Ennearthron cornutum

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ennearthron cornutum
(Gyllenhal, 1827)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze wielożerne

Nadrodzina

czarnuchy

Rodzina

czerwikowate

Podrodzina

Ciinae

Rodzaj

Ennearthron

Gatunek

Ennearthron cornutum

Synonimy
  • Cis cornutum Gyllenhal, 1827
  • Ptinus concinnum Marsham, 1802

Ennearthron cornutumgatunek chrząszcza z rodziny czerwikowatych. Zamieszkuje palearktyczną Eurazję.

Taksonomia[edytuj | edytuj kod]

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1802 roku przez Thomasa Marshama pod nazwą Ptinus concinnum[1]. Okazała się ona jednak młodszym homonimem, w związku z czym za ważny uznaje się epitet wprowadzony w 1827 roku przez Leonarda Gyllenhala w kombinacji Cis cornutum. W 1847 roku J. Mellié przeniósł go do nowego rodzaju Ennearthron[2].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Imago, widok od spodu
Imago, widok z przodu
Budowa larwy. 292: warga dolna, 293: żuwaczka, 294: czułek, 295: oczka, 296: segment analny odwłoka w widoku grzbietowym, 297: segment analny w widoku bocznym, 298: odnóże

Chrząszcz o wydłużonym, walcowatym, lekko błyszczącym ciele długości od 1,4 do 2 mm. Ubarwienie ma rdzawoczerwone do rudożółtego, rzadziej ciemniejsze, zawsze z częściowo żółtawymi czułkami i odnóżami. Wierzch ciała jest wyraźnie i gęsto punktowany. Czułki zbudowane z dziewięciu członów, z których trzy ostatnie formują buławkę. Głowa samca ma dwa szerokie zęby po bokach. Przedplecze pozbawione jest długich rzęsek na krawędziach przedniej i bocznych. U samca jego przednia krawędź przedłużona jest w dwa rogi. Na pokrywach brak jest regularnych rzędów punktów, natomiast w niewyraźne, podłużne szeregi ułożone są złociście brązowo ubarwione, krótkie, chropowate, łuskowate włoski. Długość pokryw jest co najmniej półtorakrotnie większa niż ich wspólna szerokość. Golenie odnóży przedniej pary cechują się kątem zewnętrzno-wierzchołkowym ostrym lub przedłużonym w ząbek[3].

Ekologia i występowanie[edytuj | edytuj kod]

Owad saproksyliczny, mykofagiczny. Przechodzi rozwój w owocnikach ponad 30 gatunków rosnących na drzewach liściastych hub[3][4], w tym w owocnikach pniarka brzozowego, trwałoporki jesionowej, twardoporka wiązowego, błyskoporka szczotkowatego, błyskoporka promienistego, czyrenia ogniowego, żagwiaka łuskowatego i żółciaka siarkowego[4]. Preferuje owocniki stare i wysuszone[3]. Ponadto znajdowany jest w zmurszałym drewnie i pod przegrzybiałą korą drzew liściastych[4].

Gatunek palearktyczny, w Europie znany z Hiszpanii, Irlandii, Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Holandii, Niemiec, Szwajcarii, Liechtensteinu, Austrii, Włoch, Danii, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Estonii, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Białorusi, Ukrainy, Rumunii, Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny oraz europejskiej części Rosji (od Karelii na północy po Kaukaz na południu[4]), w Azji zaś z Gruzji, Azerbejdżanu, chińskiego Jilinu oraz japońskiej wyspy Hokkaido[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. T. Marsham: Entomologia Britannica: sistens insecta Britanniae indigena, secundum methodum Linnaenam disposita: Tomus I. Coleoptera. Londini: J. White, 1802, s. 87.
  2. a b J. Jelínek: Ciidae. W: Catalogue of Palaearctic Coleoptera Volume 5. Tenebrionoidea. I. Löbl, A. Smetama (red.). Wyd. Apollo Books. Stenstrup: 2008, s. 55–62.
  3. a b c Von Arved Lompe: Gattung: Ennearthron. [w:] Käfer Europas [on-line]. 2021. [dostęp 2024-02-29].
  4. a b c d B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska: Katalog Fauny Polski. Tom XXIII, zeszyt 14. Chrząszcze – Coleoptera. Cucujoidea, część 3.. Warszawa: 1987.