Dorsze (powiat ełcki)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Dorsze
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

Powiat

ełcki

Gmina

Kalinowo

Liczba ludności (2022)

80[2]

Strefa numeracyjna

87

Kod pocztowy

19-314[3]

Tablice rejestracyjne

NEL

SIMC

0759570

Położenie na mapie gminy Kalinowo
Mapa konturowa gminy Kalinowo, u góry znajduje się punkt z opisem „Dorsze”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Dorsze”
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, blisko prawej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Dorsze”
Położenie na mapie powiatu ełckiego
Mapa konturowa powiatu ełckiego, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Dorsze”
Ziemia53°55′54″N 22°37′51″E/53,931667 22,630833[1]

Dorsze (niem. Dorschen) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ełckim, w gminie Kalinowo.

Do 1945 wieś nosiła nazwę Dorschen. Wieś sołecka. 100 mieszkańców, 14 gospodarstw, 19 budynków mieszkalnych, świetlica, PKS.

Położona w północnej części gminy, nad Czarną (strumyk, dopływ Legi), przy drodze z Kalinowa (8 km). Zabudowana w kształcie widlicy. W literaturze nt. pradziejów spotkać można przypuszczenie, że wymieniana w kronice ruskiej z 1254 roku wieś Dora to późniejsze Dorsze. Wieś otrzymała przywilej lokacyjny w 1553 roku od księcia Albrechta, który nadał Janowi Dorszowi, Janowi Namiestnikowi i Józefowi Bernardowi Iwanowiczowi – na prawie magdeburskim – 8 włók, które im wcześniej starosta straduński Piotr Szwarz sprzedał. Do ich obowiązków należała praca na rzecz zamku książęcego oraz opłata czynszu w postaci 30 miarek owsa i 6 kur. W następnych wiekach miała tu swą posiadłość polska rodzina szlachecka Wierzbickich. W 1895 roku było tu 32 gospodarstw (514 ha), 229 mieszkańców (179 ew., 10 kat.; 63 N., 129 M., 4 P.). W 1939 roku 164 mieszkańców, 20 gospodarstw rolnych, 39 domów.

Po wojnie – osadnicy głównie z gminy Raczki (pierwsi: Jan i Piotr Sieńkowscy, Jan Wasilewski, Władysław Ostrowski i in.), ok. 8 rodzin maz.; pierwszy sołtys: prawdopodobnie Stanisław Niedźwiedzki, po nim J. Wasilewski, W. Ostrowski (1947-1949), Władysław Kłoczko (od 1949). Od 1945 – szkoła (czynna od 1946), najpierw jednoklasóka, potem 8-klasowa, od 1973 filia ZSG w Kalinowie (kl. I – IV). W 1978 roku wieś zamieszkiwało 117 mieszkańców, 23 gospodarstw. Od 1992 – wodociąg.

Zabytkowy cmentarz woj.; także ewangelicki z początku XX wieku, zniszczony. Zabytkowa chałupa mazurska (nr 4, własność Wiesława Jankowskiego) z ostatniego ćwierćwiecza XIX w.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 25957
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 235 [zarchiwizowane 2022-10-26].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Janusz Kopciał. KALINOWO monografia gminy.