Dział Etnologii Miasta Muzeum Historii Katowic

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Dział Etnologii Miasta
Oddział Muzeum Historii Katowic
Ilustracja
Budynek dawnego magla, w którym mieści się Dział Etnologii Miasta Muzeum Historii Katowic
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Katowice

Adres

ul. Rymarska 4
40-425 Katowice

Kierownik

mgr Bożena Donnerstag

Położenie na mapie Katowic
Mapa konturowa Katowic, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Dział Etnologii Miasta”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Dział Etnologii Miasta”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Dział Etnologii Miasta”
Ziemia50°14′39,602″N 19°04′55,006″E/50,244334 19,081946
Strona internetowa
Wystawa stała „Woda i mydło najlepsze bielidło. W pralni i maglu na Nikiszowcu”
Fragment wystawy stałej „Woda i mydło najlepsze bielidło. W pralni i maglu na Nikiszowcu”
Fragment wystawy stałej „Woda i mydło najlepsze bielidło. W pralni i maglu na Nikiszowcu”
Fragment wystawy stałej „Woda i mydło najlepsze bielidło. W pralni i maglu na Nikiszowcu”
Fragment wystawy stałej „Woda i mydło najlepsze bielidło. W pralni i maglu na Nikiszowcu”
Fragment wystawy stałej „Woda i mydło najlepsze bielidło. W pralni i maglu na Nikiszowcu”
Fragment wystawy stałej „Woda i mydło najlepsze bielidło. W pralni i maglu na Nikiszowcu”
Fragment wystawy stałej „Woda i mydło najlepsze bielidło. W pralni i maglu na Nikiszowcu”
Fragment wystawy stałej „Woda i mydło najlepsze bielidło. W pralni i maglu na Nikiszowcu”
Fragment wystawy stałej „Woda i mydło najlepsze bielidło. W pralni i maglu na Nikiszowcu”

Dział Etnologii Miasta Muzeum Historii Katowic – oddział muzeum, zlokalizowany w Katowicach, na terenie dzielnicy Janów-Nikiszowiec, przy ulicy Rymarskiej 4, w zespole robotniczych zabudowań osiedla patronackiego Nikiszowiec z pierwszego dziesięciolecia XX wieku.

Historia działu[edytuj | edytuj kod]

Z inicjatywy Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Giszowca, Nikiszowca i Janowa w 1996[1] powstała Galeria Magiel, zajmująca się zbieraniem wśród mieszkańców pamiątek i rzeczy, związanych m.in. ze wschodnimi dzielnicami Katowic, przemysłem i kulturą. Mieściła się przy ul. Rymarskiej 4[2]. Z powodu problemów finansowych w 2003 roku obiekt został wydzierżawiony Muzeum Historii Katowic[3]. W latach 2010–2011 był remontowany[4]. Ponowne otwarcie nastąpiło 8 kwietnia 2011[5][6]. W uroczystości wzięli udział między innymi prezydent miasta Piotr Uszok, przewodniczący Rady Miasta Katowice Arkadiusz Godlewski i Minister Rozwoju Regionalnego Elżbieta Bieńkowska[7][8][9]. Do obiektu przeniesiono Dział Etnologii Miasta MHK, funkcjonujący wcześniej (od 1999) w budynku głównym muzeum przy ul. ks. Józefa Szafranka 9 w centrum Katowic[10].

W Dziale Etnologii Miasta MHK prezentowane są wystawy czasowe oraz trzy wystawy stałe „Woda i mydło najlepsze bielidło. W pralni i maglu na Nikiszowcu”[11], „Wokół mistrzów Grupy Janowskiej” oraz „U nos w doma na Nikiszu”[12].

Za wystawę „U nos w doma na Nikiszu” muzeum zostało w 2013 nominowane do nagrody Wydarzenie Muzealne Roku „Sybilla 2012” w kategorii wystawy etnograficzne. W 2014 za wystawę „Woda i mydło najlepsze bielidło. W pralni i maglu na Nikiszowcu” muzeum otrzymało nagrodę „Sybilla 2013”[13].

Wystawy[edytuj | edytuj kod]

Wystawy stałe[edytuj | edytuj kod]

W Dziale Etnologii Miasta MHK w Nikiszowcu prezentowane są trzy wystawy stałe:

  • „Woda i mydło najlepsze bielidło. W pralni i maglu na Nikiszowcu” (kurator: Bożena Donnerstag) – wystawa prezentuje wyposażenie i wystrój dawnej pralni i magla, funkcjonującego na terenie robotniczego osiedla Nikiszowiec; wystawę otwarto 25 lutego 2013;
  • „Wokół mistrzów Grupy Janowskiej” (kurator: Justyna Jarosz) – wystawa prezentuje dzieła twórców nieprofesjonalnych, należących do tzw. Grupy Janowskiej;
  • „U nos w doma na Nikiszu” (kurator: Bożena Donnerstag) – wystawa prezentuje wnętrze mieszkania robotniczego z oryginalnym wyposażeniem; ekspozycję rozlokowano w trzech salach, urządzonych jako kuchnia, I izba i II izba.

