Przejdź do zawartości

Fałszywa Biblia

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Fałszywa Biblia (Biblia cudzołożników, Biblia grzeszników, Biblia Niegodziwa, Zła Biblia; ang. The Wicked Bible, rzadziej:Adulterous Bible lub Sinner's Bible) – przyjęte określenie Biblii wydanej w języku angielskim w 1631 roku przez Roberta Barkera i Martina Lucasa, królewskich drukarzy z Londynu, mającej stanowić reprint tzw. Biblii króla Jakuba. Określenie wywodzi się z błędu zecerskiego – w tekście dziesięciu przykazań opuszczono słowo nie w przykazaniu „Nie cudzołóż”. Pomyłka została rozpowszechniona w wielkiej liczbie egzemplarzy, stąd określenie. Autorzy reprintu zostali w rok później ukarani grzywną w wysokości 300 funtów oraz odebraniem licencji na druk. Wydanie Biblii z tak rażącym niedopatrzeniem zszokowało osobiście ówczesnego króla Anglii i Szkocji Karola I (który zamówił wtedy tysiąc kopii Biblii, nie wiedząc o pomyłce) oraz biskupa Canterbury. Ten drugi powiedział wówczas:

Pamiętam czasy, kiedy nad drukiem roztaczana była duża opieka, szczególnie nad Biblią. Najlepsi zecerzy i korektorzy byli zacnymi i douczonymi ludźmi, papier i litery niepospolite oraz najlepsze pod niemal każdym względem, a teraz papier jest niczym, zecerzy to chłoptasie, a korektorzy są niedouczeni[1].

Reprodukcja strony z błędem
Poprawna wersja 10 przykazań (Ten commandments) w języku angielskim

Z rozkazu króla, zecerzy i wydawcy zostali wezwani przed sąd Izby Gwiaździstej. Po dokładnej analizie wszystkich wydarzeń dowiedziono winy oskarżonych. Zasądzona kara była równowartością gospodarstwa o powierzchni 120 ha, stanowi w przybliżeniu ekwiwalent dzisiejszej kwoty 34 000 GBP (sierpień 2010).

Większość kopii Fałszywej Biblii została natychmiastowo wycofana z użytku, do dzisiaj ostało się jedynie 11 egzemplarzy, z czego jeden znajduje się w Oddziale Książki Rzadkiej New York Public Library i prawie nigdy nie jest udostępniany, a inny można z kolei zobaczyć w Muzeum Biblii w Branson, Missouri (USA).

Fragment tekstu z błędem

[edytuj | edytuj kod]

W oryginale

[edytuj | edytuj kod]

(…) Honour thy father and thy mother, that thy dayes may bee long vpon the land which the LORD thy God giueth thee.
13 * Thou ſhalt not kill.
14 Thou ſhalt commit adultery.
15 Thou ſhalt not ſteale.
16 Thou ſhalt not beare falſe witneſſe againſt thy neighbour.
17 * Thou ſhalt not couet thy nighbours houſe, thou ſhalt not couet thy neighbours wife (…)

Tłumaczenie dosłowne

[edytuj | edytuj kod]

(…) Czcij ojca swego i matkę swoją, jak ci nakazał PAN, Bóg twój, abyś długo żył i aby ci się dobrze powodziło na ziemi, którą ci daje Pan, Bóg twój.
13 * Nie zabijaj.
14 Cudzołóż.
15 Nie kradnij.
16 Nie mów fałszywego świadectwa przeciw bliźniemu twemu.
17 * Nie będziesz pożądał domu swojego bliźniego. Nie będziesz pragnął żony swojego bliźniego (…)

Wydźwięk zdarzenia

[edytuj | edytuj kod]

Czasy ówczesne

[edytuj | edytuj kod]

Poza oburzeniem wśród ówczesnego Kościoła, sprawa wydania Fałszywej Biblii doczekała się komentarzy pośród historyków. Zapis zdarzenia zachował się z notatki sporządzonej przez jednego z nich:

Wielmożni Panowie Drukarze popełnili skandaliczny błąd w naszych angielskich Bibliach, opuszczając słowo nie w siódmym przykazaniu[2]. Jego Wysokość, zapoznawszy się z tym faktem za sprawą biskupa londyńskiego, wydał rozkaz sprowadzenia drukarzy przed Najwyższą Komisję, gdzie ponad wszelkimi dowodami, odtworzono całe zdarzenie, a drukarzy surowo ukarano, tak, jak na to zasłużyli. Częścią tej grzywny Laud[3] sfinansował wspaniałą grecką czcionkę do publikacji manuskryptów takich jak Time and Industry, które powinny zostać przygotowane dla społeczności[4].

Czasy współczesne

[edytuj | edytuj kod]

Zauważyć można delikatny oddźwięk Fałszywej Biblii na współczesnych ludzi. Nierzadko używana jest jako przykład czegoś abstrakcyjnego, bądź obrazująca zgorszenie ludzi (czyli przestrzeganie rzekomego „przykazania”)[4]. W literaturze doszukać się można nawet jakoby „echa” Fałszywej Biblii:

Współcześnie spotkać można nawet ludzi, którzy uważają Fałszywą Biblię za dzieło szatana[6].

Ciekawostki

[edytuj | edytuj kod]
  • Mniej znanym błędem, który pojawił się w Fałszywej Biblii, jest the lord hath shewed us his glory and his great arse zamiast the lord hath showed us his glory and his greatness. („Bóg pokazał nam swą chwałę i swój wielki tyłek” zamiast „Bóg pokazał nam swą chwałę i swą wielkość” – Księga Powtórzonego Prawa, 5:24)[1].
  • Jeden z egzemplarzy Fałszywej Biblii został wystawiony na sprzedaż internetową. Zażądano za niego 89 500 dolarów[7].
  • Za pieniądze z grzywny dokonano zakupu kilku profesjonalnych matryc drukarskich[8].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Ingelbart, Louis Edward,- Press Freedoms. A Descriptive Calendar of Concepts, Interpretations, Events, and Courts Actions, from 4000 B.C. to the Present, Greenwood Publishing 1987, ISBN 0-313-25636-5
  2. Kanon protestancki stosuje inną numerację dla przykazań; w Kościele katolickim przykazanie to nosi numer szósty.
  3. arcybiskup William Laud
  4. a b The Wicked Bible and the Wicked War by Laurence M. Vance
  5. The Wicked Bible: Edwin Astin: 9780595192557: Amazon.com: Books [online], www.amazon.com [dostęp 2017-11-23].
  6. Bible Matters-Is the King James Bible "Inerrant?" [online], www.tentmaker.org [dostęp 2017-11-23].
  7. Platinum Room: ancient, rare, antique Bibles and books [online], www.greatsite.com [dostęp 2017-11-23].
  8. Anecdote about publishing the bible (1631) [online], www.ourcivilisation.com [dostęp 2017-11-23].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Elisabeth L. Eisenstein: Rewolucja Gutenberga, przeł. Henryk Hollender, wyd. Prószyński i S-ka, Warszawa 2004, ISBN 83-7180-774-0
  • Louis Edward Ingelbart: Press Freedoms. A Descriptive Calendar of Concepts, Interpretations, Events, and Courts Actions, from 4000 B.C. to the Present, Greenwood Publishing 1987, ISBN 0-313-25636-5