Franciszek Dachtera
{{{tytuły}}} | |
[[Plik:{{{grafika}}}|240x240px|alt=Ilustracja|{{{podpis grafiki}}}]] {{{podpis grafiki}}} | |
Data i miejsce urodzenia |
{{{data urodzenia}}} |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
{{{data śmierci}}} |
Czczony przez |
{{{kościół}}} |
Beatyfikacja |
{{{data beatyfikacji}}} |
Kanonizacja |
{{{data kanonizacji}}} |
Wspomnienie |
{{{wspomnienie}}} |
Atrybuty |
{{{atrybuty}}} |
Patron |
{{{patron}}} |
Szczególne miejsca kultu |
{{{miejsce kultu}}} |
[[Plik:{{{faksymile}}}|130x100px|alt=Faksymile|{{{opis faksymile}}}]] {{{opis faksymile}}} |
Franciszek Dachtera (ur. 22 września 1910 we wsi Salno pod Bydgoszczą, zm. 22 sierpnia 1944 (23 sierpnia 1942[1]) w obozie koncentracyjnym Dachau) – błogosławiony Kościoła katolickiego, męczennik II wojny światowej, polski duchowny katolicki, kapelan wojskowy.
Biografia
Był synem Leona – nauczyciela i Hilarii z Karnowskich. Do szkoły powszechnej uczęszczał w Wierzchucinie Królewskim, dokąd przeniesiono jego ojca. Od 1920 r. uczył się w Wyższej Szkole Chłopców (potem Wydziałowej) w Koronowie, a ponadto prywatnie języka łacińskiego u księdza Żelaznego, wikariusza parafii koronowskiej. Od 1922 r. uczęszczał do Państwowego Gimnazjum Klasycznego w Bydgoszczy. Czynny był w harcerstwie, należał do koła abstynentów oraz organizacji „Filomaci”. Egzamin dojrzałości zdał 14 maja 1928. Po miesiącu zgłosił się do Seminarium Duchownego w Gnieźnie.
10 czerwca 1933 r. przyjął święcenia kapłańskie z rąk kardynała Augusta Hlonda. Mszę Św. prymicyjną odprawił 12 czerwca 1933 r. w swoim kościele parafialnym pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Bydgoszczy. 1 lipca 1933 r. rozpoczął pracę jako wikariusz w parafii pw. Najświętszej Maryi Panny w Inowrocławiu.
We wrześniu 1935 r. ks. Franciszek Dachtera został nauczycielem religii w Miejskim Gimnazjum Kupieckim w Bydgoszczy, a ponadto uczył religii w bydgoskiej Publicznej Szkole Dokształcającej Zawodowej Nr 1 (do 1938 r.). Jednocześnie przygotowywał się do egzaminu prefektowskiego przewidzianego dla księży nauczających w szkołach średnich. Napisał podręcznik „Nauka wiary” dla szkół tego typu. We wrześniu 1937 r. podjął studia z zakresu historii Kościoła w Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie i ukończył je w czerwcu 1939, uzyskując stopień magistra teologii. Opracował „Historię parafii bydgoskiej do r. 1772”, pozostającą w rękopisie w zbiorach Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bydgoszczy.
W sierpniu 1939 r. został mianowany administratorem wiejskiej parafii Łubowo pod Gnieznem. Wybuch II wojny światowej uniemożliwił jednak objęcie tego stanowiska. W czasie kampanii wrześniowej powołano go na kapelana wojskowego 62 Pułku Piechoty Wielkopolskiej, z którym w stopniu kapitana wyruszył na front. 17 września 1939 r. podczas Bitwy nad Bzurą dostał się do niewoli. Przez pół roku przebywał w obozie jenieckim Rothenburg koło Fuldy (jeniec nr 176). Ponieważ władze niemieckie nie respektowały stopni oficerskich kapelanów wojskowych i traktowały ich jak przestępców, przeniesiono go do obozu koncentracyjnego, najpierw do Buchenwaldu (25 kwietnia 1940), a potem, od 7 lipca 1942 r. do obozu w Dachau. Tam otrzymał numer więźnia 31199. Podczas pobytu w obozie koncentracyjnym więźniowie nazywali go „Cherubinkiem'” z uwagi na pogodny wygląd oraz równowagę duchową mimo wyniszczającej pracy, głodu i szykan.
W grudniu 1942 r. został wyselekcjonowany na tzw. doświadczenia medyczne, którymi kierował z dużym okrucieństwem prof. Klaus Schilling. Stację doświadczalną opuścił zarażony malarią i nie wyleczony (żółtaczka, znacznie uszkodzona wątroba i śledziona). Ciężko chorując i męcząc się zmarł w Dachau 22 sierpnia 1944 r. Bezpośrednią przyczyną zgonu był prawdopodobnie trujący zastrzyk z piroferu. Jego zwłoki spalono.
Pamięć
Ks. Franciszek Dachtera otrzymał pośmiertnie kilka odznaczeń. W 1985 r. otrzymał Medal Za udział w wojnie obronnej 1939, zaś za zasługi dla harcerstwa otrzymał Srebrny Krzyż Zasługi z rozetą (marzec 1992). Jego nazwisko widnieje na kilku tablicach pamiątkowych umieszczonych w różnych miejscach dla upamiętnienia pomordowanych Polaków, m.in. w bydgoskich kościołach: Najświętszego Serca Pana Jezusa i Klarysek oraz w Salnie.
Beatyfikacja
Dwaj współbracia, którzy przeżyli obóz w Dachau, zgłosili go samorzutnie jako kandydata na sługę Bożego, gdy ogłoszono rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego. W 1999 został przez Jana Pawła II ogłoszony błogosławionym w grupie 108 Polaków, zmarłych tragicznie w czasie II wojny światowej.
Zobacz też
- Leon Dachtera
- Polscy święci i błogosławieni
- Beatyfikowani i kanonizowani przez Jana Pawła II
- Modlitwa za pośrednictwem świętego
Bibliografia
- Tablica informacyjna przy obelisku upamiętniającym błogosławionego ks. Franciszka Dachterę
Bibliografia
- Błażejewski Stanisław, Kutta Janusz, Romaniuk Marek: Bydgoski Słownik Biograficzny. Tom III. Bydgoszcz 1996. ISBN 83-85327-32-0, s. 53
Linki zewnętrzne
- Błogosławieni katoliccy
- Duchowni związani z Bydgoszczą
- Duchowni archidiecezji gnieźnieńskiej
- Kapelani polskich sił zbrojnych podczas II wojny światowej
- Więźniowie KL Buchenwald
- Więźniowie KL Dachau
- Polskie ofiary niemieckich obozów koncentracyjnych
- Polscy męczennicy chrześcijańscy
- Ofiary prześladowań antykatolickich w Polsce (II wojna światowa)
- Urodzeni w 1910
- Zmarli w 1944