Cavour (2004)
.jpg)
| |
| Historia | |
| Stocznia |
Riva Trigoso, Sestri Levante |
|---|---|
| Położenie stępki |
17 lipca 2001 |
| Wodowanie |
20 lipca 2004 |
 Marina Militare
| |
| Wejście do służby |
27 marca 2008 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
standardowa 22 290 ton |
| Długość |
224,0 m |
| Szerokość |
39,0 m |
| Zanurzenie |
8,7 m |
| Napęd | |
| siłownia w układzie COGAG: 4 turbiny gazowe o łącznej mocy 88 MW | |
| Prędkość |
28 węzłów |
| Zasięg |
7000 mil morskich przy prędkości 16 węzłów |
| Załoga |
1210 |
Cavour (numer burtowy 550) – włoski lekki lotniskowiec wielozadaniowy, w służbie od 2009 roku. Okręt flagowy włoskiej marynarki wojennej (Marina Militare).
Historia
[edytuj | edytuj kod]Po doświadczeniach z budową i eksploatacją pierwszego w linii włoskiego lotniskowca „Giuseppe Garibaldi” (oficjalnie klasyfikowanego jako krążownik lotniczy), który osiągnął gotowość w 1989 roku, dowództwo włoskiej marynarki wojennej zdecydowało się na zamówienie kolejnego okrętu tej klasy, większego i lepiej przystosowanego do wymagań współczesnego pola walki[1]. Prace projektowe nad nowym okrętem powierzono, podobnie jak w przypadku poprzednika, koncernowi Fincantieri - Cantieri Navali Italiani. Pierwszy zarzucony projekt 148 powstał w 1991 roku, po czym powstawały dalsze projekty coraz większych okrętów (projekty 156 i 160 o wyporności 18–19 tysięcy ton)[2]. Początkowo zamierzano połączyć walory lotniskowca i okrętu desantowego, wprowadzając możliwość transportu 160-180 żołnierzy i lekkiego sprzętu w hangarze[2]. Projekt 163 (później 168) z 1997 roku, o wyporności 20 500 ton, zakładał już wprowadzenie zatapialnego doku rufowego mieszczącego cztery barki lub poduszkowiec desantowy, a grupę lotniczą miało tworzyć 16 maszyn[2]. Okręt klasyfikowano jako „nową jednostkę podstawową” – Nuova Unita Maggiore (NUM)[2]. W ostatecznej wersji projektu 168A skupiono się jednak na funkcjach lotniczych okrętu, rezygnując z doku i uzbrojenia do zwalczania okrętów podwodnych oraz redukując pomieszczenia dla żołnierzy[3]. Umowę na budowę z koncernem Fincantieri podpisano 22 listopada 2000 roku[4]. Początkowo okręt miał nosić nazwę „Andrea Doria”, jednak wkrótce został przemianowany na „Cavour”[4]. Stępkę pod budowę okrętu położono w stoczni Riva Trigoso w Sestri Levante 17 lipca 2001 roku[5].
W związku z rozmiarami nowego lotniskowca był on budowany w dwóch sekcjach i jego konstrukcję powierzono jednocześnie dwóm stoczniom: w Riva Trigoso wybudowano śródokręcie z częścią rufową, która została uroczyście zwodowana 20 lipca 2004 roku w obecności prezydenta Włoch Carlo Azeglio Ciampiego[5]. Następnie została przeholowana do stoczni Muggiano w La Spezia, gdzie 15 września 2004 roku połączono ją z powstającym tam dziobem[5]. Próby morskie okrętu rozpoczęły się 18 grudnia 2006 roku[5].
Po ukończeniu prób okręt został oficjalnie przejęty przez Marina Militare 27 marca 2008 roku[5]. Jego dowódcą został Gianluigi Reversi[5]. Lotniskowiec pozostał w stoczni Muggiano, gdzie kończono jego wyposażanie i uzbrajanie. 10 czerwca 2009 roku okręt otrzymał uroczyście banderę bojową[5]. Został przyjęty do służby liniowej w Marina Militare, przejmując od "Giuseppe Garibaldi" funkcję okrętu flagowego[6]. Jego portem macierzystym jest Tarent[7].
"Cavour" jest trzecim we włoskiej marynarce okrętem, nazwanym dla uczczenia włoskiego polityka z XIX wieku Camillo Benso hrabiego di Cavour. Jego poprzednikami były transportowiec z końca XIX wieku oraz pancernik "Conte di Cavour", uczestnik obu wojen światowych[5].
