Dzioborożec srebrnolicy
| Bycanistes brevis[1] | |||
| Friedmann, 1929 | |||
.jpg) Samiec w Ngorongoro | |||
 Samica | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
dzioborożec srebrnolicy | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5] | |||
 | |||
Dzioborożec srebrnolicy[6] (Bycanistes brevis) – gatunek dużego ptaka z rodziny dzioborożców (Bucerotidae). Występuje we wschodniej Afryce. Nie jest zagrożony wyginięciem.
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Takson ten zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał Herbert Friedmann w 1929 roku na łamach „Proceedings of the New England Zoölogical Club”. Autor nadał mu nazwę Bycanistes cristatus brevis, uznając go za podgatunek Bycanistes cristatus[3] – taksonu opisanego w 1835 roku z Abisynii przez Eduarda Rüppella jako Buceros cristatus[7], a obecnie traktowanego jako synonim[3], gdyż nazwa ta okazała się wcześniej zajęta[4] – w 1816 roku Louis Jean Pierre Vieillot nadał nazwę Buceros cristatus gatunkowi przywiezionemu z Batawii w Indiach Holenderskich[8]. Nazwa nadana przez Vieillota jest z kolei traktowana jako młodszy synonim Buceros bicornis (dzioborożca wielkiego)[9].
Bycanistes brevis to gatunek monotypowy[2][10]. W 1945 roku James Lee Peters opisał podgatunek omissus z Etiopii[4], ale nie jest on obecnie uznawany[2][3].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała: 60–70 cm; masa ciała: samce 1265–1400 g, samice 1050–1450 g[2].
Samice są mniejsze od samców, mają mniejszą i ciemniejszą narośl na dziobie oraz różową obrączkę oczną (u samców jest ona niebieskoczarna)[2].
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Afryka Wschodnia – od Etiopii i południowo-wschodniego Sudanu Południowego na południe po środkowy Mozambik i południowo-wschodnie Zimbabwe[2][10]. Status występowania w Erytrei niepewny[2][5].
Ekologia i zachowanie[edytuj | edytuj kod]
- Biotop
- Zasiedla tropikalne lasy, a także luźne zadrzewienia[11]. Występuje do 2600 m n.p.m.[2][5]
- Sezon lęgowy
- Raz dobrana para tworzy trwały związek monogamiczny[11]. Gniazdo zakłada w dziuplach[11]. Samica podczas okresu lęgowego zamurowuje się w dziupli od środka, używając do tego mułu, kału oraz resztek pożywienia[11]. Pomaga jej w tym samiec, tworząc twardą ściankę z niewielkim otworem[11]. Samica składa 1–2 jaja, które wysiaduje przez 40 dni, a przez ten czas jest karmiona przez samca[11].
- Pożywienie
- Żywi się owocami, jagodami, owadami i drobnymi kręgowcami[11]. Schwytane drobne zwierzęta zabija uderzeniem dzioba i po podrzuceniu w górę połyka w całości[11].
Status[edytuj | edytuj kod]
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje dzioborożca srebrnolicego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern). Liczebność populacji nie została oszacowana; ptak ten opisywany jest jako lokalnie pospolity, ale rozmieszczony plamowo. Trend liczebności oceniany jest jako spadkowy ze względu na utratę siedlisk[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Bycanistes brevis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e f g h A.C. Kemp, P.F.D. Boesman, Silvery-cheeked Hornbill Bycanistes brevis, version 1.0, [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D. A. Christie & E. de Juana) [online], Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020 [dostęp 2022-11-13] (ang.).
- ↑ a b c d e f D. Lepage: Silvery-cheeked Hornbill Bycanistes brevis. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2022-11-13]. (ang.).
- ↑ a b c J.L. Peters, Check-list of birds of the world, t. 5, 1945, s. 269 (ang.).
- ↑ a b c d Bycanistes brevis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Bucerotidae Rafinesque, 1815 - dzioborożce - Hornbills (wersja: 2015-10-31). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-05-04].
- ↑ Eduard Rüppell, Neue Wirbelthiere zu der Fauna von Abyssinien gehörig. Vögel, Frankfurt nad Menem 1835, 3–4 + Taf. 1 (niem.).
- ↑ praca zbiorowa, Nouveau dictionnaire d'histoire naturelle, appliquée aux arts, à l'agriculture, à l'économie rurale et domestique, à la médecine, etc. Nouvelle édition, t. 4, Paryż 1816, s. 591 (fr.).
- ↑ D. Lepage: Great Hornbill Buceros bicornis. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2022-11-13]. (ang.).
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Mousebirds, Cuckoo Roller, trogons, hoopoes, hornbills. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-05-04]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Przewodnik Miejski Ogród Zoologiczny w Łodzi, 2010, s. 7, ISBN 83-907571-6-8.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).