowego w Łomży
  • 1998 – wystawa Bronisław Wolanin – Ceramika, Galeria Promocje, Jelenia Góra
  • 2000 – retrospektywna wystawa ceramiki Bronisława Wolanina w Muzeum Ceramiki w Bolesławcu
  • 2004 – wystawa ceramiki Bronisława Wolanina na Międzynarodowych Targach Poznańskich
  • 2005 – Muzeum Sztuk Użytkowych, Poznań

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Katalog Bronisław Wolanin: ceramika podaje zapis Emerson Museum of Art., Syracuse, USA.
  2. Listę nagród, o ile nie podano inaczej, przedstawiono na podstawie katalogu Muzeum Sztuk Użytkowych Bronisław Wolanin: ceramika.
  3. Listę wystaw, o ile nie podano inaczej, przedstawiono na podstawie katalogu Muzeum Sztuk Użytkowych Bronisław Wolanin: ceramika.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Bronisław Wolanin: ceramika. Magdalena Weber-Faulhaber (kurator). Poznań: Muzeum Narodowe w Poznaniu, 2005. ISBN 83-89053-42-X.
  • Bogdan Górecki: Bolesławiecka „Ceramika Artystyczna” Spółdzielnia Rękodzieła Artystycznego 1950–2000. Bolesławiec: Ceramika Artystyczna – Spółdzielnia Rękodzieła Artystycznego, 2000.
  • Maria Jeżewska, Bogdan Górecki: Ceramika i szkło polskie XX wieku: katalog zbiorów. Mariusz Hermansdorfer (red.). Wrocław: Muzeum Narodowe we Wrocławiu, 2004. ISBN 83-86766-87-5.
  • Kalendarium. Ceramika Artystyczna Spółdzielnia Rękodzieła Artystycznego w Bolesławcu. [dostęp 2018-12-11]. (pol.).