50°05′01″N 18°24′02″E/50,083611 18,400556Czernica (województwo śląskie)
|
||
 Pałac w Czernicy |
||
| Państwo |  Polska |
|
| Województwo | śląskie | |
| Powiat | rybnicki | |
| Gmina | Gaszowice | |
| Liczba ludności (2011) | 2157[1] | |
| Strefa numeracyjna | (+48) 32 | |
| Kod pocztowy | 44-282 | |
| Tablice rejestracyjne | SRB | |
| SIMC | 0214126 | |
|
Położenie na mapie województwa śląskiego
 Czernica
|
||
|
Położenie na mapie Polski
Czernica
|
||
| 50°05′01″N 18°24′02″E/50,083611 18,400556 |
||
Czernica – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie rybnickim, w gminie Gaszowice[2], w północno-wschodniej części Płaskowyżu Rybnickiego.
Nazwa[edytuj]
Według jednej z teorii nazwa wsi pochodzi od nazwy rzeki płynącej przez Czernicę - "Czarnych wód". Według niemieckiego językoznawcy Heinricha Adamy nazwa pochodzi natomiast od staropolskiej nazwy "czernica" oznaczającej borówki[3]. Heinrich Adamy w swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu wymienia jako najstarszą zanotowaną nazwę miejscowości Czernice podając jej znaczenie "Heidelbeerplatz" czyli po polsku "Miejsce borówek, jagód"[3].
Historia[edytuj]
 |
Ta sekcja od 2009-01 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać (wiarygodne) źródła, najlepiej w formie dokładnych przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w sekcji mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tej sekcji. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji. |
Po raz pierwszy nazwa wsi pojawiła się w dokumencie z 17 marca 1317 roku, wystawionym przez żonę pierwszego poświadczonego właściciela wsi - Tomisława. Następnie miejscowość przechodziła na kolejnych właścicieli, z których ostatnim była baronowa Albina von Roth. W 1945 roku dobra dworskie zostały rozparcelowane przez Urząd Ziemski w Rybniku.
23 maja 1920 roku w Czernicy utworzone zostało gniazdo najstarszej polskiej organizacji sportowej Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Koło to podlegało organizacyjnie VIII Rybnickiemu okręgowi śląskiej dzielnicy Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół"[4][5] i należało do szeregu sekcji gimnastycznych śląskiego Sokoła. W roku 1920 niedobczyckie koło tej organizacji liczyło 56 członków[6].
W latach 1945-54 siedziba gminy Czernica. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.
W latach 1880 do 1966 eksploatowano tu pokłady gipsu.
Pomniki przyrody i zabytki[edytuj]
Znajdują się tu pomniki przyrody - 4 stare lipy (obwód do 467 cm) i dąb (336 cm).
W rejestrze Narodowego Instytutu Dziedzictwa wymienione są jako zabytki:
- pałacyk z 1865 roku[7], otoczony parkiem z lipami, klonami i kasztanami.
- szkoła podstawowa z ok. 1900 roku przy ul. Wolności 42[7]
- zespół szybu wentylacyjnego I "Czernica" z przełomu XIX i XX wieku, który obejmuje nadszybie z wieżą wyciągową, maszynownię i rozdzielnię[7]
- zespół szybu wentylacyjnego II "Cecylia" z 1909-1910: maszynownia z rozdzielnią, nadszybie z wieżą wyciągową, cechownię i łaźnię[7].
Do 2007 roku w Czernicy znajdował się także unikatowy w skali województwa śląskiego piętrowy drewniany spichlerz. Jednak wskutek zaniedbań konserwatora zabytków - braku środków na jego konserwację oraz braku zgody na przeniesienie zabytku na teren Parku Etnograficznego w Chorzowie - budynek ten uległ zawaleniu[potrzebny przypis].
W Czernicy urodził się polski kompozytor muzyki poważnej Henryk Mikołaj Górecki[8].
Zobacz też[edytuj]
Przypisy
- ↑ Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 17 lipca 2015]. [zarchiwizowane z tego adresu (26 czerwca 2015)].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 308, 13 lutego 2013. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 10 września 2014].
- ↑ a b Heinrich Adamy: Die Schlesischen Ortsnamen ihre entstechung und bedeutung. Breslau: Verlag von Priebotsch`s Buchhandlung, 1888, s. 45.
- ↑ "Encyklopedia powstań śląskich", Instytut Śląski w Opolu, Opole 1982, str. 563, hasło "Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół" - dzielnica Śląska".
- ↑ "Działalność Towarzystwa gimnastycznego „Sokół” na ziemi rybnickiej w latach 1898–1939", Rybnicki Kurier Muzealny nr 4, czerwiec 2012
- ↑ "Srebrna księga Sokolstwa Polskiego na Śląsku", nakł. Wydziału Dzielnicy Śląskiej ; drukiem "Katolika", Bytom 1920.
- ↑ a b c d Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków na terenie województwa śląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 17 czerwca 2016]. s. 104.
- ↑ Małgorzata Kosińska: Henryk Mikołaj Górecki. culture.pl, listopad 2001. [dostęp 17 czerwca 2016].
|
|||||||||||
