Dikdik drobny

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Dikdik drobny
Madoqua guentheri[1]
Thomas, 1894
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

parzystokopytne

Rodzina

wołowate

Podrodzina

antylopy

Rodzaj

dikdik

Gatunek

dikdik drobny

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Wygląd Madoqua guentheri

Dikdik drobny (łac. Madoqua guentheri) – endemiczny[3] gatunek ssaka zamieszkujący suche strefy Afryki. W Czerwonej Księdze gatunków zagrożonych sklasyfikowany jako Least Concern - nie zagrożony wyginięciem[4].

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Dikdik zamieszkuje wschodnie i południowe niziny Etiopii, północne i wschodnie regiony Kenii oraz Ugandy. Widywano go także w Somalii (poza północno-wschodnią i południowo-zachodnią częścią oraz wzdłuż środkowego pasa wybrzeża). Preferuje tereny z niskimi zaroślami[3][5].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Madoqua guentheri waży od 3 do 5 kg. Ma miękką sierść o żółtej barwie w odcieniach od szarości do czerwono-brązowego ubarwienia po stronie grzbietowej i biało szarego na brzusznej. Jest mały, posiada niewielką głowę osadzoną na smukłej i długiej szyi. Zad znajduje się na tej samej wysokości co ramię zwierzęcia lub nieco wyżej. Ogon ma zaledwie 3-5 cm. długości[6].

Po stronie grzbietowej jest włochaty, natomiast po brzusznej gładki. Dikdik ma duże, czarne oczy. Jego uszy są stosunkowo duże. Nogi zwierzęcia są długie i smukłe, zakończone czarnymi kopytami[7]. Dikdik posiada wydłużony pysk. Madoqua guentheri ma dłuższy nos niż jego kuzyni, który prawdopodobnie służy do termoregulacji. Między osobnikami tego gatunku jest widoczny dymorfizm płciowy. Samce mają krótkie, dochodzące do 9,8 cm, czarne rogi, które mogą być proste lub wygięte do tyłu. Obie płcie mają grzebień włosów, jednak herb samców jest dłuższy i bardziej kolorowy niż herb samic[3][5][8][9].

Zachowanie[edytuj | edytuj kod]

W niewoli dikdiki dożywają średnio 27,5 roku. Dojrzałość płciową osiągają przed ukończeniem pierwszego roku życia. Mogą rozmnażać się do 10 roku życia. Ciąża trwa od 170 do 180 dni. Samice wydają na świat jedno młode. Dikdiki parzą się dwa razy w roku. Młode samce ważą od 725 do 792 g, a samice 560 - 680 g[10].

Zaraz po urodzeniu młode wyglądają identycznie jak dorosłe osobniki. Różki samców pojawiają się po 7-9 tygodniach, choć mogą zostać zakryte przez herb[11]. W 34 tygodniu życia na rogach pojawiają się pierścienie[12]. Rogi osiągają pełny rozmiar po 2 latach. Przez pierwsze 3-4 tygodnie potomstwem opiekuje się matka. Młode ukryte są wówczas w wysokiej trawie, co chroni je przed atakami drapieżników. Za dnia młody osobnik pozostaje cichy, w nocy jednak zdarza się, że wydaje gwizdy. Samice karmią je swoim mlekiem kilka razy dziennie, chociaż już tygodniowe młode mogą przyjmować stały pokarm. Kiedy potomek wychodzi z ukrycia do opieki przyłącza się ojciec[3][5][8][13][14].

Dikdiki nie należą do zwierząt społecznych, jednak reagują nie tylko na sygnały wysyłane przez osobniki własnego gatunku, ale także na ostrzeżenia przed drapieżnikami wysyłane przez ptaki[15]. Zachowanie to zaobserwowano na przykładzie alarmów wydawanych przez hałaśniki białobrzuche[16]. Tworzą grupy rodzinne składające się z 3 osobników: pary rodzicielskiej i cielęcia. Takie stado zasiedla rewir, którego granice znaczy depozytami odchodów o średnicy do 30cm, wydzieliną gruczołów znajdujących się przed oczodołem. Samiec nacina pnie granicznych drzew za pomocą rogów. Walki między samcami są rzadkie i mają charakter symboliczny[12].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Madoqua guentheri, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ Madoqua guentheri, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  3. ↑ a b c d Kingswood et. al 1996 MSW Scientific Names.
  4. ↑ IUCN SSC Antelope Specialist Group, Madoqua guentheri, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2016-06-04] (ang.).
  5. ↑ a b c Kingdon, 1982
  6. ↑ Mammal Species of the World, website, 1998.
  7. ↑ Kingswood, S. C., A.T. Kumamoto, Madoqua guentheri. Mammalian Species 539:1-10., 1996.
  8. ↑ a b Grzimek's Encyclopedia of Mammals, 1990
  9. ↑ Nowak 1999 ↓.
  10. ↑ D. MacDonald, The New Encyclopedia of Mammals. Oxford University Press, Oxford, UK., 2001.
  11. ↑ Wilson, Don E., DeeAnn M. Reeder, Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference, 2nd ed., 3rd printing, 1992.
  12. ↑ a b José R. Castelló, Bovids of the world : antelopes, gazelles, cattle, goats, sheep, and relatives, Princeton 2016, ISBN 978-1-4008-8065-2, OCLC 933295477 [dostęp 2022-02-02].
  13. ↑ Eltringham; 1979
  14. ↑ Robeck et al., 1997
  15. ↑ Carrasco i Blumstein 2012 ↓, s. 245.
  16. ↑ Carrasco i Blumstein 2012 ↓, s. 244.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Malle F. Carrasco, Daniel T. Blumstein, Mule deer (Odocoileus hemionus) respond to yellow-bellied marmot (Marmota flaviventris) alarm calls, „Ethology”, 3, 2012, s. 243–250, DOI: 10.1111/j.1439-0310.2011.02002.x, ISSN 1439-0310 [dostęp 2016-06-06] (ang.).
  • Grzimek's (red.), Encyclopedia of Mammals,, 1990.
  • Kingswood, S. C., A.T. Kumamoto (red.), Madoqua guentheri. Mammalian Species, 1996, OCLC 539:1-10.,.
  • Kingswood (red.), MSW Scientific Names., 1996.
  • D., MacDonald (red.), The New Encyclopedia of Mammals., Oxford, UK.,: Oxford University Press,, 2001.
  • Mammal Species of the World,, wyd. website,, 1998.
  • Ronald M. Nowak (red.), Walker's mammals of the world, Don E. Wilson, wyd. 6, Baltimore: Johns Hopkins University Press, 1999, ISBN 0-8018-5789-9, OCLC 39045218 (ang.).
  • Don E. Wilson, DeeAnn M. Reeder (red.), Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference,, wyd. 2, 3 dodruk, 1992.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Dikdik_drobny&oldid=69412799”