Anser

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Anser[1]
Brisson, 1760[2]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – gęś tybetańska (A. indicus)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

blaszkodziobe

Rodzina

kaczkowate

Podrodzina

gęsi

Plemię

Anserini

Rodzaj

Anser

Typ nomenklatoryczny

Anser domesticus Brisson, 1760 (= Anas anser Linnaeus, 1758)

Synonimy
Gatunki

10 gatunków – zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Anser – rodzaj ptaków z podrodziny gęsi (Anserinae) w obrębie rodziny kaczkowatych (Anatidae).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce Północnej i Eurazji[10].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała 53–94 cm, rozpiętość skrzydeł 115–185 cm; masa ciała 1224–4560 g (samce są większe i cięższe od samic)[11].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

  • Anser: łac. anser, anseris „gęś”[12].
  • Sarcopogon: autor nie wyjaśnił etymologii; gr. σαρξ sarx, σαρκος sarkos „ciało”; πωγων pōgōn, πωγωνος pōgōnos „zarost”[13]. Nomen nudum.
  • Chen: gr. χην khēn, χηνος khēnos „gęś”[14]. Gatunek typowy: Anser hyperboreus Pallas, 1769 (= Anas caerulescens Linnaeus, 1758).
  • Cygnopsis: rodzaj Cygnus Bechstein, 1803, łabędź; gr. οψις opsis „wygląd”[15]. Gatunek typowy: Anas Cygnoid Linnaeus, 1758.
  • Eulabeia: gr. ευλαβης eulabēs „ostrożny, dyskretny”, od ευ eu „dobry”; λαβειν labein „wziąć”[16]. Gatunek typowy: Anas indica Latham, 1790.
  • Chionochen: gr. χιων khiōn, χιονος khionos „śnieg”; χην khēn, χηνος khēnos „gęś”[17]. Gatunek typowy: Anser hyperboreus Pallas, 1769 (= Anas caerulescens Linnaeus, 1758).
  • Marilochen: gr. μαριλη marilē „pył węglowy, węgiel drzewny”; χην khēn, χηνος khēnos „gęś”[18]. Gatunek typowy: Anser brevirostris Thienemann, 1838 (= Anas erythropus Linnaeus, 1758).
  • Exanthemops: gr. εξανθημα exanthēma „pryszcz, krosta”, od εξανθεω exantheō „wybuchnąć”; ωψ ōps, ωπος ōpos „twarz”[19]. Gatunek typowy: Anser rossii Cassin, 1861.
  • Philacte: gr. φιλος philos „kochający”, od φιλεω phileō „kochać”; ακτη aktē „wybrzeże”[20]. Gatunek typowy: Anas canagicus Sewastianoff, 1802.
  • Melanonyx: gr. μελας melas, μελανος melanos „czarny”; ονυξ onux, ονυχος onukhos „pazur”[21]. Gatunek typowy: Anas segetum J.F. Gmelin, 1789.

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące gatunki[22]:

Fragment kladogramu z uwzględnieniem gatunków z rodzaju Anser[23]:

Anser

A. indicus






A. canagicus




A. caerulescens



A. rossii







A. anser




A. cygnoides





A. erythropus



A. albifrons





A. fabalis




A. brachyrhynchus



A. serrirostris



A. middendorffii









Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Anser, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. ↑ M.J. Brisson: Ornithologie, ou, Méthode contenant la division des oiseaux en ordres, sections, genres, especes & leurs variétés : a laquelle on a joint une description exacte de chaque espece, avec les citations des auteurs qui en ont traité, les noms quils leur ont donnés, ceux que leur ont donnés les différentes nations, & les noms vulgaires. T. 1. Paryż: Ad Ripam Augustinorum, apud Cl. Joannem-Baptistam Bauche, bibliopolam, ad Insigne S. Genovesae, & S. Joannis in Deserto, 1760, s. 58. (łac.).
  3. ↑ C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteu, 1815, s. 72. (fr.).
  4. ↑ H. Boie. Ueber Classification, insonderheit der europäischen Vögel. „Isis von Oken”. 10, s. kol. 563, 1822. (niem.). 
  5. ↑ J.F. von Brandt: Descriptiones et icones animalium rossicorum novorum vel minus rite cognitorum. Cz. 1: Aves. Petropoli: Jussu et sumptibus Academiae Scientiarum, 1836, s. 5. (łac.).
  6. ↑ a b c H.G.L. Reichenbach: Avium systema naturale. Das natürliche system der vögel mit hundert tafeln grösstentheils original-abbildungen der bis jetzt entdecken fast zwölfhundert typischen formen. Vorlaüfer einer iconographie der arten der vögel aller welttheile. Dresden und Leipizg: Expedition der vollständigsten naturgeschichte, 1850, s. IX. (niem.).
  7. ↑ D.G. Elliot: The New and Heretofore Unfigured Species of the Birds of North America. Cz. 2. New York: Published by the author, 1869, s. ryc. 44. (ang.).
  8. ↑ B.H. Bannister. A Sketch of the Classification of the American Anserinæ. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 22, s. 131, 1870. (ang.). 
  9. ↑ S. Buturlin. Dikie gusi Rossiiskoi Imperii. „Psovaia i Rusheinaia Okhota”. 1901, s. 22, 1901. (ros.). 
  10. ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (redaktorzy): Screamers, ducks, geese, swans. IOC World Bird List: Version 12.1. [dostęp 2022-01-25]. (ang.).
  11. ↑ D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Ducks, Geese, and Waterfowl (Anatidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2021. DOI: 10.2173/bow.anatid1.01. [dostęp 2022-01-25]. (ang.). Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji
  12. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Anser [dostęp 2021-12-25].
  13. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Sarcopogon [dostęp 2021-12-25].
  14. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Chen [dostęp 2021-12-25].
  15. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Cygnopsis [dostęp 2021-12-25].
  16. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Eulabeia [dostęp 2021-12-25].
  17. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Chionochen [dostęp 2021-12-25].
  18. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Marilochen [dostęp 2021-12-25].
  19. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Exanthemops [dostęp 2021-12-25].
  20. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Philacte [dostęp 2021-12-25].
  21. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Melanonyx [dostęp 2021-12-25].
  22. ↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Anserini Vigors, 1825 (1815) (wersja: 2021-04-05). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-01-25].
  23. ↑ J. Boyd III: Anatidae: Ducks, Geese, Swans. [w:] Taxonomy in Flux Checklist 3.08 [on-line]. John Boyd’s Home Page. [dostęp 2022-09-07]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World [online], S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Anser&oldid=71421940”