Drzym mały
| Micromonacha lanceolata[1] | |||
| (Deville, 1849) | |||
.jpg)
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Micromonacha | ||
| Gatunek |
drzym mały | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Drzym mały[3] (Micromonacha lanceolata) – gatunek małego ptaka z rodziny drzymów (Bucconidae). Występuje w Ameryce Centralnej i Południowej. Nie jest zagrożony wyginięciem.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Po raz pierwszy gatunek opisał Émile Deville. Opis ukazał się na łamach Revue et magasin de zoologie pure et appliquée w 1849. Holotyp pochodził ze wschodniego Peru. Autor nadał mu nazwę Bucco lanceolata[4]. Obecnie (2020) Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny umieszcza drzyma małego w monotypowym rodzaju Micromonacha; nie wyróżnia podgatunków[5]. W 1924 Jonathan Dwight i Ludlow Griscom opisali podgatunek Micromonacha lanceolata austinsmithi[1] na podstawie holotypu z Kostaryki; podstawą do wyróżnienia go miały być wymiary dzioba i dłuższe pióra na brodzie[6]. Te cechy nie są jednak stałe oraz wystarczające do uznania tych ptaków za przedstawicieli osobnego podgatunku[7].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała wynosi 13–15 cm, masa ciała 19–22 g[7]. Wymiary szczegółowe u jednego osobnika nieznanej płci: długość skrzydła: 61 mm, długość dzioba (górna krawędź): 21,9 mm, długość skoku: 16 mm, długość ogona: 43,3 mm[8].
Wierzch ciała rdzawobrązowy. Kantarek i przód głowy biały, od wierzchu głowy oddziela je wąski, czarny pasek. Spód ciała biały, wyróżniają się czarne stosiny. Okolice kloaki porastają pióra rdzawe. Sterówki z wierzchu zbliżone barwą do wierzchu ciała, od spodu bardziej popielate. Na bocznych sterówkach przed ich końcami występuje czarny pas. Pokrywy podskrzydłowe płowobiałe[9].
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Zasięg występowania drzyma małego obejmuje obszar karaibskich stoków Kostaryki i zachodnio-centralnej Panamy, zachodnią, południowo-zachodnią i południowo-centralną Kolumbię na południe przez Andy – po ich stronie zachodniej po północno-zachodni Ekwador, a po wschodniej po północno-wschodnie Peru, zachodnią Brazylię i centralną Boliwię[7]. Do 2000 w Boliwii był stwierdzany jedynie 3 razy[8].
Ekologia i zachowanie[edytuj | edytuj kod]
Ekologia tych ptaków jest bardzo słabo poznana. Wiadomo, że zamieszkują lokalnie wilgotne, nizinne lasy i zbocza górskie. Odnotowywane były na wysokości 300–2100 m n.p.m., jednak przeważnie poniżej 1500 m n.p.m. Ze względu na zwyczaje i niewyróżniający się głos tych ptaków łatwo je przeoczyć[8]. Odzywają się 1–5 wysokimi, cienkimi, prostymi i wzrastającymi gwizdami. Żywią się owadami, w tym prostoskrzydłymi; zjadają również jagody[7].
Lęgi[edytuj | edytuj kod]
Do 2000 rozród drzymów małych nie został opisany. Tamtego roku po raz pierwszy opisano gniazdo gatunku znalezione 19 maja. Miało formę głębokiej na 40 cm nory wykopanej w nasypie ścieżki 73 cm nad powierzchnią gruntu. Wejście było okrągłe o wymiarach blisko 5 na 6 cm. Zawierało 2 jaja o czysto białej skorupce. 31 maja były nadal niewyklute[8].
Status i zagrożenia[edytuj | edytuj kod]
IUCN od 2000 uznaje drzyma małego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern); wcześniej klasyfikowała go jako gatunek bliski zagrożenia (NT, Near Threatened). W 1996 ptak ten opisywany był jako rzadki i rozmieszczony plamowo. W 2019 organizacja Partners in Flight szacowała, że liczebność światowej populacji mieści się w przedziale 50–500 tysięcy dorosłych osobników, a jej trend jest lekko spadkowy[10]. Drzymy małe zdają się do pewnego stopnia tolerować wpływ człowieka na środowisko. Zamieszkują również obszary chronione, np. Park Narodowy Podocarpus i Park Narodowy Yasuní (Ekwador)[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Micromonacha lanceolata, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ BirdLife International, Micromonacha lanceolata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2016-1 [dostęp 2016-10-02] (ang.).
- ↑ P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Bucconidae Horsfield, 1821 - drzymy - Puffbirds (Wersja: 2020-06-26). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-19].
- ↑ E. Deville. Descriptions de quelques Mammifères et Oiseaux nouveaux de l'Amérique meridionale. „Revue et magasin de zoologie pure et appliquée”. (2) 1, s. 56, 1849. (fr.).
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Jacamars, puffbirds, toucans, barbets, honeyguides. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-19]. (ang.).
- ↑ Jonathan Dwight & ludlow Griscom. Descriptions of new birds from Costa Rica. „American Museum Novitates”. 142, s. 5, 1924.
- ↑ a b c d Rasmussen, P.C., Collar, N. & Kirwan, G.M. (2016): Lanceolated Monklet (Micromonacha lanceolata). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. [zarchiwizowane z tego adresu (9 kwietnia 2016)].
- ↑ a b c d e Juan F. Freile & Lorena Endara. First nesting records of Lanceolated Monlet Micromonacha lanceolata and notes on its conservation. „Cotinga”. 4, s. 14–16, 2000.
- ↑ P. L. Sclater: Catalogue of the Birds in the British Museum. T. 19. 1891, s. 199.
- ↑ Species factsheet: Micromonacha lanceolata. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-11-09]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).