Chitozan
| |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
Identyfikacja | |||||||||||||||||||||||
Numer CAS | |||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
PubChem | |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
|
Chitozan – organiczny związek chemiczny z grupy polisacharydów; pochodna chityny, powstająca w wyniku jej częściowej deacetylacji. Jest nietoksyczny, biokompatybilny i degradowalny[2].
Jest stosowany w medycynie, m.in. jako składnik materiałów opatrunkowych[3][4]. Działa antybakteryjnie, przeciwzapalnie i przeciwbólowo, tamuje krwawienie oraz przyspiesza proces gojenia ran[2][5][6][7][8]. Używa się go także w opatrunkach stosowanych na polu walki w celu doraźnego powstrzymania krwawienia[9].
Chitozan jest mukoadhezyjny i dobrze pokrywa mokre powierzchnie, np. skórę i błony śluzowe[5]. Stosowany jest jako nośnik w mukoadhezyjnych układach dostarczania leków (MDDS, z ang. mucoadhesive drug delivery system), dzięki którym leki zostają związane z miejscem swojego działania, tj. błonach śluzowych[10].
Jest dopuszczony do stosowania jako suplement diety w produktach na odchudzanie. Jego działanie ma polegać na blokadzie wchłaniania tłuszczu, jednak wyniki przeprowadzonych badań są niejednoznaczne, a jego skuteczność budzi wątpliwości[11].
Mikrokrystaliczny chitozan charakteryzuje się:
- wysoką wartością wskaźnika wtórnego pęcznienia
- zdolnością do tworzenia błon polimerowych bezpośrednio z zawiesiny
- wysoką adhezyjnością
- kontrolowaną bioaktywnością, a zwłaszcza działaniem antybakteryjnym
- biozgodnością i nietoksycznością
- wysoką stabilnością w postaci zawiesiny
- dobrą mieszalnością z szeregiem substancji, w tym polimerami
- dużą reaktywnością chemiczną
- dużą pojemnością sorpcyjną oraz zdolnościami chelatującymi
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Chitozan (nr C3646) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2018-05-29]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
- ↑ a b Piotr Mazurek, Sebastian Kuliński, Jerzy Gosk. Możliwości wykorzystania chityny i chitozanu w leczeniu ran. „Polim. Med.”. 43 (4), s. 297–302, 2013. [dostęp 2018-04-29].
- ↑ Buddy G. Kozen i inni, An alternative hemostatic dressing: comparison of CELOX, HemCon, and QuikClot, „Academic Emergency Medicine: Official Journal of the Society for Academic Emergency Medicine”, 15 (1), 2008, s. 74–81, DOI: 10.1111/j.1553-2712.2007.00009.x, PMID: 18211317 .
- ↑ Russell W.J. Millner i inni, A new hemostatic agent: initial life-saving experience with Celox (chitosan) in cardiothoracic surgery, „The Annals of Thoracic Surgery”, 87 (2), 2009, e13–14, DOI: 10.1016/j.athoracsur.2008.09.046, PMID: 19161732 .
- ↑ a b Dina Raafat , Hans-Georg Sahl , Chitosan and its antimicrobial potential-a critical literature survey, „Microbial Biotechnology”, 2 (2), 2009, s. 186–201, DOI: 10.1111/j.1751-7915.2008.00080.x, PMID: 21261913, PMCID: PMC3815839 .
- ↑ Y Okamoto , Analgesic effects of chitin and chitosan, „Carbohydrate Polymers”, 49 (3), 2002, s. 249–252, DOI: 10.1016/s0144-8617(01)00316-2 .
- ↑ Rejane C. Goy , Douglas de Britto , Odilio B.G. Assis , A review of the antimicrobial activity of chitosan, „Polímeros”, 19 (3), 2009, s. 241–247, DOI: 10.1590/S0104-14282009000300013 .
- ↑ Tianhong Dai i inni, Chitosan preparations for wounds and burns: antimicrobial and wound-healing effects, „Expert Review of Anti-Infective Therapy”, 9 (7), 2011, s. 857–879, DOI: 10.1586/eri.11.59, PMID: 21810057, PMCID: PMC3188448 .
- ↑ Ian Wedmore i inni, A special report on the chitosan-based hemostatic dressing: experience in current combat operations, „The Journal of Trauma”, 60 (3), 2006, s. 655–658, DOI: 10.1097/01.ta.0000199392.91772.44, PMID: 16531872 .
- ↑ Wang-Zhan Jiang , Yang Cai , Hao-Ying Li , Chitosan-based spray-dried mucoadhesive microspheres for sustained oromucosal drug delivery, „Powder Technology”, 312, 2017, s. 124–132, DOI: 10.1016/j.powtec.2017.02.021 .
- ↑ Blokery węglowodanów i blokery wchłaniania tłuszczu - czy działają? [online], e-figura.pl, 23 maja 2022 [dostęp 2022-05-26] .