Gerhard Helbig

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Gerhard Helbig
Ilustracja
Państwo działania

 Niemcy

Data i miejsce urodzenia

29 grudnia 1929
Lipsk

Data i miejsce śmierci

29 maja 2008
Lipsk

profesor w dziedzinie językoznawstwo
Specjalność: Język niemiecki jako język obcy
Alma Mater

Uniwersytet im. Karola Marxa w Lipsku (od 1991: Uniwersytet Lipski)

Doktorat

4 listopada 1953 – literaturoznawstwo

Habilitacja

8 lipca 1968 – językoznawstwo

Profesura

1969

Doktor honoris causa
Uniwersytet w Uppsali – 1986
Nauczyciel akademicki

Gerhard Helbig (ur. 29 grudnia 1929 w Lipsku, zm. 29 maja 2008 tamże) – niemiecki germanista, językoznawca. Autor ponad 600 prac naukowych z zakresu gramatyki niemieckiej, nauczania języka niemieckiego jako języka obcego, językoznawstwa ogólnego[1][2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Naukowo i dydaktycznie był związany z Lipskiem i Uniwersytetem Lipskim (do r. 1991: Uniwersytet im. Karola Marxa, Karl-Marx-Universität, KMU). Po zdaniu matury (1948) studiował w latach 1948–1952 na KMU germanistykę, anglistykę i filozofię. Po studiach pracował tam jako asystent (1953–1954) i lektor języka niemieckiego (do roku 1966). Doktorat (z literaturoznawstwa) uzyskał na KMU 4 listopada 1953 roku, habilitował się tamże (z zakresu językoznawstwa) 8 lipca 1968 roku. W międzyczasie (1962–1963) przebywał jako lektor języka niemieckiego w Bagdadzie oraz (1964–1965) w Kairze. 1966–67 był zatrudniony na stanowisku docenta w Instytucie Języków Obcych KMU. W latach 1967–95 był kierownikiem sekcji Językoznawstwo w Instytucie Herdera KMU. 1969 został powołany na stanowisko profesora zwyczajnego w tymże Instytucie, gdzie pracował do roku 1992[3][4][5].

1971–1975 pełnił funkcję prodziekana, a w latach 1975–1990 stanowisko dziekana Wydziału Kulturoznawstwa, Językoznawstwa i Nauk Pedagogicznych (Fakultät für Kultur-, Sprach- und Erziehungswissenschaften). W latach 1987–1988 przebywał w Grazu (Austria) jako profesor wizytujący. Od roku 1964 w redakcji „Deutsch als Fremdsprache” – czasopisma o profilu: nauczanie języka niemieckiego jako języka obcego, w latach 1969–2008 redaktor naczelny tego czasopisma[3][4].

Osiągnięcia naukowe[edytuj | edytuj kod]

Gerhard Helbig jest autorem wielu publikacji: monografii, artykułów, recenzji, leksykonów. Cenione i popularne w Niemczech i za granicą są jego dwie prace na temat historii nowszego językoznawstwa (Geschichte der neueren Sprachwissenschaft, Die Entwicklung der Sprachwissenschaft seit 1970). Tematami jego publikacji są: gramatyka języka niemieckiego (m.in. klasyfikacja części mowy, walencja czasownika, przypadki gramatyczne rzeczownika), nauczanie języka niemieckiego jako języka obcego, historia nowszych szkół językoznawczych[1][6].

Powszechnie używane są – również w polskiej germanistyce – jego (współautor: Joachim Buscha) podręczniki gramatyki języka niemieckiego.

Publikacje książkowe (wybór)[edytuj | edytuj kod]

Niektóre monografie i leksykony miały wiele wydań.

  • (współaut.) Wolfgang Schenkel: Wörterbuch zur Valenz und Distribution deutscher Verben (1969)
  • Geschichte der neueren Sprachwissenschaft: Unter dem besonderen Aspekt der Grammatik-Theorie (1970); Dzieje językoznawstwa nowożytnego (1982), tłum. z niem.: Czesława Schatte, Dorota Morciniec[7]
  • (red.) Beiträge zur Valenztheorie (1971)
  • (współaut.) Joachim Buscha: Deutsche Grammatik: ein Handbuch für den Ausländerunterricht (1972)
  • Probleme der deutschen Grammatik für Ausländer (1972)
  • (współaut.) Gertrud Heinrich: Das Vorgangspassiv ( 1972)
  • Die Funktionen der substantivischen Kasus in der deutschen Gegenwartssprache (1973)
  • (współaut.) Fritz Kempter: Die uneingeleiteten Nebensätze (1974)
  • (współaut.) Joachim Buscha: Kurze deutsche Grammatik für Ausländer (1974)
  • (współaut.) Joachim Buscha: Deutsche Übungsgrammatik (1976)
  • [red.] Beiträge zur Klassifizierung der Wortarten (1977)
  • Sprachwissenschaft, Konfrontation, Fremdsprachenunterricht (1981)
  • Studien zur deutschen Syntax. Bd. 1-2 (1983/84)
  • Die Entwicklung der Sprachwissenschaft seit 1970 (1986)
  • Lexikon deutscher Partikeln (1988)
  • (współaut.) Agnes Helbig: Lexikon deutscher Modalwörter (1990)
  • (współred.) Wolfgang Fleischer, Gotthard Lerchner: Kleine Enzyklopädie. Deutsche Sprache (2001)
  • (współaut.) Joachim Buscha: Leitfaden der deutschen Grammatik. Gramatica limbii germane standard (tłum. rumuńskie) (2014)

Nagrody i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

  • 1977 Humboldt-Medaille der DDR in Bronze
  • 1983 Gustav-Hertz-Preis der Karl-Marx-Universität Leipzig
  • 1988 Jacob- und Wilhelm-Grimm-Preis der DDR
  • 1994 Konrad-Duden-Preis der Stadt Mannheim
  • Doktorat honoris causa Uniwersytet w Uppsali 1986[4]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Helbig, Gerhard (uni-leipzig.de)[1]
  2. ↑ In memoriam Prof. Dr. phil. habil. Dr. h. c. Gerhard Helbig 29.12.1929 - 29.05.2008, [w:]: Deutsch als Fremdsprache, 45 (2008), Heft 3, s. 131-132.
  3. ↑ a b Professorenkatalog der Universität Leipzig - Die Professoren-Datenbank für Leipzig (uni-leipzig.de)[2]
  4. ↑ a b c Gerhard Helbig (born December 29, 1929), German language educator | World Biographical Encyclopedia (prabook.com)[3]
  5. ↑ Maier_Pohlschmidt_Helbig_Nachlass_2010.pdf (bsz-bw.de)[4]
  6. ↑ DNB, Katalog der Deutschen Nationalbibliothek
  7. ↑ Książka - Dzieje Językoznawstwa Nowożytnego - Helbig | PDF (scribd.com)[5]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • E. Hexelschneider / W. Schenkel: Gerhard Helbig zum 60. Geburtstag, [w:] Deutsch als Fremdsprache 6, 1989, s. 321-323.
  • Lothar Hoffmann: Allgemeines im Besonderen (Zur Rezeption Gerhard Helbigs in der Fachsprachenlinguistik), [w:] Deutsch als Fremdsprache 6, 1989, s. 338-345.
  • Agnes Helbig: Verzeichnis der Publikationen Gerhard Helbigs (eine Auswahl), [w:] Deutsch als Fremdsprache 6, 1989, s. 368-374.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gerhard_Helbig&oldid=72935936”