Gmach PZU w Łodzi
 nr rej. A/93[1] z 20.01.1971
| |
 Budynek I Inspektoratu PZU S.A. (2018) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres | |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt |
Wacław Ryttel, |
| Wysokość całkowita |
32 m |
| Kondygnacje |
8 |
| Powierzchnia użytkowa |
2500 m² |
| Rozpoczęcie budowy |
1929 |
| Ukończenie budowy |
1932 |
| Właściciel |
Powszechny Zakład Ubezpieczeń |
Położenie na mapie Łodzi  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa łódzkiego  | |
 51°45′48,064″N 19°27′17,201″E/51,763351 19,454778
| |
Gmach PZU w Łodzi – budynek położony przy alei Kościuszki 57 w Łodzi, będący siedzibą jednego z oddziałów Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Budynek PZU (wówczas Powszechny Zakład Ubezpieczeń Wzajemnych) został zaprojektowany w 1929 roku jako jednobryłowy i wolnostojący. Autorem projektu struktury konstrukcyjnej był Stefan Bryła, profesor Politechniki Lwowskiej, a wykonawcą budowy łódzkie Przedsiębiorstwo Konstrukcyjne z siedzibą przy alei Kościuszki 1. Funkcję kierownika budowy pełnił inżynier Franciszek Karpiński. Budowę rozpoczętą w 1929 roku zakończono już w 1930 roku. Podczas wznoszenia gmachu zmieniono pierwotne plany i zamiast poddasza powstało dodatkowe piętro, co zwiększyło wysokość budynku o prawie 3 metry. W 1932 roku od frontu dobudowano czterokondygnacyjne części boczne uzupełniające linię pierzei.
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Gmach jest podpiwniczony, rozmieszczony na wąskiej działce w zwartej zabudowie zachodniej strony alei Kościuszki. Konstrukcja żelbetowa wypełniona jest cegłą, posadzki wykonane są z lastriko lub parkietu. Od frontu wejście główne przez podcień podparty trzema słupami; obok wejścia witryny. Wewnątrz centralnie położony hol w kształcie prostokąta; klatka schodowa trójbiegowa. Na dachach – tarasy. Wnętrza z elementami wystroju w stylu okrętowym (ang. streamline style); maszynownia dźwigu osobowego nawiązująca w formie do bocianiego gniazda na okrętach[2].
Wieżowiec PZU był w okresie międzywojennym jednym z dwóch najwyższych budynków w Łodzi (wyższy był tylko hotel Savoy)[3][4]. W 1971 roku został wpisany do rejestru zabytków[1]. Krzysztof Stefański, profesor Uniwersytetu Łódzkiego, zaliczył gmach PZU do najciekawszych przykładów architektury modernistycznej w Polsce[3].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo łódzkie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 40 [dostęp 2014-03-23].
- ↑ Igor Rakowski-Kłos: Rasowy modernizm w Łodzi: szpital, sąd, PZU. [w:] Portal gazeta.pl > Co Jest Grane > Łódź [on-line]. Agora SA, 2012-02-07. [dostęp 2014-03-23].
- ↑ a b Gmach PZU. [w:] Budynki użyteczności publicznej [on-line]. cit.lodz.pl. [dostęp 2014-03-23].
- ↑ Joanna Olenderek: Łódzki modernizm i inne nurty przedwojennego budownictwa; Tom 1, Obiekty użyteczności publicznej. Łódź: Dom Wydawniczy Księży Młyn, 2011, s. 36. ISBN 978-83-7729-087-3.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Joanna Olenderek: Łódzki modernizm i inne nurty przedwojennego budownictwa; Tom 1, Obiekty użyteczności publicznej. Łódź: Dom Wydawniczy Księży Młyn, 2011, s. 36. ISBN 978-83-7729-087-3.