Fráňa Šrámek

Fráňa Šrámek
	; Fráňa Šrámek
Data i miejsce urodzenia	19 stycznia 1877 ; Sobotka
Data i miejsce śmierci	1 lipca 1952 ; Praga
Narodowość	czeska
Język	czeski
Dziedzina sztuki	wiersz, powieść
	Ważne dzieła
	Stříbrný vítr
	Odznaczenia
	národní umělec (1946)

Fráňa Šrámek (ur. 19 stycznia 1877 w Sobotce, zm. 1 lipca 1952 w Pradze) – czeski anarchista, poeta, prozaik, dramaturg i redaktor, zaliczany do grona Anarchistycznych Burzycieli^[1].

Życiorys

Fráňa Šrámek, podobnie jak romantyk Václav Šolc, urodził się w Sobotce koło Jiczyna. W roku 1885 przeprowadził się do Písku, w którym osadził akcję wielu swoich dzieł. W roku 1894 wyjechał do miasta Roudnice nad Labem, gdzie zdał maturę. W roku 1903 odbył jednoroczną służbę wojskową, która została mu karnie przedłużona. W 1905 roku ukończył studia prawnicze. W tym samym czasie był dwukrotnie aresztowany i uwięziony za udział w nielegalnych demonstracjach i jawnie antypaństwowy wiersz Píšou mi psaní (Piszą mi pismo^[2]). W czasie pierwszej wojny światowej wziął udział w walkach na froncie galicyjskim.

Twórczość

W swojej poezji Šrámek nawiązywał do folkloru miejskiego i wyrażał radykalne, anarchistyczne, a w szczególności antymilitarystyczne poglądy. Do jego najważniejszych utworów należy autobiograficzna powieść Stříbrný vítr (Srebrny wiatr)^[3]. Zbiorki poezji Šrámka to Modrý a rudý (Niebieski i czerwony, 1906), Splav (Śluza), Ještě zní (Jeszcze brzmi), Života bído, přec tě mám rád (Nędzo życia, a jednak cię lubię, 1905), Nové básně (Nowe wiersze), Rány, růže (Rany, róże).

W 1946 roku Šrámek został uznany za Artystę Narodowego.

Twórczość poetycką i prozatorską Šrámka wysoko ceni Robert Stiller, który przełożył i wydał obszerny wybór wierszy czeskiego poety. Liryki poety tłumaczył także Adam Włodek.

Bibliografia

Józef Magnuszewski, Historia literatury czeskiej. Zarys, Ossolineum, Wrocław 1973.
Jan Wierzbicki, Fráňa Šrámek, [w:] Literatury zachodniosłowiańskie czasu przełomów 1890-1990. 2. Literatura czeska, Katowice 1999.
Czescy symboliści, dekadenci, anarchiści przełomu XIX i XX wieku, opr. Jacek Baluch, Ossolineum, Wrocław 1983.
Antologia poezji czeskiej i słowackiej XX wieku. Wyboru dokonał i wstępem opatrzył Adam Włodek, Katowice 1972.

Przypisy

↑ Fráňa Šrámek | OSOBNOSTI.cz [online], www.spisovatele.cz [dostęp 2020-07-08] (cz.).
↑ Wiersz ten przełożył Robert Stiller.
↑ Robert Stiller, Czeski buntownik na lirycznych bezdrożach, [w:] Fráňa Šrámek, Znów objęłaś mnie za szyję. Wiersze wybrane. Przełożył z czeskiego i posłowiem opatrzył Robert Stiller, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1986, s. 96.

[1] Fráňa Šrámek | OSOBNOSTI.cz [online], www.spisovatele.cz [dostęp 2020-07-08] (cz.).

[2] Wiersz ten przełożył Robert Stiller.

[3] Robert Stiller, Czeski buntownik na lirycznych bezdrożach, [w:] Fráňa Šrámek, Znów objęłaś mnie za szyję. Wiersze wybrane. Przełożył z czeskiego i posłowiem opatrzył Robert Stiller, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1986, s. 96.

[1]

[2]

[3]