Dębowe Góry
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Pasmo | |
| Wysokość |
236,3 lub 236,4 m n.p.m. |
| Wybitność |
100 m |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu przasnyskiego  | |
Położenie na mapie gminy Chorzele  | |
 53°16′23,8″N 20°43′25,6″E/53,273278 20,723778
| |
Dębowe Góry, Góry Dębowe – pasmo wzgórz morenowych na Wzniesieniach Mławskich o wysokości osiągającej do 236,3[1] lub 236,4[2] m n.p.m. (Dębowa Góra) oraz deniwelacji do 100 m[3]. Najwyższy szczyt tego pasma stanowi jednocześnie najwyższe wzniesienie Wzniesień Mławskich i powiatu przasnyskiego oraz całej historycznej krainy Mazowsza[4].
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Dębowe Góry znajdują się na pograniczu województwa mazowieckiego i warmińsko-mazurskiego, głównie w gminie Chorzele, a także gminach Janowo i Dzierzgowo. Zasadnicza część wzniesień (przekraczająca wysokości 200 m n.p.m.) leży w lesie w pobliżu miejscowości Jarzynny Kierz, Stara Wieś, Opiłki Płoskie i Brzozowo-Maje. Najwyższy punkt mierzący 236 m n.p.m. jest zlokalizowany w pobliżu Jarzynnego Kierza (przy zielonym szlaku turystycznym) i nie wyróżnia się w krajobrazie okolicy[4]. Dębowe Góry znajdują się w granicach nadleśnictwa Przasnysz[5] (leśnictwa Jarzynny Kierz, Lipowiec i Duczymin) oraz nadleśnictwa Nidzica. Nie podlegają żadnej formie ochrony przyrody (z wyjątkiem kilku pomników przyrody), natomiast sąsiadują z nimi Zieluńsko-Rzęgnowski Obszar Chronionego Krajobrazu i Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Rzeki Orzyc[6].
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Dębowe Góry to kilkukilometrowy wał wzgórz pochodzenia polodowcowego zlokalizowanych w osi północ-południe. Jest gęsto porośnięty lasem o urozmaiconym drzewostanie, w tym dębami, które dają pasmu nazwę[4]. Całość kompleksu leśnego liczy ok. 7 tys. ha lasów państwowych i ok. 3 tys. ha lasów prywatnych[7]. Teren ten charakteryzuje się dużym pofałdowaniem i nieregularnym kształtem zboczy oraz różnorodną florą i fauną[3].
Turystyka
[edytuj | edytuj kod]W 2008 wytyczono na ich obszarze dwie ścieżki rowerowe długości 9,4 km (niebieska) i 6,1 km (zielona); obydwie rozpoczynają się w okolicy parkingu przy drodze z Janowa do Przasnysza. W pobliżu ścieżki na wysokości 160 m n.p.m. zbudowano taras widokowy, zlokalizowano tam także wiaty i tablice informacyjne[3]. W 2024 znaczna część obszaru została udostępniona turystom do rozbijania obozów i nocowania[5]. Z Dębowych Gór rozpościera się widok nawet na 30 km pozwalający dojrzeć Chorzele i Mławę[7][8].
W północnej części kompleksu od 2009 znajduje się pomnik Wiktora Zacheusza Nowowiejskiego ps. „Jeż”, partyzanta działającego w tych okolicach po II wojnie światowej, a także 18 dębów upamiętniających ofiary zbrodni katyńskiej z ziemi przasnyskiej[9].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Agnieszka Hapke: Charakterystyka geograficzna i gospodarcza. W: Irena Grzegorzewska, Agnieszka Hapke, Jerzy Wójtowicz, Jerzy Król, Sylwia Maruńczak, Paweł Kwecko, Hanna Tomassi-Morawiec: Objaśnienia do mapy geośrodowiskowej Polski 1:50 000. Arkusz Janowo (290). Warszawa: Państwowy Instytut Geologiczny, 2010, s. 4. [dostęp 2024-10-10].
- ↑ Katarzyna Siwy-Będkowska: Charakterystyka geograficzna i gospodarcza. W: Zbigniew Będkowski, Katarzyna Siwy-Będkowska, Sylwia Maruńczak, Jerzy Król, Paweł Kwecko, Hanna Tomassi-Morawiec: Objaśnienia do mapy geośrodowiskowej Polski 1:50 000. Arkusz Chorzele (291). Warszawa: Państwowy Instytut Geologiczny, 2010, s. 5. [dostęp 2024-10-10].
- ↑ a b c D. Górniak, S. Mikulak: Ścieżka rowerowa Góry Dębowe. janowo.pl, 28 października 2015. [dostęp 2024-10-10].
- ↑ a b c Zbigniew Strucki: Mazowieckie rekordy: najwyższy szczyt krainy. naspacery.blogspot.com, 5 czerwca 2020. [dostęp 2024-10-10].
- ↑ a b Emilia Czaplicka: Strefa Zanocuj w Lesie – Góry Dębowe. Nadleśnictwo Przasnysz. [dostęp 2024-10-10].
- ↑ Na podstawie danych z mapy na stronie geoserwis.gdos.gov.pl.
- ↑ a b Atrakcje Gór Dębowych. to.com.pl, 10 marca 2005. [dostęp 2024-10-10].
- ↑ Szlaki turystyczne. powiat-przasnysz.pl. [dostęp 2024-10-10].
- ↑ Fotorelacja z odsłonięcia pomnika por. „Jeża”. podziemiezbrojne.pl, 2 października 2009. [dostęp 2024-10-10].