Franciszek Jelski

Franciszek Jelski

Pielesz
Data urodzenia	1738
Data śmierci	23 marca 1821
Ojciec	Władysław Jelski
Matka	Helena Brzostowska
Żona	Amelia ks. Sapieha
Odznaczenia

Franciszek Jelski (ur. 1738, zm. 23 marca 1821) – polski działacz polityczny w czasach stanisławowskich, dwukrotny poseł na Sejm. W latach 1812–1813 członek Komisji Rządu Tymczasowego Wielkiego Księstwa Litewskiego.

Życiorys

Syn Władysława Wojciecha Jelskiego, starosty pińskiego. Początkowo piastował urzędy lokalne - podstolego grodzieńskiego (1777), potem podkomorzego starodubskiego (1780). Wybierany posłem na Sejm w latach: 1778, 1780. Dzięki staraniom swojej żony, która miała wpływy na dworze królewskim, został w 1784 marszałkiem Trybunału Litewskiego.

Przez Sejm Czteroletni (w którym posłem był jego brat Konstanty) powołany do deputacji, która miała się zająć kodyfikacją prawa cywilnego i karnego. W okresie konfederacji targowickiej przyjął stanowisko członka Komisji Skarbu Litewskiego, a następnie Komisji Wojskowej Litewskiej. Mimo to, wziął aktywny udział w przygotowaniach do insurekcji kościuszkowskiej. W trakcie powstania, 16 sierpnia 1794 otrzymał od Kościuszki stanowisko zastępcy radcy w Wydziale Skarbu Rady Najwyższej Narodowej. Po klęsce insurekcji wyemigrował, ale po ogłoszeniu amnestii wkrótce powrócił na Litwę, już pod rosyjskim zaborem.

Po inwazji Napoleona na Rosję otrzymał 1 lipca 1812 z rąk cesarza powołanie na członka Komisji Rządu Tymczasowego Wielkiego Księstwa Litewskiego, w którym odpowiadał za wydział (resort) sprawiedliwości. Po odwrocie Wielkiej Armii z Rosji ewakuował się z nią do Drezna, tam zakończył urzędowanie w Komisji w lipcu 1813. Dzięki ogłoszeniu amnestii mógł po 1815 wrócić do kraju i odzyskać skonfiskowane przez Rosjan posiadłości. Zmarł w 1821.

Potomstwo

Z żoną Amelią z Sapiehów (1762-1835), córką hetmana Aleksandra Michała Sapiehy miał siedmioro dzieci:

• Ludwik Jelski (1785-1843), uczestnik kampanii napoleońskich, prezes Banku Polskiego, zastępca ministra skarbu podczas powstania listopadowego
• Izabela z Jelskich Potocka (1788-1868), żona gen. Antoniego Potockiego
• Anna Ewa Teresa Jelska (1788-?)
• Karolina z Jelskich Jezierska (1789-1859), żona Jana Nepomucena hr. Jezierskiego
• Michał Jelski (1789-1850), uczestnik kampanii napoleońskich, odznaczony Legią Honorową, ojciec podróżnika i zoologa Konstantego Jelskiego
• Leon Jelski (1790-1853), oficer podczas powstania listopadowego
• Władysław Michał Adam (1795-?), żołnierz

Odznaczenia

• Order Świętego Stanisława
• Legia Honorowa

Literatura

• E. Rostworowski, Franciszek Jelski h. Pielesz, Polski Słownik Biograficzny, tom XI