Gieorgij Pobiedonosiec (1984)

Gieorgij Pobiedonosiec
(Георгий Победоносец)
	; „Gieorgij Pobiedonosiec” w 2014
Klasa	okręt desantowy
Projekt	775/II
Oznaczenie NATO	Ropucha I
	Historia
Stocznia	Stocznia Północna, Gdańsk
Wodowanie	1984
	MW ZSRR
Nazwa	BDK-45
Wejście do służby	30 grudnia 1984
	MW Rosji
Nazwa	Gieorgij Pobiedonosiec (2003)
Wejście do służby	grudzień 1991
	Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	2900 t standardowa; 4400 t pełna
Długość	112,5 m
Szerokość	15 m
Zanurzenie	3,7 m
	Napęd
	2 silniki wysokoprężne o mocy 19 200 KM, 2 śruby
Prędkość	17,5 węzła
Zasięg	6000 Mm przy 12 w
	Uzbrojenie
	4 armaty uniwersalne 57 mm AK-725 (2×II); 2×IV wyrzutnie rakiet plot. bliskiego zasięgu Strieła-3 (32 rakiety)
	Wyposażenie
	radar artyleryjski Bars; 2 wyrzutnie celów pozornych PK-16
Załoga	87
	Multimedia w Wikimedia Commons

Gieorgij Pobiedonosiec (Георгий Победоносец), poprzednio BDK-45 (ВДК-45) − duży okręt desantowy projektu 775/I (w kodzie NATO: Ropucha I) Marynarki Wojennej Rosji. Zbudowany w Stoczni Północnej w Gdańsku, wszedł do służby w Marynarce Wojennej ZSRR w 1984 roku. Służył we Flocie Północnej pod oznaczeniem BDK-45. Przejęty po rozpadzie ZSRR przez marynarkę wojenną Rosji, otrzymał w 2003 roku nazwę „Gieorgij Pobiedonosiec”. Przeniesiony w 2022 roku na Morze Czarne, wziął udział w inwazji na Ukrainę.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Okręt został zbudowany w Stoczni Północnej w Gdańsku, jako dwudziesty z serii dużych okrętów desantowych projektu 775 zaprojektowanych w Polsce i budowanych dla ZSRR, pod numerem stoczniowym 20 w ramach jednostek projektu 775^[1]. Należał do drugiej odmiany tego projektu (775/II)^[a]. W kodzie NATO typ ten był oznaczany jako Ropucha (Ropucha I)^[2]. Okręt zbudowano w 1984 roku^[3].

Skrócona charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Osobny artykuł: okręty desantowe projektu 775.

Okręty desantowe proj. 775 dysponują przelotową ładownią, dostępną przez rampę dziobową i rufową, o długości 95 m, szerokości od 4,5 do 6,5 m i wysokości 4,5 m^[4]. Na dziobie jest otwierana furta i opuszczana pochylnia; okręty mogą w celu rozładunku wpływać na plażę^[5]. Okręty mogą transportować do 13 czołgów lub transporterów opancerzonych albo 20 ciężarówek i w obu wariantach 150 żołnierzy^[b]. Załoga liczy 87 osób, w tym 8 oficerów^[4].

Wyporność okrętu niezaładowanego wynosi 2900 ton (czasem podawana jako standardowa), a pełna – 4400 ton^[c]. Długość całkowita wynosi 112,5 m, a na linii wodnej 105 m, szerokość wynosi 15 m, a zanurzenie maksymalne 3,17 m^[4].

Uzbrojenie artyleryjskie okrętów projektu 775/II stanowią cztery armaty uniwersalne kalibru 57 mm AK-725 w dwóch dwudziałowych wieżach, umieszczonych przed i za nadbudówką i kierowanych radarem artyleryjskim Bars na rufie^[4]. Zapas amunicji wynosi 2200 nabojów 57 mm^[6]. Ponadto okręty mają do samoobrony dwie poczwórne wyrzutnie pocisków przeciwlotniczych bardzo bliskiego zasięgu Strieła-3, samonaprowadzających się na podczerwień, z zapasem 32 pocisków^[4]. W odróżnieniu od późniejszych okrętów proj. 775/II i okrętu poprzedzającego, BDK-45 nie otrzymał wyrzutni niekierowanych pocisków rakietowych kalibru 122 mm Grad-M^[7].

W skład wyposażenia radioelektronicznego okrętów projektu 775/II wchodzi stacja radiolokacyjna wykrywania nawodnego i powietrznego Rubka oraz radar nawigacyjny^[7]. Do kierowania ogniem artylerii służy radar Bars na kolumnie za kominami^[8]. Okręty ponadto wyposażone są w dwie szesnastoprowadnicowe wyrzutnie celów pozornych PK-16 kalibru 82 mm służące do walki elektronicznej^[8].

Napęd stanowią dwa silniki wysokoprężne 16 ZVB 40/48 o łącznej mocy 19 200 KM, poruszające dwie śruby^[4]. Prędkość maksymalna wynosi 17,5 węzła^[4]. Zasięg okrętów wynosi 3500 Mm przy prędkości 16 w i 6000 Mm przy prędkości 12,5 w^[4].