W listopadzie 2021 roku w ramach ćwiczeń interoperacyjności na Morzu Śródziemnym, na „Cavour” lądowały dwa amerykańskie F-35B z lotniskowca „Queen Elizabeth”, na którym z kolei lądowały dwa włoskie F-35B[8].
Charakterystyka taktyczno-techniczna
[edytuj | edytuj kod]"Cavour" jest lekkim lotniskowcem wielozadaniowym, zdolnym do prowadzenia działań w ramach zespołów wojsk NATO i w misjach międzynarodowych. Jego uzbrojenie i wyposażenie pozwala na wykorzystanie go jako okręt dowodzenia, ochrony przeciwlotniczej i przeciwpodwodnej, wsparcia dla operacji desantowych oraz jako wsparcie dla akcji humanitarnych w misjach pokojowych i podczas klęsk żywiołowych[7]. Lotniskowiec wykorzystywano też komercyjnie: 30 września 2009 roku na pokładzie okrętu odbyła się prezentacja nowego modelu Fiata Punto Evo dla mediów międzynarodowych[9].
Na długim na 224 metry kadłubie zabudowany jest pokład lotniczy o wymiarach 220 na 34 metry, z pasem startowym długości 183 m wyposażony w rampę startową o wzniosie 12°. Łączność z pokładem hangarowym zapewniają cztery windy: dwie do transportu samolotów i śmigłowców o nośności 30 ton oraz dwie dla dostarczania amunicji i wyposażenia o nośności 15 ton. Maksymalna szerokość (39 m) i zanurzenie (8,7 m) okrętu są limitowane możliwością bezpiecznego wejścia do portu w Tarencie[10]. Wymiary hangaru: długość 134 m, szerokość 21 m i wysokość 7,2 m pozwalają przewozić tam zarówno część grupy lotniczej, jak i alternatywnie do 24 czołgów podstawowych (obecnie C-1 Ariete), do 50 lżejszych pojazdów opancerzonych (LVTP-7 lub VCC-80 Dardo) albo do 100 samochodów, z możliwością ich załadunku i wyładunku w systemie ro-ro[6]. W hangarze normalnie mieści się 12 śmigłowców lub 4 śmigłowce i 8 samolotów wielkości AV-8B, maksymalnie można tam zmieścić 16 samolotów[11]. Na pokładzie lotniczym można zaparkować 24 samoloty lub śmigłowce[11].
Napęd lotniskowca, zrealizowany w układzie COGAG, stanowią cztery turbiny gazowe AVIO o mocy 22 MW każda, wspólnie nadające jednostce prędkość maksymalną 28 węzłów. Przy prędkości ekonomicznej 16 węzłów zasięg okrętu wynosi 7000 mil morskich, co oznacza możliwość pozostawania w morzu bez uzupełniania zapasów (autonomiczność) przez 18 dni. Napęd pomocniczy, zasilający systemy "Cavour" w energię elektryczną, składa się z sześciu grup generatorów wysokoprężnych Wärtsilä[10]. Energię elektryczną dostarczają również dwie grupy generatorów zasilanych przez turbiny głównego napędu. Dla ułatwienia manewrowania w portach i na niewielkich przestrzeniach, lotniskowiec został wyposażony w stery strumieniowe na dziobie i rufie. Dla zmniejszenia kołysania "Cavour" posiada dwie pary stabilizatorów aktywnych[4].
Centrum dowodzenia okrętu (zlokalizowane pod pokładem lotniczym), przewidziane także jako miejsce kierowania połączonymi operacjami w ramach zespołów floty, oferuje 150 w pełni wyposażonych miejsc pracy dla 230 osób[7]. Załogę lotniskowca "Cavour" tworzy 1210 osób. Jest to: 451 osób załogi okrętu, 203 osoby personelu latającego, 140 pracowników centrum dowodzenia oraz 325 żołnierzy piechoty morskiej z pułku San Marco. W razie konieczności w krótkich rejsach można zwiększyć ilość okrętowanych marines o kolejnych 91 żołnierzy[10]. Personel dysponuje na "Cavour" pomieszczeniami bytowymi i socjalnymi o wysokim standardzie.
