Epsilon Lyrae

Epsilon¹ Lyrae

ε¹ Lyr
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór	Lutnia
Rektascensja	18h 44m 20,346s
Deklinacja	+39° 40′ 12,45″
Paralaksa (π)	0,02009 ± 0,00078″
Odległość	162,0 ± 6,2 ly 49,7 ± 1,9 pc
Wielkość obserwowana	AB: 4,67 A: 4,991 ± 0,09 B: 6,062 ± 0,10m
Ruch własny (RA)	11,09 ± 0,70 mas/rok
Ruch własny (DEC)	61,39 ± 0,87 mas/rok
Prędkość radialna	−31,20 ± 1,7 km/s
Charakterystyka fizyczna
Typ widmowy	A: A3 V B: F0 V
Masa	A: 1,9 M☉ B: 1,5 M☉
Wielkość absolutna	1,19m
Jasność	A: 18 L☉ B: 8 L☉
Prędkość obrotu	A: 200 km/s B: 150
Temperatura	A: 8000 K B: 7700
Charakterystyka orbitalna
Krąży wokół	Centrum Galaktyki
Półoś wielka	6834 pc
Mimośród	0,0987
Alternatywne oznaczenia
Oznaczenie Flamsteeda: 4 Lyrae 2MASS: J18442032+3940134 Bonner Durchmusterung: BD +39°3509 Boss General Catalogue: GC A: GC 25667 B: GC 25666 Katalog Henry’ego Drapera: HD A: HD 173582 B: HD 173583 Katalog Hipparcosa: HIP 91919 Katalog jasnych gwiazd: HR A: HR 7051 B: HR 7052 SAO Star Catalog: SAO A: SAO 67310 B: SAO 67309

Epsilon² Lyrae

ε² Lyr
Położenie w gwiazdozbiorze
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór	Lutnia
Rektascensja	18h 44m 22,781s
Deklinacja	+39° 36′ 45,79″
Paralaksa (π)	0,02097 ± 0,00050″
Odległość	155,4 ± 3,7 ly 47,6 ± 1,1 pc
Wielkość obserwowana	CD: 4,59 C: 5,23 ± 0,01 D: 5,35 ± 0,01m
Ruch własny (RA)	6,18 ± 0,39 mas/rok
Ruch własny (DEC)	50,42 ± 0,73 mas/rok
Prędkość radialna	−24,40 ± 1,7 km/s
Charakterystyka fizyczna
Typ widmowy	C: A6 Vn D: A7 Vn
Masa	C: 1,9 M☉ D: 1,8 M☉
Wielkość absolutna	1,20m
Jasność	C: 17 L☉ D: 14 L☉
Prędkość obrotu	C: 177 km/s D: 212
Temperatura	C: 8200 K D: 8200
Alternatywne oznaczenia
Oznaczenie Flamsteeda: 5 Lyrae 2MASS: J18442286+3936459 Bonner Durchmusterung: BD +39°3510 Boss General Catalogue: GC C: GC 25668 Katalog Henry’ego Drapera: HD C: HD 173607 D: HD 173608 Katalog Hipparcosa: HIP 91926 Katalog jasnych gwiazd: HR C: HR 7053 D: HR 7054 SAO Star Catalog: SAO C: SAO 67315

Epsilon Lyrae (ε Lyr) – gwiazda wielokrotna znajdująca się w gwiazdozbiorze Lutni w odległości ok. 161 lat świetlnych od Słońca.

Nazwa

Gwiazda nie ma tradycyjnej nazwy własnej. Ze względu jednak na to, że oglądana przez teleskop optyczny okazuje się składać z dwóch par bardzo podobnych gwiazd, znana jest pod angielską nazwą Double Double („podwójnie podwójna”).

Charakterystyka obserwacyjna

Przez lornetkę lub nawet gołym okiem, przy dobrych warunkach obserwacji, można zauważyć podwójność gwiazdy Epsilon Lyrae. Zachodni składnik to ε¹ Lyr, a wschodni to ε² Lyr, dzieli je odległość 209,5 sekundy kątowej (pomiar z 2016 roku). Oba te składniki także okazują się być gwiazdami podwójnymi, co odkrył w 1779 roku Christian Mayer, choć odkrycie zwykle przypisywane jest Williamowi Herschelowi.

Parę ε¹ Lyr tworzą składniki A i B, odległe o 2,20″, zaś para ε² Lyr dzieli się na składniki C i D, oddalone na niebie o 2,40″ (pomiary z 2018 r.). Układ ma także wiele optycznych towarzyszek.

Charakterystyka fizyczna

Dwie pary tworzące ten układ są odległe o co najmniej 10 tysięcy jednostek astronomicznych i obiegają wspólny środek masy w czasie co najmniej 400 tysięcy lat.

Epsilon-1 Lyrae

Układ Epsilon-1 Lyrae tworzy biała gwiazda ciągu głównego, należąca do typu widmowego A3 i żółto-biały karzeł reprezentujący typ widmowy F0. Gwiazdy te obiegają wspólny środek masy w czasie około 1800 lat, dzieli je średnio 235 au, ale ze względu na mimośród orbit zbliżają się na 73 i oddalają na 400 au.

Epsilon-2 Lyrae

Układ Epsilon-2 Lyrae tworzą białe gwiazdy ciągu głównego, należące do typu widmowego A6 i A7. Gwiazdy te obiegają wspólny środek masy w 724 lata, dzieli je średnio 145 au; zbliżają się na 95 i oddalają na 195 au. Ponadto jaśniejszy składnik ma towarzyszkę zidentyfikowaną dzięki interferometrii plamkowej, która jest odległa o 0,1″ od jaśniejszej gwiazdy (pomiar z 2005 roku). Najprawdopodobniej jest ona piątym składnikiem tego systemu.

Zobacz też

• lista gwiazd w gwiazdozbiorze Lutni

Bibliografia

• Epsilon Lyrae w bazie SIMBAD (ang.)