Chenanisaurus

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Chenanisaurus
Okres istnienia: mastrycht
72.1/66
72.1/66
ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Podgromada

diapsydy

Nadrząd

dinozaury

Rząd

dinozaury gadziomiedniczne

Podrząd

teropody

Infrarząd

ceratozaury

Nadrodzina

abelizauroidy

Rodzina

abelizaury

Rodzaj

Chenanisaurus

Gatunki

Chenanisaurus barbaricus

Chenanisaurusrodzaj wymarłego dinozaura, teropoda z rodziny abelizaurów[1].

Skamieniałości nieznanego zwierzęcia znaleziono w Maroku. Tam wśród fosforanowych skał z Sidi Chennane z Ouled Abdoun Basin powstałych pod koniec mastrychtu znaleziono w odległości 20 km od siebie kość zębową z zachowanymi trzema koronami zęba i czterema korzeniami oraz izolowany ząb. Wśród tych skał znajdowano już wcześniej zęby teropodów z grupy abelizaurów[1]. Opisywali je w 2005 Buffetaut i inni[2]. Badania powyższego znaleziska wskazały, że również chodzi o pozostałości zwierzęcia z rodziny Abelisauridae należącej do ceratozaurów, obejmującej szczytowe drapieżniki ekosystemów Gondwany. Dotychczas jednak nie znane były bardziej kompletne szczątki Abelisauridae z Afryki Północnej z samego końca kredy[1].

Nowy rodzaj otrzymał od swych odkrywców nazwę Chenanisaurus. Nazwę rodzajową ukuto od nazwy miejsca znalezienia skamieniałości, Sidi Chennane, do której dołączono greckie słowo sauros oznaczające jaszczura. W obrębie rodzaju wyróżniono gatunek Chenanisaurus barbaricus. Epitet gatunkowy odnosi się do Barberii, historycznej nazwy, jaką określano niegdyś tereny Maroka i północno-zachodniego wybrzeża Afryki. Może też to słowo oznaczać dziki lub barbarzyński[1].

Jako holotyp wskazano wspomnianą niekompletną kość zębową. Skatalogowano ją jako OCP DEK-GE 772. Jako cechy diagnostyczne nowego rodzaju Longrich i inni podali głęboką żuchwę, zgiętą bocznie kość zębową, z wyżłobieniem po boku i otworami leżącymi wysoko na kości zębowej, o brzegu przednio-grzbietowym zgiętym ku dołowi przy patrzeniu z boku, o dobrze rozwiniętym spojeniu z przednim brzegiem pionowym i o szerokim koniuszku żuchwy z rozwartym kątem między kośćmi zębowymi[1].

Pomimo fragmentaryczności znaleziska przeprowadzono analizę filogenetyczną. Wskazała ona miejsce Chenanisaurus na drzewie rodowym Abelisauridae wśród bardziej bazalnych przedstawicieli, podobne miejsce zajmują jeszcze dwa rodzaje Rugops i Genyodectes. Na przedstawionym przez autorów kladogramie widać, że oba te rodzaje są mniej zaawansowane ewolucyjnie od Chenanisaurus[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f Nicholas R. Longrich, Xabier Pereda-Suberbiola, Nour-Eddine Jalil, Fatima Khaldoune i Essaid Jourani. An abelisaurid from the latest Cretaceous (late Maastrichtian) of Morocco, North Africa. „Cretaceous Research”. 76, s. 40–52, 2017. DOI: 10.1016/j.cretres.2017.03.021. (ang.). 
  2. Eric Buffetaut i inni, First theropod dinosaur from the Maastrichtian phosphates of Morocco, „Kaupia”, 14, 2005, s. 3–8 (ang.).