"Cavour" nie ma grupy lotniczej o stałym składzie. Na jego pokładach może mieścić się do 30 samolotów V/STOL (pionowego i krótkiego startu i lądowania) oraz śmigłowców. Początkowo okrętowano 8–10 samolotów AV-8B Harrier II Plus oraz 10–12 śmigłowców AW101, w wersjach: bojowej SH-101A (przeciw okrętom podwodnym i nawodnym), transportowej UH-101A lub wczesnego ostrzegania EH-101A, z radarem Eliradar HEW-784[12]. Śmigłowiec SH-101A może przenosić torpedy przeciw okrętom podwodnym MU-90 Impact lub pociski przeciwokrętowe Marte[12]. Można tez było używać śmigłowców NH90 (w wersji bojowej NFH lub transportowej TTH) i starszych SH-3D Sea King i Agusta-Bell 212[12]. "Cavour" może także przenosić ciężkie śmigłowce transportowe[7].
Między 7 grudnia 2018 a 6 maja 2020 roku okręt przeszedł modernizację w Tarencie celu dostosowania go do operowania samolotów F-35B, obejmującą m.in. wzmocnienie pokładu, pokrycie go na powierzchni 4200 m² żaroodporną powłoką i zmiany wyposażenia[11]. 28 stycznia 2021 roku wyszedł po remoncie na ćwiczenia na Morzu Śródziemnym, a następnie na Atlantyku, zawijając 13 lutego do bazy Norfolk[11]. 1 marca 2021 roku u wybrzeży USA po raz pierwszy wylądowały na nim amerykańskie samoloty F-35B i rozpoczęto testy ich bazowania[11]. 30 lipca tego roku natomiast po raz pierwszy wylądował na nim włoski F-35B[13]. Według planów, włoskie F-35B operujące z tego okrętu mają osiągnąć wstępną zdolność bojową do 2024 roku; łącznie ma ich być dostarczone 15[13].
Uzbrojenie lotniskowca składa się z systemu SAAM/IT, obejmującego 32 wyrzutnie rakietowe pionowego startu dla rakiet przeciwlotniczych Aster 15 o zasięgu 30 km[4] oraz zdwojony system AEM Dardo-F kierujący ogniem dwóch armat uniwersalnych OTO Melara Super Rapid kal. 76 mm i trzech działek automatycznych OTO Melara Oerlikon KBA kal. 25 mm[7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Lipiecki 2020 ↓, s. 78.
- ↑ a b c d Nałęcz 2009 ↓, s. 4.
- ↑ Nałęcz 2009 ↓, s. 5.
- ↑ a b c d Cavour Aircraft Carrier [online], naval-technology.com, 28 stycznia 2001 [dostęp 2009-12-23] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Cavour. Portaerei (CVH) - Classe Cavour. marina.difesa.it. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-03)]. (wł.).
- ↑ a b military.today [dostęp 23 grudnia 2009]
- ↑ a b c d e Mezzi Militari Italiani e Internazionali [online] [zarchiwizowane z adresu 2011-04-03].
- ↑ Współdziałanie Cavoura i Queen Elizabeth. „Raport – Wojsko Technika Obronność”. Nr 12/2021, s. 51. Agencja Lotnicza Altair. ISSN 1429-270x.
- ↑ Fiat Auto Poland - Serwis Prasowy [dostęp 23 grudnia 2009]
- ↑ a b c Marina Militare [dostęp 25 sierpnia 2014]
- ↑ a b c d e Bartosz Głowacki. F-35B na pokładzie Cavoura. „Raport – Wojsko Technika Obronność”. Nr 03/2021, s. 18-20. Agencja Lotnicza Altair. ISSN 1429-270x.
- ↑ a b c Lipiecki 2020 ↓, s. 83-84.
- ↑ a b Włoski F-35B na pokładzie Cavoura. „Raport – Wojsko Technika Obronność”. Nr 09/2021, s. 64. Agencja Lotnicza Altair. ISSN 1429-270x.
Dalsza literatura
[edytuj | edytuj kod]- Maciej Nałęcz. Cavour - śródziemnomorski lotniskowiec. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 5/2009. XIV (89), maj 2009. Magnum X. ISSN 1426-529X.
- Sławomir Lipiecki. Cavour – najnowszy lotniskowiec Marina Militare. „Nowa Technika Wojskowa”. Nr 4/2020, s. 76-87, kwiecień 2020. Warszawa: Magnum X.