Chruścina jagodna
(Przekierowano z Drzewo truskawkowe)
|
||
 |
||
| Systematyka[1] | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | rośliny | |
| Klad | rośliny naczyniowe | |
| Klad | rośliny nasienne | |
| Klasa | okrytonasienne | |
| Klad | klad astrowych | |
| Rząd | wrzosowce | |
| Rodzina | wrzosowate | |
| Rodzaj | chruścina | |
| Gatunek | chruścina jagodna | |
| Nazwa systematyczna | ||
| Arbutus unedo L. Sp. pl. 1:395. 1753 |
||
Chruścina jagodna, chróścina jagodna[2], poziomkowiec, poziomkowe drzewo, drzewo truskawkowe (Arbutus unedo L.) – gatunek rośliny wieloletniej z rodziny wrzosowatych (Ericaceae). Rośnie w regionie śródziemnomorskim, w zachodniej Europie i Azji[3][4].
Morfologia[edytuj]
- Pokrój
- Wiecznie zielony krzew lub niewielkie drzewo o wysokości do 10–12 m[4].
- Liście
- Zimozielone, nagie, skrętoległe, gęsto stojące, błyszczące, szerokolancetowate o długości do 10 cm i piłkowanych brzegach[5].
- Kwiaty
- Zebrane po 40–50 w wiechy. Mają 5-działkowy kielich, zielonobiałą zrosłopłatkową i dzbankowatą koronę owłosioną od środka, 1 słupek i 10 pręcików.
- Owoce
- Mączysto-mięsiste jagody o średnicy do 2 cm. Z zewnątrz mają pomarańczowoczerwony kolor (miąższ jest żółtawy) i są jadalne, choć mdłe[4]. Wyglądem przypominają poziomki i stąd pochodzi jedna z nazw gatunkowych rośliny.
Zastosowanie[edytuj]
- Roślina jadalna: Owoce są jadalne na surowo, wykonuje się też z nich przetwory, czasami wytwarza się z nich wina lub m.in. aguardente de medronho (mocny, zmieszany z miodem likier, znany w Alentejo i Algarve w południowej Portugalii czy Brazylii)[6][7][8].
- Roślina ozdobna: Uprawiana jest na południu Europy.
- Roślina lecznicza: Surowcami zielarskimi są kora i kwiaty.
Obecność w kulturze i sztuce[edytuj]
Drzewo poziomkowe występuje w herbie Madrytu. Także najbardziej może znane dzieło Hieronima Boscha, tryptyk Ogród rozkoszy ziemskich w spisie dóbr hiszpańskiej korony zarejestrowano jako Obraz z owocami drzewka truskawkowego.
Przypisy
- ↑ Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-03-13].
- ↑ H. Hülya Orak, Türkan Aktas1, Hülya Yagar, S. Selen Isbilir, Neslihan Ekinci, Fusun H. Sahin. Antioxidant activity, some nutritional and colour properties of vacuum dried strawberry tree (Arbutus unedo L.) fruit (Właściwości antyutleniające, barwa i właściwości żywieniowe liofilizowanych owoców chróściny jagodnej (Arbutus unedo L.)). „ACTA Scientiarum Polonorum. Technologia Alimentaria”. 10 (3), s. 331-338, 2011.
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-08-25].
- ↑ a b c Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003. ISBN 83-214-1305-6.
- ↑ J. Grau, R. Jung, B. Munker, Leksykon Przyrodniczy. Zioła i owoce leśne, Warszawa 1996: Świat Książki, s. 28.
- ↑ Kuchnia portugalska. [dostęp 2012-09-30].
- ↑ mk: Oryginalne rośliny ogrodowe: nasiona warzyw i owoców do twojego ogrodu. serwis regiodom.pl, 08.04.2011. [dostęp 2012-09-30].
- ↑ Arbutus - drzewko truskawkowe. Dream-Garden. [dostęp 2012-09-30].
Bibliografia[edytuj]
- Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