Wystawy czasowe[edytuj | edytuj kod]

  • W żeńskości kryje się moc Boga. Malarstwo Erwina Sówki (30 marca 2021 – 23 maja 2021)[14]
  • PIERNIKI. Podróż do... (6 grudnia 2019 – 2 lutego 2020)
  • NIEOCZYWISTOŚĆ. Ewald Gawlik (25 października 2019 – 1 grudnia 2019)
  • Królestwo niebieskie. Katowickie podwórka (8 czerwca 2019 – 1 września 2019)[15]
  • Jest w orkiestrach dętych jakaś siła… (7 lutego 2019 – 26 maja 2019)[16]
  • 110 lat Nikiszowca. Rodzinne albumy (2018)[17]
  • Szkoła cierpliwości. O hafcie w śląskim domu (2 lutego 2018 – 10 czerwca 2018)[18]
  • Policja jakiej nie znacie. Naszywki i odznaczenia policyjne z całego świata - wystawa kolekcjonerska (7 listopada 2017 – 3 grudnia 2017)[19]
  • Chińskie hafty. Rzemiosło artystyczne i sztuka zdobnicza (8 września 2017 – 29 października 2017)[20]
  • Podziemia Nikiszowca – naszo gruba! Fotografia Marka Lochera (25 maja 2017 – 27 sierpnia 2017)[21]
  • Rozmowy oniryczne. Witold Skrzypek. Rysunek (28 lutego 2017 – 30 kwietnia 2017)[22]
  • Obrazki z balonikiem. Grzegorz Chudy (3 grudnia 2016 – 19 lutego 2017)[23]
  • Wiejskie korzenie, miejski szyk. O tym, jak Francek z Podlesia górnikiem na Nikiszu został (2015)
  • Kobieta odświętna czyli Ślązaczka w stroju ludowym (2013)
  • Pod patronatem Spółki Giesche. Gmina Janów na Górnym Śląsku (6 kwietnia 2013 – 29 września 2013)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Michał Bulsa, Patronackie osiedla robotnicze. Tom 1: Górny Śląsk, Łódź 2022, s. 131.
  2. Michał Bulsa, Ulice i place Katowic, Katowice 2018, s. 282.
  3. Joanna Tofilska: Katowice Nikiszowiec. Miejsce, ludzie, historia. Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2007, s. 115. ISBN 978-83-87727-68-0.
  4. Muzeum Historii Katowic: Galeria „Magiel". [dostęp 2011-06-20]. (pol.).
  5. Nikiszowiec: W byłym maglu prace idą pełną parą (pol.) www.katowice.gazeta.pl [dostęp 2011-06-20]
  6. Filia Muzeum Historii Katowic w Nikiszowcu otwiera swe podwoje (pol.) www.katowice.naszemiasto.pl [dostęp 2011-06-20]
  7. Uroczyste otwarcie Filii Muzeum Historii Katowic w Nikiszowcu (pol.) www.katowice.eu [dostęp 2011-06-20]
  8. Muzeum w Nikiszowcu (pol.) www.katowice.eu [dostęp 2011-06-20]
  9. Otwarcie muzeum w Maglu na katowickim Nikiszowcu (pol.) www.katowice.naszemiasto.pl [dostęp 2011-06-20]
  10. Dział Etnologii Miasta mhk.katowice.pl (pol.) [dostęp 2017-04-10]
  11. Woda i mydło najlepsze bielidło mhk.katowice.pl (pol.) [dostęp 2017-04-12]
  12. U nos w doma na Nikiszu mhk.katowice.pl (pol.) [dostęp 2017-04-12]
  13. Wydarzenie Muzealne Roku Sybilla 2013 muzeumslaskie.pl (pol.) [dostęp 2017-04-10]
  14. W ŻEŃSKOŚCI KRYJE SIĘ MOC BOGA. MALARSTWO ERWINA SÓWKI mhk.katowice.pl (pol.) [dostęp 2021-03-06]
  15. Królestwo niebieskie mhk.katowice.pl (pol.) [dostęp 2019-05-26]
  16. Jest w orkiestrach dętych jakaś siła facebook.com (pol.) [dostęp 2019-01-22]
  17. 110 lat Nikiszowca. Rodzinne albumy (pol.) silesiakultura.pl [dostęp 2018-10-19]
  18. Szkoła cierpliwości. O hafcie w śląskim domu. facebook.com (pol.) [dostęp 2018-01-16]
  19. Policja jakiej nie znacie mhk.katowice.pl (pol.) [dostęp 2017-10-24]
  20. Chińskie hafty mhk.katowice.pl (pol.) [dostęp 2017-09-14]
  21. Naszo gruba! mhk.katowice.pl (pol.) [dostęp 2017-05-11]
  22. Rozmowy oniryczne mhk.katowice.pl (pol.) [dostęp 2017-04-18]
  23. Obrazki z balonikiem mhk.katowice.pl (pol.) [dostęp 2017-04-18]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Leszek Jabłoński: Na trasie Balkan Ekspresu - Giszowiec, Nikiszowiec, Szopienice. Przewodnik po dzielnicach Katowic. Katowice: CRUX, 2003, s. 30. ISBN 83-918152-3-4.