Dama kameliowa

Dama kameliowa

Autor	Aleksander Dumas (syn)
Typ utworu	Powieść obyczajowa
Wydanie oryginalne
Miejsce wydania	Francja
Język	francuski
Data wydania	1848

Dama kameliowa (fr. tytuł oryg. La dame aux camélias) – powieść społeczno-obyczajowa autorstwa Aleksandra Dumasa (syna) napisana i wydana po raz pierwszy w 1848 (polskie tłumaczenie w 1870). Powieść jest oparta na autentycznej biografii kurtyzany Marie Duplessis i historii jej romansu z pisarzem.

Dama kameliowa jest uznawana za szczytowe osiągnięcie melodramatu. Doczekała się adaptacji na dramat. Jego premiera miała miejsce 2 lutego 1852 (w Polsce w 1879). W tej formie odniosła światowy sukces.

Główna bohaterka powieści – Marquerite / Małgorzata Gautier – stała się pierwowzorem Violetty Valéry w operze Giuseppe Verdiego La Traviata, powstałej również na podstawie Damy kameliowej.

Pod własnym imieniem i nazwiskiem stała się również bohaterką słynnego baletu Johna Neumeiera Die Kameliendame (Stuttgart, 1978), premiera polska pt. Dama kameliowa w wykonaniu Polskiego Baletu Narodowego (Warszawa, 2018).

Treść

Akcja Damy kameliowej rozpoczyna się tuż po śmierci głównej bohaterki, słynnej paryskiej kurtyzany Małgorzaty Gautier. Jej ukochany Armand Duval chce odkupić od narratora pamiątkową książkę po niej, którą narrator wcześniej nabył na licytacji jej majątku. Opowiada mu historię ich miłości. W ten sposób przedstawiona została cała historia romansu Armanda i Małgorzaty.

Ona porzuca dla niego swoje dotychczasowe życie, on chce z nią pozostać do końca swoich dni. Szczęście młodych burzy jednak przybycie do Małgorzaty ojca Duvala.

Stary Duval wymusza na niej, by porzuciła jego syna, gdyż związek Armanda z byłą prostytutką może zniweczyć matrymonialne plany jego córki. Małgorzata przystaje, choć z bólem, na tę propozycję.

Armand, nie rozumiejąc powodów jej powrotu do dawnego stylu życia, obraża dziewczynę przy każdej nadarzającej się sposobności. Następuje rozstanie, ale i śmierć Małgorzaty z powodu gruźlicy. Kiedy Armand, rozumiejąc wszystko, wraca – jest już za późno.

Ważniejsze ekranizacje filmowe

Eleonora Duse jako Marguerite Gautier (1896)

Greta Garbo jako Marguerite Gautier (1936) (na zdj. z Robertem Taylorem)

Dama kameliowa w choreografii Johna Neumeiera, Polski Balet Narodowy: Yuka Ebihara (Małgorzata Gautier) i Patryk Walczak (Armand Duval)

• Dama kameliowa – amerykański film z 1926 roku
• Dama kameliowa – amerykański film z 1936 roku
• Dama kameliowa – francusko-włoski film z 1953 roku
• Dama kameliowa – francusko-włoski film z 1981 roku
• Dama kameliowa – polski film z 1994 roku
• Dama kameliowa – francuski film z 1998 roku

Bibliografia

• Lesław Czapliński „We władzy operowych kurtyzan: Violetta, Manon, Lulu” (o „Traviacie” Giuseppe Verdiego) w: „W kręgu operowych mitów” Kraków 2003

Źródło

• Janina Kulczycka-Saloni: Programy i dyskusje literackie okresu pozytywizmu (Biblioteka narodowa) (Polish Edition). Warszawa: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1985, s. 68. ISBN 83-04-01664-8.
• Józef Kański „Przewodnik operowy”, Polskie Wydawnictwo Muzyczne S. A., Kraków 2008; ISBN 978-83-224-0721-9

Linki zewnętrzne

• Dama kameliowa w serwisie Wolne Lektury
• Polskie wydania powieści w bibliotece Polona