Chożów
54°14′50″N 26°50′07″E/54,247222 26,835278
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Sielsowiet | |
| Populacja (2009) • liczba ludności |
|
| Kod pocztowy |
222334 |
Położenie na mapie obwodu mińskiego  | |
Położenie na mapie Białorusi  | |
Położenie na mapie Polski w 1939  | |
| 54°14′50″N 26°50′07″E/54,247222 26,835278
| |
Chożów (biał. Хажова, ros. Хожово) – agromiasteczko na Białorusi, w obwodzie mińskim, w rejonie mołodeckim, w sielsowiecie Chożów, którego jest siedzibą. Występuje także pod nazwami Chożowo, Chożowa, Chożewo, Chożów Mołodecki.
Znajdują tu się parafialna cerkiew prawosławna pw. św. Aleksandra Newskiego[2] oraz lotnisko Mołodeczno-Chożów.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Wzmiankowana w 1434 roku, wtedy została własnością Sudymunta Dorgiewicza[3].
Dawne dziedzictwo Radziwiłłów. Istniała tu parafia katolicka.
W czasach zaborów miasteczko w gminie Mołodeczno, w powiecie wilejskim, w guberni wileńskiej Imperium Rosyjskiego. W 1865 roku liczyło 45 dusz rewizyjnych[4].
W latach 1921–1945 wieś, majątek i futor leżały w Polsce, w województwie wileńskim[a], w powiecie wilejskim, od 1927 roku w powiecie mołodeczańskim, w gminie Mołodeczno.
Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku zamieszkiwały:
- wieś – 511 osób, 97 było wyznania rzymskokatolickiego, 413 prawosławnego a 1 ewangelickiego. Jednocześnie 68 mieszkańców zadeklarowało polską, 439 białoruską a 4 rosyjską przynależność narodową. Było tu 95 budynków mieszkalnych[5]. W 1931 w 100 domach zamieszkiwało 518 osób[6].
- majątek – 58 osób, 54 było wyznania rzymskokatolickiego, 4 prawosławnego. Jednocześnie wszyscy mieszkańcy zadeklarowali polską przynależność narodową. Było tu 6 budynków mieszkalnych[5]. W 1931 w 15 domach zamieszkiwały 123 osoby[6].
- futor – w 1931 w 1 domu zamieszkiwało 6 osób[6].
Wierni należeli do miejscowej parafii rzymskokatolickiej i prawosławnej. Miejscowość podlegała pod Sąd Grodzki w Mołodecznie i Okręgowy w Wilnie; mieścił się tu urząd pocztowy obsługujący część gminy Mołodeczo[7].
W wyniku napaści ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 miejscowość znalazła się pod okupacją sowiecką. 2 listopada została włączona do Białoruskiej SRR[8][9]. Od czerwca 1941 roku pod okupacją niemiecką. W 1944 miejscowość została ponownie zajęta przez wojska sowieckie i włączona do Białoruskiej SRR[10].
Od 1991 w składzie niepodległej Białorusi.
Przynależność państwowa i administracyjna
[edytuj | edytuj kod]- ? - 1793
I Rzeczpospolita - 1793 - 1917
Imperium Rosyjskie, gubernia wileńska, powiat wilejski - 1917 - 1919
Rosyjska FSRR - 1919 - 1920
Polska, Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich, okręg wileński - 1920 - 1920 Rosyjska FSRR
- 1920 - 1945[b] Polska
- województwo:
- okręg nowogródzki (1920 - 1921)
- nowogródzkie (1921 - 1922)
- Ziemia Wileńska (1922 - 1926)
- wileńskie (od 1926)
- powiat:
- wilejski (1920 - 1927)
- mołodeczański (od 1927)
- województwo:
- 1945 - 1991
ZSRR, Białoruska SRR - od 1991
Białoruś
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Przynależność wojewódzka zmieniała się. Wieś leżała w województwie nowogródzkim (1921–1922), w Ziemi Wileńskiej (1922–1926) i w województwie wileńskim (od 1926).
- ↑ de facto do 1939
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Liczby ludności miejscowości obwodu mińskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2009 roku. (ros.).
- ↑ Приход храма Святого благоверного князя Александра Невского д. Хожево. molod-eparchy.by. [dostęp 2021-03-08]. (ros.).
- ↑ Wiesław Wróbel: Krąg rodzinny Zofii z Chożowa Holszańskiej i jej testament z 29 VII 1518 r. (preprint).
- ↑ Chożów, wieś, powiat wilejski, gmina Mołodeczno, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 9.
- ↑ a b Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. 7, część 2, 1924, s. 88.
- ↑ a b c Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, t. 1, Warszawa 1938, s. 28.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 244.
- ↑ https://www.senat.gov.pl/gfx/senat/pl/senatopracowania/70/plik/m-631.pdf.
- ↑ okupacja sowiecka ziem polskich, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-04-03].
- ↑ Piotr Eberhardt, Formowanie się polskiej granicy wschodniej po II wojnie światowej, „Dzieje Najnowsze”, Rocznik L – 2018 (2), 2018, s. 95–100.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Chożów, wieś, powiat wilejski, gmina Mołodeczno, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 9.
- Chożów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 326.
- Chożowa na mapie WIG
- Chożów na mapie WIG
- Chożów na mapie WIG
- Witold Sienkiewicz, Elżbieta Olczak: Dzieje Polski. Atlas ilustrowany. Warszawa: Demart SA, 2007. ISBN 978-83-7427-363-3.
_WOLOZYN_1925_300dpi_bcuj297985-285422.jpg){kind=link}
