Dzwonkówka pasożytnicza

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Dzwonkówka pasożytnicza
Ilustracja
Dzwonkówka pasożytnicza na owocniku innego grzyba
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

dzwonkówkowate

Rodzaj

dzwonkówka

Gatunek

dzwonkówka pasożytnicza

Nazwa systematyczna
Entoloma parasiticum (Quél.) Kreisel
Feddes Repert. Spec. Nov. Regni Veg. 95(9-10): 699 (1984)

Dzwonkówka pasożytnicza (Entoloma parasiticum (Quél.) Kreisel) – gatunek grzybów z rodziny dzwonkówkowatych (Entolomataceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Entoloma, Entolomataceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy gatunek ten opisał w 1879 r. Lucien Quélet, nadając mu nazwę Leptonia parasitica. Obecną nazwę nadał mu Hanns Kreisel w 1984 r.[1]

Synonimy:

  • Claudopus parasiticus (Quél.) Ricken 1913
  • Leptonia parasitica Quél. 1879
  • Rhodophyllus parasiticus (Quél.) Quél. 1886[2].

Polską nazwę podaje internetowy atlas grzybów[3].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Kapelusz

Średnica 3–9 mm, okrągły lub nerkowaty z lekko podwiniętym brzegiem, biały, całkowicie owłosiony[4].

Blaszki

Rzadkie, o szerokości do 2 mm, bez międzyblaszek, przyrośnięte, wąsko brzuchate, bladoróżowe. Ostrza tej samej barwy[4].

Trzon

Często brak, jeśli występuje, ma wysokość do 5 mm i grubość około 1 mm, jest ekscentryczny, biały, oprószony[4].

Miąższ

Bez zapachu, smak nieznany[4].

Cechy mikroskopowe

Podstawki 4-zarodnikowe ze sprzążkami. Zarodniki 89,5–12,5 × 8–11 µm, Q = 1,1–1,4, subizodiametryczne, w widoku z boku 5–6–kątne. Krawędź blaszek płodna. Brak cystyd. Strzępki skórki cylindryczne o szerokości 2–8 µm. W strzępkach brak pigmentu, są sprzążki[4].

Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]

Podano występowanie dzwonkówki pasożytniczej w Ameryce Północnej i Europie[5]. Jest tu szeroko rozprzestrzeniony. Prawdopodobnie nie jest rzadki, lecz jest przeoczany z powodu małych rozmiarów[4]. Brak go w wykazie wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski Władysława Wojewody z 2003 r.[6] Po raz pierwszy w Polsce jego stanowiska podano w 2009 r.[7], w późniejszych latach podano także inne[8]. Aktualne stanowiska grzybówki pasożytniczej podaje internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków rzadkich, wartych objęcia ochroną[3].

Grzyb saprotroficzny, mszakolubny i nagrzybny występujący na żywych mchach (np. torfowiec Sphagnum, próchniczek błotny Aulacomnium palustre), na bardzo spróchniałej korze drzew iglastych i na innych grzybach (pieprznik jadalny Cantharellus cibarius i powłocznikowatych: Coriolus versicolor, Xanthochrous perennis). Owocniki tworzy od lata do jesieni[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-02-11] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2023-02-11] (ang.).
  3. a b Aktualne stanowiska dzwonkówki pasożytniczej w Polsce [online], grzyby.pl [dostęp 2023-02-11] (pol.).
  4. a b c d e f g M.E. Noordeloos, Entoloma, s. 1, „Fungi Euroaei”, 5 (1), Mycobank, 1992, s. 1–760 [dostęp 2023-02-08].
  5. Występowanie Entoloma parasiticum na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-02-11] (ang.).
  6. Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  7. A. Kujawa, Macrofungi of wooded patches in the agricultural landscape. I. Species diversity, „Acta Mycol.”, 44 (1), 2009, s. 49–75.
  8. Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-02-11].