Jerzy Tumaniszwili

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Giorgi Tumaniszwili)
Jerzy Tumaniszwili
იეჟი თუმანიშვილი
Ilustracja
kontradmirał kontradmirał
Data i miejsce urodzenia

21 czerwca 1916
Moskwa

Data i miejsce śmierci

9 grudnia 2010
Floryda

Przebieg służby
Siły zbrojne

 Marynarka Wojenna (II RP)
Polska Marynarka Wojenna

Stanowiska

I oficer artylerii na ORP Piorun

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Zasługi RP Krzyż Walecznych (od 1992, trzykrotnie) Medal Morski (czterokrotnie) Deltagermedaljen (Norwegia)
Multimedia w Wikimedia Commons

Jerzy Tumaniszwili (gruz. იეჟი თუმანიშვილი; ur. 8 czerwca?/21 czerwca 1916 w Moskwie, zm. 9 grudnia 2010[1] na Florydzie) – polski wojskowy gruzińskiego pochodzenia, oficer Marynarki Wojennej, uczestnik II wojny światowej, kontradmirał.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Jego rodzina wyjechała z Gruzji jeszcze przed podbojem tego kraju przez ZSRR w 1921, dzięki czemu przeżyła wymordowanie gruzińskiej arystokracji przez bolszewików. W 1922 osiadła w Polsce, najpierw w Świdrze, potem w Warszawie. Jego matką była Polka, Jadwiga Szyszko, córka generała Cezarego Szyszko. Ojciec, książę Paweł Tumanoff-Tumaniszwili, marszałek szlachty gruzińskiej, w 1924 stanął na czele emigracyjnego Komitetu Gruzińskiego[2].

Ukończył suwalskie Gimnazjum Męskie im. Karola Brzostowskiego, był też słuchaczem Szkoły Podchorążych MW. Polskie obywatelstwo przyznano mu 30 września 1941[3].

W 1935 wstąpił do polskiej Marynarki Wojennej korzystając z umowy polskich sił zbrojnych z gruzińskim gen. Aleksandrem Zachariadze[2]. W 1938 otrzymał stopień podporucznika marynarki. Służył w Kadrze Floty w Gdyni. W 1939 został oficerem na niszczycielu ORP „Burza”, brał udział m.in. w planie "Peking". Od 1940 do 1941 był I oficerem broni podwodnej na OF „Ouragan”. Awansowany na stopień porucznika marynarki, został skierowany na ORP „Krakowiak”, gdzie objął stanowisko II oficera artylerii. Brał w tym okresie udział m.in. w patrolach kanału La Manche, w trakcie bitwy z niemieckimi jednostkami został raniony w nogę.

Od grudnia 1942 przez rok służył w Centrum Wyszkolenia Specjalistów Floty. W styczniu 1944 powołano go na I oficera artylerii na ORP „Piorun”. Uczestniczył w akcjach przeciwko niemieckiemu pancernikowi „Tirpitz” i przy wsparciu operacji lądowania w Normandii. W 1944 awansowano go do stopnia kapitana marynarki.

Zajmował się także działalnością publicystyczną. W trakcie wojny pisywał w "Polsce Walczącej" (w tym pod pseudonimem "Jerzy Traper"). W 1950 udał się na emigrację do Stanów Zjednoczonych. Publikował na łamach "Naszych Sygnałów" i "Przeglądu Polskiego". Został członkiem zwyczajnym Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce, działał w Stowarzyszeniu Marynarki Wojennej[3].

W 1990 prezydent RP na uchodźstwie, Ryszard Kaczorowski, przyznał mu awans na komandora podporucznika. W 2008 został mianowany na stopień kontradmirała w stanie spoczynku[4] przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego[5].

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Odszedł na Wieczną Wachtę. mw.mil.pl, 10 grudnia 2010. [dostęp 2010-12-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (4 marca 2016)].
  2. ↑ a b Piotr Zychowicz. Gruziński książę pod polską banderą. „Rzeczpospolita-PlusMinus”, s. P16-P17, 2010-09-04. 
  3. ↑ a b Bohater walk II wojny światowej w Marynarce Wojennej. „Bandera”. Wrzesień 2009. ISSN 0209-1070. 
  4. ↑ M.P. z 2008 r. nr 57, poz. 516
  5. ↑ Jerzy Romanowicz, Kontradmirał w stanie spoczynku Jerzy Tumaniszwili, 1916-2010, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” (12), 2011, s. 239.
  6. ↑ M.P. z 2010 r. nr 27, poz. 249 – pkt 1.
  7. ↑ M.P. z 2004 r. nr 42, poz. 727 – pkt 9.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jerzy_Tumaniszwili&oldid=68796268”