Deszno (województwo świętokrzyskie)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Deszno
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 świętokrzyskie

Powiat

jędrzejowski

Gmina

Nagłowice

Liczba ludności (2020)

497[2]

Strefa numeracyjna

41

Kod pocztowy

28-362[3]

Tablice rejestracyjne

TJE

SIMC

0254752[4]

Położenie na mapie gminy Nagłowice
Mapa konturowa gminy Nagłowice, na dole znajduje się punkt z opisem „Deszno”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Deszno”
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Deszno”
Położenie na mapie powiatu jędrzejowskiego
Mapa konturowa powiatu jędrzejowskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Deszno”
Ziemia50°36′51″N 20°08′36″E/50,614167 20,143333[1]

Desznowieś sołecka[5] w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie jędrzejowskim, w gminie Nagłowice[4][6].

Integralne części wsi Deszno[4][6]
SIMC Nazwa Rodzaj
0254775 Biały Ogon kolonia
0254769 Piaski część wsi

W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Deszno, po jej zniesieniu w gromadzie Warzyn. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

Historia[edytuj | edytuj kod]

W wieku XIX opisano Deszno (także „Deszna”) jako wieś w gminie Prząsław leży na południowy zachód Jędrzejowa, 5 km. na południe od szosy: Jędrzejów, Nagłowice–Szczekociny. Należy do gminy Prząsław, parafii Krzcięcice. Posiada szkołę powszechną, dawniej była tu gorzelnia, młyn i tartak wodny.

W roku 1827 było w Desznie 35 domów, 296 mieszkańców[7]. Deszno posiadało dwa folwarki Wojciechowice i Kierzki:

  1. Wojciechowice gruntów ornych 604 mórg, łąk 28, lasu 828, nieużytków 62 morgi. Wojciechowice wieś gruntów ornych 256 mórg, pastwisk 12 m., nieużytków 39.
  2. Kierzki gruntów ornych 192 mórg, nieużytków 27 m.

Ogółem dobra posiadały mórg 2048. Granicą terytoriów płynie rzeka Mierzawa lub Sędziszówka. Deszno leży w byłym powiecie Księskim, otrzymało kolonizację wojskową Konradowych rycerzy w pierwszej połowie XIII w. w czasie walk Konrada Mazowieckiego o tron Krakowski.

Deszno zostało założone w pierwszej połowie XIII wieku przez rycerzy Konrada Mazowieckiego w czasie jego walk o tron krakowski z Henrykiem Brodatym i Bolesławem Wstydliwym.

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Zespół dworski wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.120/1-2 z 5.11.1957, z 26.04.1977 i z 8.01.1991)[8]:

  • dwór z lat 1886–1890,
  • park z XVIII w., przebudowany w XIX w.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 22880
  2. Raport o stanie gminy w roku 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 5 [dostęp 2022-02-26]
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 219 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-03-26].
  5. Jednostki organizacyjne gminy Nagłowice. Urząd Gminy Nagłowice. [dostęp 2015-03-26].
  6. a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-03-20]. 
  7. Deszno, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 10.
  8. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 8 [dostęp 2015-10-15].