Fleur-de-lis
Fleur-de-lis, fleur-de-lys, niekiedy w archaicznej pisowni fleur-de-luce (fr. „kwiat lilii”) – figura heraldyczna w kształcie stylizowanego kwiatu lilii, najprawdopodobniej kosaćca żółtego (Iris pseudacorus).
Spis treści
Symbol monarchii francuskiej[edytuj]
Fleur-de-lis w heraldyce łączony jest często z monarchią francuską. Został przyjęty w XI wieku przez króla Filipa I, którego wnuk Ludwik VII po raz pierwszy użył tzw. Azure semé-de-lys Or (błękitna tarcza z gęsto rozmieszczonymi niewielkimi złotymi fleurs-de-lis, tzw. usiana liliami) jako swego herbu. Znak ten zaczęto kojarzyć z Francją. Symbol w postaci trzech złotych lilii na błękitnym tle został po raz pierwszy użyty przez Karola V w 1376. Symbol był masowo usuwany z herbów i symboli podczas rewolucji francuskiej.
Fleur-de-lis występuje obecnie w wielu herbach departamentów, czy innych jednostek administracyjnych współczesnej Francji, tak jak np. w herbie Paryża.
Cztery białe symbole fleur-de-lis znajdują się do dzisiaj na fladze kanadyjskiej prowincji Québec, która dawniej stanowiła część francuskiej kolonii Nowa Francja oraz która jest w większości zamieszkana przez potomków francuskich osadników.
Inne przykłady występowania[edytuj]
Fleur-de-lis używany jest jako część logo przez rozmaite organizacje skautowskie i harcerskie.
W Kościele katolickim jest symbolem[a] maryjnym[b]. W heraldyce średniowiecznej lilia symbolizowała niepokalane rycerstwo (zob. Gozdawa). W nawiązaniu do kultu maryjnego lilia została umieszczona w herbie Lecha Wałęsy, jako kawalera Orderu Serafinów.
W heraldyce włoskiej, trzy złote lilie umieszczone, często wraz z kołnierzem turniejowym, w błękitnym polu głowicy herbu nazywane Capo d’Angio (wł.) oznaczały zwolenników Gwelfów.
Lilią herbową jest herb Florencji – czerwona lilia w srebrnym polu.
Trzy białe fleur-de-lis widnieją na herbie Bielska-Białej. Motyw lilii pojawił się na nim w XIII w.
Sześć białych lilii na czerwonym tle stanowi herb Nysy.
Dziewięć lilii widnieje w odmianie polskiego herbu szlacheckiego Rawicz II.
Zobacz też[edytuj]
Uwagi
- ↑ Lilie na płaszczu Maryi nawiązują wprost do herbu andegaweńskiego króla Węgier Ludwika[1]
- ↑ W przesłaniu teologicznym lilia symbolizuje Chrystusa wolnego od skazy a otwarty kielich kwiatowy nawiązywać ma do Jego zmartwychwstania i wniebowstąpienia.
Przypisy
- ↑ Czytelnia 26 sierpnia (pol.). Konferencja Episkopatu Polski. [dostęp 2016-08-05].
