Gęś krótkodzioba
| Anser brachyrhynchus[1] | |
| Baillon, 1834 | |
.jpg)
| |
| Systematyka | |
| Domena | eukarionty |
|---|---|
| Królestwo | zwierzęta |
| Typ | strunowce |
| Podtyp | kręgowce |
| Gromada | ptaki |
| Podgromada | Neornithes |
| Infragromada | ptaki neognatyczne |
| Rząd | blaszkodziobe |
| Rodzina | kaczkowate |
| Podrodzina | gęsi |
| Plemię | Anserini |
| Rodzaj | Anser |
| Gatunek | gęś krótkodzioba |
| Synonimy | |
| |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |
 | |
| Zasięg występowania | |
 lęgowiska zimowiska | |
Gęś krótkodzioba[4] (Anser brachyrhynchus) – gatunek dużego, wędrownego ptaka wodnego z rodziny kaczkowatych (Anatidae). Nie jest zagrożony wyginięciem.
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Jest to gatunek monotypowy[5][6]. Gęś krótkodzioba jest blisko spokrewniona z gęsią zbożową (A. fabalis), za której podgatunek była niekiedy uznawana[5].
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Zamieszkuje wschodnią Grenlandię, Islandię i Svalbard. Zimuje na Wyspach Brytyjskich i wybrzeżach Morza Północnego od Danii do Belgii[5]. W Polsce podczas przelotów i zimą regularnie widywane są pojedyncze osobniki i niewielkie grupki przebywające w stadach gęsi zbożowych i białoczelnych[7].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Przypomina gęś zbożową, podobnie jak ona jest brązowawa, jednak jej grzbiet i pokrywy skrzydłowe są szarawe z poprzecznymi prążkami. Jest też trochę mniejsza, ma krótszą i grubszą szyję[7]. Ponadto nogi ma różowe, a gęś zbożowa – pomarańczowe[8]. Dziób czarny z pomarańczową lub różową plamą.
Długość ciała ok. 60–75 cm, rozpiętość skrzydeł 135–170 cm, masa ciała: samce 1900–3860 g, samice 1450–2810 g[5].
Ekologia i zachowanie[edytuj | edytuj kod]
| wydawane odgłosy |
| Problem z odtwarzaniem pliku? Zobacz Pomoc. |
- Biotop
- Tundra. Zimuje w estuariach rzek, na wybrzeżach oraz na polach uprawnych[8].
- Gniazdo
- Zagłębienie w ziemi wyściełane materiałem roślinnym[8].
- Jaja
- Składane w liczbie 3–5[8].
- Wysiadywanie
- Jaja wysiadywane są przez okres 25–27 dni przez samicę. Pisklęta są zagniazdownikami, zdolność lotu uzyskują po około 56 dniach[8].
- Pożywienie
- Rośliny lądowe, rzadziej wodne, w okresie zimowym również na polach uprawnych[8].
Status i ochrona[edytuj | edytuj kod]
IUCN uznaje gęś krótkodziobą za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji w 2015 roku, według szacunków organizacji Wetlands International, wynosiła około 410 tysięcy osobników. Trend liczebności populacji uznawany jest za wzrostowy[3].
W Polsce podlega ścisłej ochronie gatunkowej[9].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Anser brachyrhynchus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ Anser fabalis brachyrhynchus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2013-11-17] (ang.).
- ↑ a b Anser brachyrhynchus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Anserinae Vigors, 1825 - gęsi (wersja: 2021-04-05). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-05-06].
- ↑ a b c d Carboneras, C. & Kirwan, G.M.: Pink-footed Goose (Anser brachyrhynchus). W: del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2016. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-01)].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Screamers, ducks, geese, swans (ang.). IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-05-05].
- ↑ a b Dominik Marchowski: Ptaki Polski. Kompletna lista 450 stwierdzonych gatunków. Wyd. 1. Warszawa: SBM, 2015, s. 25. ISBN 978-83-7845-983-5.
- ↑ a b c d e f Pink-footed Goose. NatureGate. [dostęp 8 sierpnia 2014].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy (ang.). W: eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology.