Dąb korkowy
Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Nadrząd | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
dąb korkowy |
Nazwa systematyczna | |
Quercus suber L. Sp.Pl.995,1753 | |
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |
Zasięg | |
Dąb korkowy (Quercus suber L.) – gatunek wiecznie zielonego, rozłożystego drzewa, rosnącego w Afryce północnej i Europie południowej. Z kory wytwarzany jest korek.
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Drzewo o szerokiej i nieregularnej koronie. Osiąga 20 m wysokości, ale w warunkach naturalnych zwykle niższe.
- Pień
- Początkowo rosnący prosto, z czasem krzywi się i garbi. Pokryty grubą i nierówną korą.
- Liście
- Zimozielone, długości 4–7 cm mają owalny kształt, są słabo klapowane i ząbkowane, często mają podwinięte brzegi. Ich wierzchnia strona jest ciemnozielona, a spodnia jasnoszara, owłosiona.
- Kwiaty
- Męskie są zebrane w kotki, żeńskie rosną w grupach po 1–3 sztuki na krótkiej szypułce.
- Owoce
- Żołędzie długości 3 cm tkwiące w szarych szypułkach złożonych z niezbyt zbitych łusek.
Biologia i ekologia
[edytuj | edytuj kod]Dąb korkowy należy do charakterystycznych roślin tworzących makię. Występuje obficie w strefie śródziemnomorskiej. Liście tego dębu nie opadają na zimę, są twarde i skórzaste, ponieważ pokrywa je substancja chroniąca przed nadmiernym wyparowywaniem wody.
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]W celu zdobycia korka wykorzystuje się jedynie korę tego drzewa, a dokładnie - jej zewnętrzną, obumarłą część. Podczas okorowywania zdejmuje się płatami zewnętrzną warstwę, bez uszkadzania wewnętrznej części regenerującej korę. Zabieg jest całkowicie bezpieczny dla drzewa. Kolejne okorowanie może nastąpić dopiero po 9–12 latach, gdy zarosną poprzednie nacięcia i kora zregeneruje się. Korę pozyskuje się po raz pierwszy z drzew, które osiągnęły minimum 25 lat. W ciągu życia pojedynczego drzewa pozyskuje się korek zwykle 12 razy. Drzewo osiąga wiek 150–250 lat.
Dąb korkowy jest uprawiany w Hiszpanii, Portugalii, Algierii, Maroko, Francji, Włoszech i Tunezji. W krajach tych lasy z dębem korkowym zajmują ok. 2,5 miliona ha powierzchni. Około 50% ilości pozyskiwanego korka przypada na Portugalię.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-05] (ang.).
- ↑ Quercus suber, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- EoL: 1151259
- EUNIS: 172470
- Flora of North America: 242414180
- GBIF: 2879411
- identyfikator iNaturalist: 50868
- IPNI: 296785-1
- ITIS: 19430
- NCBI: 58331
- Plant Finder: 280726
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-175312
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:296785-1
- Tela Botanica: 54585
- identyfikator Tropicos: 13100139
- USDA PLANTS: QUSU5
- CoL: 4R678