Dyrekcja Kolei w Krakowie

Dyrekcja Kolei w Krakowie

Budynek Dyrekcji Kolei przy pl. Matejki 12
Państwo	Polska
Adres	Kraków, pl. Matejki 12
Data założenia	1885
Położenie na mapie Krakowa Siedziba dyrekcji
Położenie na mapie Polski Siedziba dyrekcji
Położenie na mapie województwa małopolskiego Siedziba dyrekcji
50°04′01,38″N 19°56′31,24″E

Dyrekcja Kolei w Krakowie – terytorialny organ zarządzania koleją z siedzibą w Krakowie.

Historia

Chronologię kolei w Krakowie datuje się od dnia 13 października 1847, daty uruchomienia Kolei Północnej (k.u.k. privilegierte Kaiser Ferdinands-Nordbahn) do Mysłowic, łączącej dalej z Wrocławiem i Berlinem. W 1856 oddano do użytku odcinek Kolei Karola Ludwika (k.k. privilegierte Galizische Carl Ludwig-Bahn), do Dębicy, a od 1861 do Lwowa. Otwierano linie lokalne – np. do Wieliczki (1857) i z Podłęża do Niepołomic (1858). Stopniowo rozbudowywano węzeł kolejowy Krakowa do którego włączono Podgórze (1884) (obecnie Kraków Płaszów), jednocześnie uruchamiając linie do Oświęcimia i Suchej Beskidzkiej, gdzie łączyły się z Galicyjską Koleją Transwersalną (Galizische Transversalbahn), i dalej z Zakopanem (1899). W okresie międzywojennym uruchomiono linię Kraków – Tunel (1934).

W miarę rozbudowy połączeń i rosnącego potencjału przewozowego powoływano kolejne organy zarządzania.

Nazwy w minionym okresie

• Kolej Galicyjska im. Karola Ludwika (Galizische Carl Ludwig-Bahn)
• 1884-1893 – C.K. Dyrekcja Ruchu Kolejowego w Krakowie (Betriebs-Direction in Krakau)
• 1893-1919 – Dyrekcja C.K. Kolei w Krakowie (k.k. Staatsbahndirektion Krakau der Kaiserlich-königliche österreichische Staatsbahnen)
• 1919-1929 – Dyrekcja Kolei Państwowych w Krakowie
• 1929-1939 – Dyrekcja Okręgowa Kolei Państwowych Kraków
• 1939-1945 – Generalna Dyrekcja Kolei Wschodniej (Generaldirektion der Ostbahn – Gedob)
  • 1939-1945 – Dyrekcja Operacyjna Kolei Wschodnich (Ostbahnbetriebsdirektion – OBD)
• 1945-1975 – Dyrekcja Okręgowa Kolei Państwowych – DOKP Kraków
• 1975-1998 – Południowa Dyrekcja Okręgowa Kolei Państwowych – PDOKP
• 1998-2001 – Dyrekcja Okręgu Infrastruktury Kolejowej
• 2002 – Oddział Regionalny spółki PKP Polskie Linie Kolejowe SA

Prezesi/dyrektorzy

• 1885-1904 - Wiktor Kolosvary (1835-1906)
• 1899-1909 - Józef Horoszkiewicz (1841-1922)
• 1909-1918 - Włodzimierz Ritter von Kostrakiewicz–Zborowski (1860-1928)

• 1918-1920 – Włodzimierz Ritter von Kostrakiewicz–Zborowski
• 1920-1925 – Paweł Prachtel-Morawiański (1870-)
• 1925-1929 – Karol Barwicz (1872-1940)
• 1929-1930 – Mieczysław Gronowski (-1949)
• 1930-1933 – Aleksander Bobkowski (1885-1966)
• 1934 – Mieczysław Stodolski (1885-1960)
• 1934-1936 – Józef Wołkanowski (1880-1963)
• 1936-1939 – Ignacy Czerniewski (1882-1956)
• 1939 – Stanisław Tarwid (1890-1945)

• 1939-1940 – Emil Beck (1887-1982)
• 1940-1945 – Adolf Gerteis (1886-1957)

• 1945 – Tomasz Pietraszek
• 1945 – Ignacy Czerniewski (1882-1956)
• 1945-1951 – Adam Kmita
• 1951-1953 – Ryszard Szczawiński
• 1953-1957 – Zygmunt Korycki
• 1957-1959 – Henryk Szmidt
• 1959-1963 – Piotr Lewiński (1915-1991)
• 1964-1969 – Tadeusz Mieszkowski
• 1969-1981 – Edward Perykasza (1923-1993)
• 1981-1987 – Stanisław Pachota (1931-2020)
• 1987-1988 – Marek Rączkiewicz

Siedziba

Pierwsze biuro Kolei Krakowsko-Górnośląskiej (Krakau-Oberschlesische Eisenbahn) mieściło się w jednej z kamienic Treutlera na Rynku Głównym, następnie w pałacyku M.J. Brodowicza przy ul. Lubicz 190, obecnie 4, obiekt nie istnieje (1844). Od 1889 dyrekcja kolei mieści się w monumentalnym neoklasycystycznym gmachu z 1889 (proj. Józef Niedźwiedzki) przy pl. Jana Matejki 12.