Anser
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
| Anser[1] | |
| Brisson, 1760[2] | |
 Przedstawiciel rodzaju – gęś tybetańska (A. indicus) | |
| Systematyka | |
| Domena | eukarionty |
| Królestwo | zwierzęta |
| Typ | strunowce |
| Podtyp | kręgowce |
| Gromada | ptaki |
| Podgromada | Neornithes |
| Infragromada | ptaki neognatyczne |
| Rząd | blaszkodziobe |
| Rodzina | kaczkowate |
| Podrodzina | gęsi |
| Plemię | Anserini |
| Rodzaj | Anser |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Anser domesticus Brisson, 1760 (= Anas anser Linnaeus, 1758) | |
| Synonimy | |
| Gatunki | |
|
zobacz opis w tekście | |
Anser – rodzaj ptaka z podrodziny gęsi (Anserinae) w rodzinie kaczkowatych (Anatidae).
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce Północnej i Eurazji[10].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała 53–94 cm, rozpiętość skrzydeł 115–185 cm; masa ciała 1224–4560 g (samce są większe i cięższe od samic)[11].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Anser: łac. anser, anseris „gęś”[12].
- Sarcopogon: autor nie wyjaśnił etymologii; gr. σαρξ sarx, σαρκος sarkos „ciało”; πωγων pōgōn, πωγωνος pōgōnos „zarost”[13]. Nomen nudum.
- Chen: gr. χην khēn, χηνος khēnos „gęś”[14]. Gatunek typowy: Anser hyperboreus Pallas, 1769 (= Anas caerulescens Linnaeus, 1758).
- Cygnopsis: rodzaj Cygnus Bechstein, 1803, łabędź; gr. οψις opsis „wygląd”[15]. Gatunek typowy: Anas Cygnoid Linnaeus, 1758.
- Eulabeia: gr. ευλαβης eulabēs „ostrożny, dyskretny”, od ευ eu „dobry”; λαβειν labein „wziąć”[16]. Gatunek typowy: Anas indica Latham, 1790.
- Chionochen: gr. χιων khiōn, χιονος khionos „śnieg”; χην khēn, χηνος khēnos „gęś”[17]. Gatunek typowy: Anser hyperboreus Pallas, 1769 (= Anas caerulescens Linnaeus, 1758).
- Marilochen: gr. μαριλη marilē „pył węglowy, węgiel drzewny”; χην khēn, χηνος khēnos „gęś”[18]. Gatunek typowy: Anser brevirostris Thienemann, 1838 (= Anas erythropus Linnaeus, 1758).
- Exanthemops: gr. εξανθημα exanthēma „pryszcz, krosta”, od εξανθεω exantheō „wybuchnąć”; ωψ ōps, ωπος ōpos „twarz”[19]. Gatunek typowy: Anser rossii Cassin, 1861.
- Philacte: gr. φιλος philos „kochający”, od φιλεω phileō „kochać”; ακτη aktē „wybrzeże”[20]. Gatunek typowy: Anas canagicus Sewastianoff, 1802.
- Melanonyx: gr. μελας melas, μελανος melanos „czarny”; ονυξ onux, ονυχος onukhos „pazur”[21]. Gatunek typowy: Anas segetum J.F. Gmelin, 1789.
Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]
Do rodzaju należą następujące gatunki[22]:
- Anser indicus – gęś tybetańska
- Anser canagicus – śnieżyca cesarska
- Anser caerulescens – śnieżyca duża
- Anser rossii – śnieżyca mała
- Anser anser – gęgawa
- Anser cygnoid – gęś łabędzionosa
- Anser brachyrhynchus – gęś krótkodzioba
- Anser fabalis – gęś zbożowa
- Anser albifrons – gęś białoczelna
- Anser erythropus – gęś mała
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Anser, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ M.J. Brisson: Ornithologie, ou, Méthode contenant la division des oiseaux en ordres, sections, genres, especes & leurs variétés : a laquelle on a joint une description exacte de chaque espece, avec les citations des auteurs qui en ont traité, les noms quils leur ont donnés, ceux que leur ont donnés les différentes nations, & les noms vulgaires. T. 1. Paryż: Ad Ripam Augustinorum, apud Cl. Joannem-Baptistam Bauche, bibliopolam, ad Insigne S. Genovesae, & S. Joannis in Deserto, 1760, s. 58. (łac.)
- ↑ C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteu, 1815, s. 72. (fr.)
- ↑ H. Boie. Ueber Classification, insonderheit der europäischen Vögel. „Isis von Oken”. 10, s. kol. 563, 1822 (niem.).
- ↑ J.F. von Brandt: Descriptiones et icones animalium rossicorum novorum vel minus rite cognitorum. Cz. 1: Aves. Petropoli: Jussu et sumptibus Academiae Scientiarum, 1836, s. 5. (łac.)
- ↑ a b c H.G.L. Reichenbach: Avium systema naturale. Das natürliche system der vögel mit hundert tafeln grösstentheils original-abbildungen der bis jetzt entdecken fast zwölfhundert typischen formen. Vorlaüfer einer iconographie der arten der vögel aller welttheile. Dresden und Leipizg: Expedition der vollständigsten naturgeschichte, 1850, s. IX. (niem.)
- ↑ D.G. Elliot: The New and Heretofore Unfigured Species of the Birds of North America. Cz. 2. New York: Published by the author, 1869, s. ryc. 44. (ang.)
- ↑ B.H. Bannister. A Sketch of the Classification of the American Anserinæ. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 22, s. 131, 1870 (ang.).
- ↑ S. Buturlin. Dikie gusi Rossiiskoi Imperii. „Psovaia i Rusheinaia Okhota”. 1901, s. 22, 1901 (ros.).
- ↑ F. Gill & D. Donsker: Screamers, ducks, geese & swans (ang.). IOC World Bird List: Version 8.1. [dostęp 2018-06-06].
- ↑ C. Carboneras: Family Anatidae (Ducks, geese and Swans). W: J. del Hoyo, A. Elliott & J. Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Cz. 1: Ostrich to Ducks. Barcelona: Lynx Edicions, 1992, s. 581-583. ISBN 84-87334-10-5. (ang.)
- ↑ Jobling 2018 ↓, s. Anser.
- ↑ Jobling 2018 ↓, s. Sarcopogon.
- ↑ Jobling 2018 ↓, s. Chen.
- ↑ Jobling 2018 ↓, s. Cygnopsis.
- ↑ Jobling 2018 ↓, s. Eulabeia.
- ↑ Jobling 2018 ↓, s. Chionochen.
- ↑ Jobling 2018 ↓, s. Marilochen.
- ↑ Jobling 2018 ↓, s. Exanthemops.
- ↑ Jobling 2018 ↓, s. Philacte.
- ↑ Jobling 2018 ↓, s. Melanonyx.
- ↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Anserini Vigors, 1825 (1815) (wersja: 2020-07-06). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-11-20].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- J.A. Jobling: Key to Scientific Names in Ornithology. W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2018. [dostęp 2018-06-06]. (ang.)