Budynek mieszkalny przy ul. Grójeckiej 19/25 w Warszawie
52°13′16″N 20°59′11″E/52,221111 20,986389 Budynek od strony południowo-wschodniej, od ul. Niemcewicza | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Grójecka 19/25 |
| Typ budynku | |
| Architekt | |
| Inwestor |
Nauczycielska Spółdzielnia Budowlano-Mieszkaniowa „Oświata” |
| Kondygnacje |
14 |
| Rozpoczęcie budowy |
1962 |
| Ukończenie budowy |
1968 |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
| 52°13′16″N 20°59′11″E/52,221111 20,986389
| |
Budynek mieszkalny przy ul. Grójeckiej 19/25 w Warszawie (także: Dom Spółdzielni Mieszkaniowej „Oświata”[1]) – blok mieszkalny znajdujący się w stołecznej dzielnicy Ochota.
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Budynek mieszkalny położony jest między ulicami Grójecką, Juliana Ursyna Niemcewicza i Tarczyńską[2], na terenie obszaru Miejskiego Systemu Informacji Stara Ochota[3]. Głównym architektem był Jan Zdanowicz[4]. Za konstrukcję odpowiadał S. Jasiński[4]. Projekt powstał w 1962 roku, a budowa została zrealizowana w latach 1962–1968[4]. Inwestorem była Nauczycielska Spółdzielnia Mieszkaniowo-Budowlana „Oświata”[5].
Budynek ma 14 kondygnacji nadziemnych, wyposażony jest w dwie windy[2]. Zaprojektowano go w ten sposób, że jego dłuższe boki zostały nieznacznie cofnięte do środka tworząc zarys planu bloku w kształcie litery X[5]. Cechą charakterystyczną są także spiczaste balkony tworzące poprzesuwane względem siebie pasy[5]. Przyziemie (kondygnacja parterowa) ma kształt prostokąta i większą powierzchnię niż wyższe piętra[2]. Zaplanowano tam pierwotnie kawiarnię, delikatesy, ogródek i garaże[2]. Elewację części parterowej zdobi abstrakcyjna mozaika Marii Leszczyńskiej z 1968 roku z kamieni i odpadów szklanych[6]. W przeszłości podobne dzieło zdobiło także wnętrza lokalu usługowego[6].
Architekturę budynku Zdanowicz powtórzył projektując trzy punktowce tzw. „Iksy” na osiedlu Torwar[5].
Z nadajnika umieszczonego na dachu budynku wyemitowano 12 kwietnia 1982 pierwszą audycję podziemnego Radia „Solidarność”[7]. Fakt ten upamiętnia szklana tablica umieszczona w 2010 roku na elewacji bloku[8][9]. W 2012 roku obok niej grupa Oli Mireckiej namalowała również upamiętniający radio mural[10].
Na parterze budynku od 1999 roku działa klub muzyczny „Dekada”[11]. Wcześniej mieściła się tam otwarta w 1969 roku kawiarnia „Słoneczna”[12].
Według Atlasu architektury Warszawy (1977) budynek to „jedno z ciekawszych rozwiązań plastycznych w budownictwie mieszkalnym”[4].
W 2016 roku blok został wpisany do gminnej ewidencji zabytków m.st. Warszawy (ID: OCH34185) jako „osiedle Grójecka”[13].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Magdalena Piwowar, OCH. Ilustrowany atlas architektury Ochoty, Centrum Architektury, 2020, s. 45, ISBN 978-83-949185-6-9.
- ↑ a b c d Grażyna Luba, Jerzy Luba, 5 x „Mister Warszawy”, „Architektura” (202 (9/64)), Warszawa: Stowarzyszenie Architektów Polskich, 1964, s. 347–356, ISSN 0003-8814.
- ↑ Dzielnica Ochota, Zarząd Dróg Miejskich w Warszawie [dostęp 2023-04-24].
- ↑ a b c d Juliusz A. Chrościcki, Andrzej Rottermund: Atlas architektury Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 1977, s. 205. OCLC 831027217.
- ↑ a b c d Anna Cymer, Architektura w Polsce 1945–1989, wyd. II poprawione, Warszawa: Fundacja Centrum Architektury, Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki, 2019, s. 189, ISBN 978-83-949185-9-0.
- ↑ a b Paweł Giergoń, Archimapa. Mozaiki warszawskie., Warszawa: Muzeum Powstania Warszawskiego. Instytut Stefana Starzyńskiego, 2012, ISBN 978-83-60142-62-2.
- ↑ Radio Solidarność [online] [dostęp 2023-04-24].
- ↑ 2022. Ewidencja obiektów upamiętniających na terenie dzielnicy Ochota, Urząd m.st. Warszawy [dostęp 2023-04-24].
- ↑ Taablica upamiętniająca pierwszą audycję podziemnego radia "Solidarność" [online] [dostęp 2023-04-25].
- ↑ IAR, Mural na 30 rocznicę Radia Solidarność [online], polskieradio24.pl, 14 kwietnia 2012 [dostęp 2023-04-24].
- ↑ 10. urodziny klubu Dekada już niedługo [online], zw.com.pl, 2 października 2009 [dostęp 2023-04-24].
- ↑ Kawiarnia „Słoneczna”, „Stolica” (25 (1124)), Warszawa, 22 czerwca 1969, s. 13, ISSN 0039-1689.
- ↑ Aktualny wykaz zabytków ujętych w gminnej ewidencji zabytków m.st. Warszawy [online], Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków, s. 67 [dostęp 2023-04-25].