Przejdź do zawartości

Franciszek szczeciński

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Franciszek (I)
Ilustracja
ilustracja herbu
książę szczeciński
Okres

od 1618
do 1620

Poprzednik

Filip II

Następca

Bogusław XIV

biskup Pomorskiego Kościoła Ewangelickiego
Okres

od 1573
do 1602

Poprzednik

Kazimierz VII

Następca

Ulryk

Dane biograficzne
Dynastia

Gryfici

Data i miejsce urodzenia

24 marca 1577
Barth

Data i miejsce śmierci

27 listopada 1620
Szczecin

Ojciec

Bogusław XIII

Matka

Klara

Żona

Zofia Wettyn

Franciszek I na marach (autor nieznany)

Franciszek (I) (ur. 24 marca 1577 w Bardzie, zm. 27 listopada 1620 w Szczecinie[1]) – koadiutor biskupstwa kamieńskiego (od 1592), biskup kamieński (1602-1618), starosta bytowski (od 1606) i książę szczeciński (od 1618); syn Bogusława XIII z dynastii Gryfitów.

Życie i panowanie

[edytuj | edytuj kod]

Był czwartym dzieckiem, a zarazem drugim synem ówczesnego księcia pomorskiego Bogusława XIII i jego pierwszej żony Klary, księżniczki brunszwickiej. Imię otrzymał po ojcu matki – księciu brunszwickim Franciszku[2].

Studiował na Uniwersytecie w Greifswaldzie[potrzebny przypis]. Od najmłodszych lat przewidziany był na stanowisko biskupa kamieńskiego. Najpierw w 1592 został koadiutorem biskupstwa, a po rezygnacji na jego rzecz 20 czerwca 1602 poprzedniego biskupa, stryja Kazimierza VII został 15 września tegoż roku wybrany na administratora sekularyzowanego księstwa biskupiego w Kamieniu[2][3].

W wyniku układów z braćmi po śmierci ojca, Bogusława XIII prócz biskupstwa objął też w zarząd starostwo bytowskie. Podróżował po Europie, zwiedził m.in. Niderlandy, Francję oraz Czechy[3]. Śmierć najstarszego brata – Filipa II, księcia szczecińskiego w 1618, spowodowała objęcie urzędu przez Franciszka. Książę przekazał swojemu najmłodszemu bratu – Ulrykowi stolec biskupi oraz władztwo szczecineckie[4].

Jeszcze będąc biskupem kamieńskim, Franciszek rozpoczął w 1609 starania o rękę Zofii, córki Chrystiana I, elektora saskiego i Zofii brandenburskiej. Do ślubu doszło w lipcu 1610 w Dreźnie, wymiany obrączek – 26 sierpnia tamże, natomiast uroczysty wjazd nowo poślubionej małżonki do Bytowa miał miejsce 13 października 1610. Małżeństwo to było bezdzietne[5].

Franciszek podejmował próby podniesienia obronności księstwa. W założeniach powołanej komisji wojskowej było stworzenie stałej, regularnej armii, która według wczesnych projektów miała składać się z (minimum) 1500 jazdy oraz 8 tysięcy piechoty. Założenia przewidywały również budowę arsenału w Szczecinie. Koncepcja księcia spotkała się z krytyką poddanych, którzy wyrażali sprzeciw wobec podniesionego podatku obronnego[3]. Prawdopodobnie, projekt nie został w całości zrealizowany, poza wzmocnieniem murów obronnych miast. Szlachta pomorska, nawet w chwili wybuchu wojny trzydziestoletniej w 1618, nie wykazywała mobilizacji wobec zagrażającego niebezpieczeństwa ze strony ościennych państw[potrzebny przypis]. W wyniku niezadowolenia społecznego i trudności fiskalnych – Franciszek pozostawił skarb książęcy z zadłużeniem w wysokości 150 tysięcy guldenów[3].

Książę zmarł 27 listopada 1620 w Szczecinie. Jego prochy spoczęły 17 stycznia 1621, w kościele zamkowym pod wezwaniem św. Ottona[2]. Księstwo szczecińskie po jego śmierci odziedziczył młodszy brat – Bogusław XIV[5].

Genealogia

[edytuj | edytuj kod]
Filip I wołogoski
ur. 14/15 VII 1515
zm. 14 II 1560
Maria saska
ur. 15 XII 1516
zm. w okr. 5–7 I 1583
Franciszek
ur. ?
zm. ?
Klara
ur. ?
zm. ?
         
     
  Bogusław XIII
ur. 9 VIII 1544
zm. 7 III 1606
Klara
ur. 1 I 1550
zm. 26 I 1598
     
   
Franciszek szczeciński
(ur. 24 III 1577, zm. 27 XI 1620)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, s. 468–470.
  2. a b c E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, s. 468.
  3. a b c d K. Kozłowski, J. Podralski, Gryfici. Książęta Pomorza Zachodniego, s. 125.
  4. E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, s. 473.
  5. a b E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, s. 470.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Opracowania

[edytuj | edytuj kod]

Literatura dodatkowa (online)

[edytuj | edytuj kod]