Służba[edytuj | edytuj kod]

Okręt wszedł do służby w Marynarce Wojennej ZSRR 30 grudnia 1984 roku, pod oznaczeniem BDK-45 (ВДК-45), od bolszoj diesantnyj korabl – duży okręt desantowy^[1]. Wszedł w skład Floty Północnej^[1]. Podniesienie bandery radzieckiej na nim miało miejsce 4 marca 1985 roku^[3]. Został przydzielony do Flotylli Kolskiej^[3].

Po likwidacji ZSRR 26 grudnia 1991 roku BDK-45 został przejęty przez Marynarkę Wojenną Rosji pod tym samym oznaczeniem. W 2003 roku nadano mu dodatkowo nazwę „Gieorgij Pobiedonosiec” (Jerzy Zwycięzca)^[1]. W Rosji nosił numer burtowy 016^[9].

Brał udział m.in. w manewrach Zapad-2009 i Zapad-2013 oraz ćwiczeniach w wysadzaniu desantów i rejsach arktycznych^[3]. 5 sierpnia 2013 roku wyszedł z Siewieromorska i przeszedł na Morze Bałtyckie w celu odbycia tam ćwiczeń, następnie w październiku wyruszył stamtąd na Morze Śródziemne, odwiedzając 2 listopada Lizbonę w Portugalii^[10]. Wykonywał zadania na Morzu Śródziemnym, skąd wyruszył w drogę powrotną w czerwcu 2014 roku, odwiedzając po drodze Ceutę^[11]. Między 5 maja 2016 a 6 kwietnia 2017 roku odbył rejs na Morze Śródziemne i Morze Czarne, wchodząc także do syryjskiego portu Tartus, co związane było z udziałem Rosji w wojnie domowej w Syrii^[3].

W styczniu 2022 roku wraz z dwoma innymi okrętami desantowymi („Piotr Morgunow” i „Oleniegorskij gorniak”) został przerzucony z dalekiej Północy na Morze Czarne, w celu wzięcia udziału w inwazji Rosji na Ukrainę^[12].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Projekt 775/II według Car′kow 2015 ↓, s. 24 i potwierdza to chronologia budowy według Szczerbakow 2014 ↓, s. 4—7. Odmiennie Apalkow 2007 ↓, s. 29 błędnie określa go jako okręt projektu 775/II
↑ Tak Apalkow 2007 ↓, s. 22, 25 i Car′kow 2015 ↓, s. 24. W starszych źródłach spotykane są też inne dane jak 225 ludzi i 13 czołgów (Pawłow 1997 ↓, s. 77), 230 żołnierzy lub 450 t ładunku (Conway’s All the world’s fighting ships, 1947–1995. Annapolis: 1995, s. 412. ISBN 1-55750-132-7.), 230 żołnierzy (dwie kompanie) i 24 pojazdy bojowe lub 450 t ładunku (A fully illustrated guide to the World's Modern Amphibious Assault Ships. „War Machine”. vol. 1 (7), s. 123, 1983. Londyn: Orbis Publishing. )
↑ 2900 ton jako wyporność okrętu pustego w Apalkow 2007 ↓, s. 21, jako wyporność standardowa w Car′kow 2015 ↓, s. 24

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d Apalkow 2007 ↓, s. 29.
↑ Conway’s All the world’s fighting ships, 1947–1995. Robert Gardiner, Stephen Chumbley (red.). Annapolis: Naval Institute Press, 1995, s. 412. ISBN 1-55750-132-7. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e БДК «Георгий Победоносец» вернулся в Североморск из арктического похода [online], Ministerstwo Obrony Rosji, 12 września 2017 (ros.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Apalkow 2007 ↓, s. 22.
↑ Apalkow 2007 ↓, s. 25-26.
↑ Pawłow 1997 ↓, s. 77.
↑ ^a ^b Szczerbakow 2014 ↓, s. 4—7.
↑ ^a ^b Apalkow 2007 ↓, s. 25.
↑ Car′kow 2015 ↓, s. 24.
↑ Большой десантный корабль Северного флота «Георгий Победоносец» покинул порт Лиссабон [online], Ministerstwo Obrony Rosji, 5 listopada 2013 (ros.).
↑ БДК «Георгий Победоносец» и «Оленегорский горняк» Северного флота завершили деловой заход в порт Сеута (Испания) [online], Ministerstwo Obrony Rosji, 20 czerwca 2014 (ros.).
↑ Michał Fiszer: Rosja grozi Ukrainie wojną. Czy już się zaczęło?. Polityka.pl, 20 stycznia 2022. [dostęp 2022-03-10].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Jurij Apalkow: Korabli WMF SSSR. Sprawocznik. Tom IV. Diesantnyje i minno-tralnyje korabli. Sankt Petersburg: Galeja Print, 2007. ISBN 978-5-8172-0135-2. (ros.).
A. Car′kow: Rossijskij Wojenno-Morskoj Fłot 2016 g.. 2015, seria: Morskaja Kollekcyja. nr 12(193)/2015. (ros.).
Aleksandr Pawłow: Wojennyje korabli Rossii 1997–1998 g. Wyd. V. Jakuck: 1997. (ros.).
Władimir Szczerbakow. Diesantnyje korabli WMF Rossii. Czast 2. „Tiechnika i Woorużenije”. nr 1/2014, s. 4—7, 2014. Moskwa. ISSN 1682-7597. (ros.).

