Drzewica dwubarwna
| Dendrocygna bicolor[1] | |||
| (Vieillot, 1816)[2] | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
drzewica dwubarwna | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Drzewica dwubarwna[5] (Dendrocygna bicolor) – gatunek ptaka z podrodziny drzewic (Dendrocygninae) w rodzinie kaczkowatych (Anatidae). Zamieszkuje Amerykę Północną i Południową, Afrykę oraz południową Azję. Nie jest zagrożony wyginięciem.
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1789 roku niemiecki przyrodnik Johann Friedrich Gmelin w 13. edycji linneuszowskiego Systema Naturae. Autor nadał gatunkowi nazwę Anas fulva[3][6], a jako miejsce typowe wskazał Nową Hiszpanię, czyli Meksyk[6]. Później drzewica dwubarwna została przeniesiona do rodzaju Dendrocygna[7] i tak jest klasyfikowana do tej pory[5][8]. W 1908 roku wykazano, że nazwa Anas fulva była już wcześniej (w 1787 roku) użyta przez Meuschena dla innego gatunku kaczki, tak więc nazwa Gmelina jest młodszym homonimem i należało ją zmienić[7]. Wykorzystano pierwszą wolną nazwę – Anas bicolor, której w 1816 roku użył dla opisania tego gatunku francuski ornitolog Louis Jean Pierre Vieillot[2][7]. Autor ten jako miejsce typowe wskazał Paragwaj[2][3].
Nie wyróżnia się podgatunków[8]. W 1922 roku dla populacji z USA i Meksyku opisano podgatunek helva[9], ale nie jest on uznawany[10].
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Drzewica dwubarwna żyje od Indii na wschód po Mjanmę, w Afryce – wschodniej, południowej, w pasie na południe od Sahary oraz na Madagaskarze, w Ameryce Południowej, na Karaibach oraz w Meksyku i na południu Stanów Zjednoczonych. Ptak ten zamieszkuje okolice zbiorników wodnych, bagna oraz szerokie rozlewiska rzek.
Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego wymienia drzewicę dwubarwną na liście gatunków stwierdzonych w Polsce, lecz nie zaliczonych do awifauny krajowej (kategoria E w klasyfikacji AERC – pojaw nienaturalny)[11].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała 45–55 cm, długość skrzydła 20–23,5 cm[12]; masa ciała samic 595–964 g, samców 545–958 g[10]. Drzewica dwubarwna ma ubarwioną głowę oraz spód ciała na żółtobrązowo, wierzch ciała na brązowoczarny, a nogi na niebiesko.
Pożywienie[edytuj | edytuj kod]
Drzewica dwubarwna odżywia się roślinami oraz bezkręgowcami wodnymi.
Rozród[edytuj | edytuj kod]
Samica drzewicy dwubarwnej przeciętnie znosi ok. 6–13 jaj[13], które są wysiadywane przez 24–26 dni. Młode stają się w pełni samodzielne po około 60 dniach[14].
Status[edytuj | edytuj kod]
IUCN uznaje drzewicę dwubarwną za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern). Liczebność światowej populacji szacuje się na 1,3–1,5 miliona osobników. Globalny trend liczebności oceniany jest jako spadkowy, choć u niektórych populacji nie jest on znany, a w Ameryce Północnej liczebność tego gatunku rośnie[4].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dendrocygna bicolor, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d L.J.P. Vieillot: Nouveau dictionnaire d’histoire naturelle, appliquée aux arts, à l’agriculture, à l’économie rurale et domestique, à la médecine, etc. Wyd. 2. T. 5. Paris: Chez Deterville, 1816, s. 136. (fr.).
- ↑ a b c d e D. Lepage: Fulvous Whistling-Duck Dendrocygna bicolor. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2023-01-26]. (ang.).
- ↑ a b BirdLife International, Dendrocygna bicolor, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2020-1 [dostęp 2020-07-06] (ang.).
- ↑ a b Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Dendrocygninae Reichenbach, 1849-50 - drzewice (wersja: 2020-01-10). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-07-06].
- ↑ a b J.F. Gmelin, Caroli a Linné Systema naturae per regna tria naturae: secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis, wyd. 13, t. 1 cz. 2, Lipsiae 1789, s. 530 (łac.).
- ↑ a b c Fourteenth Supplement to the American Ornithologists' Union Check-List of North American Birds, „The Auk”, 25 (3), 1908, s. 362, DOI: 10.2307/4070558, JSTOR: 4070558 (ang.).
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v12.2). [dostęp 2023-01-26]. (ang.).
- ↑ A. Wetmore & J.L. Peters. A new genus and four new subspecies of American birds. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 35, s. 42, 1922. (ang.).
- ↑ a b W.L. Hohman & S.A. Lee: Fulvous Whistling-Duck (Dendrocygna bicolor), version 1.0. W: S.M. Billerman (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.fuwduc.01. [dostęp 2020-07-06]. (ang.).
- ↑ Aneks. Gatunki ptaków stwierdzone w Polsce do 31.12.2021, lecz nie zaliczone do awifauny krajowej. Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. [dostęp 2023-01-26].
- ↑ Busse i in. 1991 ↓, s. 125.
- ↑ Keller i in. 2003 ↓, s. 90.
- ↑ Fulvous Whistling-Duck - Dendrocygna bicolor. NatureWorks. [dostęp 2014-05-12].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Przemysław Busse (red.), Zygmunt Czarnecki, Andrzej Dyrcz, Maciej Gromadzki, Roman Hołyński, Alina Kowalska-Dyrcz, Jadwiga Machalska, Stanisław Manikowski, Bogumiła Olech: Ptaki. T. I. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0563-0.
- Elisabeth Keller, Einhard Bezzel, Klaus Koenig, Bruno Kremer, Josef H. Reichholf (red.), Frieder Sauer, Klaus-L. Schuchmann, Angelika Sigl, Reinhard Witt, Gunther Steinbach (red.), Andrzej Kruszewicz (tłum.), Beata Bałucińska (tłum.): Ptaki. Cz. 2. Warszawa: Świat Książki, 2003, seria: Leksykon zwierząt. ISBN 83-7311-181-6.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).