[2] Projekt 775/II według Car′kow 2015 ↓, s. 24 i potwierdza to chronologia budowy według Szczerbakow 2014 ↓, s. 4—7. Odmiennie Apalkow 2007 ↓, s. 29 błędnie określa go jako okręt projektu 775/II

[7] Tak Apalkow 2007 ↓, s. 22, 25 i Car′kow 2015 ↓, s. 24. W starszych źródłach spotykane są też inne dane jak 225 ludzi i 13 czołgów (Pawłow 1997 ↓, s. 77), 230 żołnierzy lub 450 t ładunku (Conway’s All the world’s fighting ships, 1947–1995. Annapolis: 1995, s. 412. ISBN 1-55750-132-7.), 230 żołnierzy (dwie kompanie) i 24 pojazdy bojowe lub 450 t ładunku (A fully illustrated guide to the World's Modern Amphibious Assault Ships. „War Machine”. vol. 1 (7), s. 123, 1983. Londyn: Orbis Publishing. )

[8] 2900 ton jako wyporność okrętu pustego w Apalkow 2007 ↓, s. 21, jako wyporność standardowa w Car′kow 2015 ↓, s. 24

[CITEREFApalkow200729-1] Apalkow 2007 ↓, s. 29.

[3] Conway’s All the world’s fighting ships, 1947–1995. Robert Gardiner, Stephen Chumbley (red.). Annapolis: Naval Institute Press, 1995, s. 412. ISBN 1-55750-132-7. (ang.).

[33lat-4] БДК «Георгий Победоносец» вернулся в Североморск из арктического похода [online], Ministerstwo Obrony Rosji, 12 września 2017 (ros.).

[CITEREFApalkow200722-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Apalkow 2007 ↓, s. 22.

[CITEREFApalkow200725-26-6] Apalkow 2007 ↓, s. 25-26.

[CITEREFPawłow199777-9] Pawłow 1997 ↓, s. 77.

[CITEREFSzczerbakow20144—7-10] Szczerbakow 2014 ↓, s. 4—7.

[CITEREFApalkow200725-11] Apalkow 2007 ↓, s. 25.

[CITEREFCar′kow201524-12] Car′kow 2015 ↓, s. 24.

[13] Большой десантный корабль Северного флота «Георгий Победоносец» покинул порт Лиссабон [online], Ministerstwo Obrony Rosji, 5 listopada 2013 (ros.).

[14] БДК «Георгий Победоносец» и «Оленегорский горняк» Северного флота завершили деловой заход в порт Сеута (Испания) [online], Ministerstwo Obrony Rosji, 20 czerwca 2014 (ros.).

[grozi-15] Michał Fiszer: Rosja grozi Ukrainie wojną. Czy już się zaczęło?. Polityka.pl, 20 stycznia 2022. [dostęp 2022-03-10].

[1]

[a]

[2]

[3]

[4]

[5]

[b]

[c]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Marynarka Wojenna ZSRR	BDK-11** BDK-14* BDK-32* BDK-43* BDK-45* BDK-46* BDK-47 BDK-48 BDK-54** BDK-55 BDK-56 „Konstantin Olszanskij”* BDK-58* BDK-61** BDK-63 BDK-64 „Cezar Kunikow”* BDK-67* BDK-90 BDK-91 BDK-98* BDK-100* BDK-101* BDK-105* BDK-119 BDK-181 BDK-182 BDK-183 BDK-197 BDK-200
Marynarka Wojenna Rosji	BDK-14* BDK-32* BDK-47 BDK-48 BDK-63 BDK-90 BDK-105* BDK-181 BDK-197 BDK-200 „Admirał Niewielskoj” (BDK-98)* „Aleksandr Otrakowskij” (BDK-55) „Aleksandr Szabalin” (BDK-100)* „Azow” (BDK-54)** „Cezar Kunikow” (BDK-64)* „Gieorgij Pobiedonosiec” (BDK-45)* „Jamał” (BDK-67)* „Kaliningrad” (BDK-58)* „Kondopoga” (BDK-182) „Korolow” (BDK-61)** „Kotłas” (BDK-183) „Minsk” (BDK-43)* „Nowoczerkassk” (BDK-46)* „Oleniegorskij gorniak” (BDK-91) „Oslabia” (BDK-101)* „Pierieswiet” (BDK-11)**
Marynarka Wojenna Ukrainy	„Kostiantyn Olszanśkyj” (BDK-56)*
Marynarka Wojenna Jemenu	„139”