Grażyna Krzanowska

Grażyna Krzanowska
Data i miejsce urodzenia	1 marca 1952 ; Legnica
Pochodzenie	polskie
Gatunki	muzyka poważna, muzyka współczesna, postmodernizm
Zawód	kompozytorka, pedagog

Grażyna Krzanowska, z domu Makowska (ur. 1 marca 1952 w Legnicy)^[1] – polska kompozytorka i pedagog.

Życiorys

W latach 1971–1976 studiowała kompozycję u Tadeusza Natansona w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej we Wrocławiu. W latach 1976–1986 wykładała teorię muzyki w Państwowej Szkole Muzycznej im. Mieczysława Karłowicza w Katowicach, od 1986 w Państwowej Szkole Muzycznej im. Stanisława Moniuszki w Bielsku-Białej^[1]^[2]^[3].

Od 1976 mieszka w Czechowicach-Dziedzicach, gdzie działa jako organizator życia muzycznego, m.in. zainicjowała i prowadzi od 1991 Muzyczne Spotkania Młodych „Alkagran” (festiwal poświęcony pamięci Andrzeja Krzanowskiego), a w 1993 założyła prywatną Małą Akademię Muzyki^[1]^[3].

Główne nagrody i wyróżnienia

(na podstawie materiałów źródłowych^[3]^[2])

1978 – II nagroda w Konkursie Młodych Kompozytorów Związku Kompozytorów Polskich za Symfonię z uderzeniem w kotły na orkiestrę (1977–1978)
1979 – III nagroda w Konkursie Kompozytorskim Naczelnej Redakcji Muzycznej Polskiego Radia i Telewizji za Polanowe ognie na sopran, alt i zespół instrumentalny (1979)
1983 – wyróżnienie na The Okanagan Music Festival for Composers w Kanadzie za Kwartet smyczkowy nr 2 (1980)
1989 – II nagroda w IX Międzynarodowym Konkursie dla Kompozytorek w Mannheim za Silver Line na piętnaście instrumentów smyczkowych (1988–1989)

Twórczość

W twórczości Krzanowskiej przenikają się trzy nurty: folklorystyczny, dydaktyczny i symfoniczno-kameralny, w którym osobowość kompozytorki wyraża się najpełniej. Dramaturgia większości jej utworów rozgrywa się na planie harmoniczno-sonorystycznym. Jej stylistycznie różnorodny język muzyczny zbliża ją do postmodernistów^[1].

Kompozytorka swobodnie czerpie z tradycyjnych technik i klasycznych form, mieszając technikę aleatoryczną i klasterowe brzmienia z wyraźnymi odniesieniami tonalnymi. A przy tym nadaje brzmieniom dźwięczność zaczerpniętą z kameralistyki, co pozwala jej, nawet w muzyce orkiestrowej, tworzyć chwile wielkiej intymności i subtelności^[2].

Jej utwory były wykonywane m.in. podczas „Warszawskiej Jesieni”, Festiwalu Musica Polonica Nova we Wrocławiu, Śląskich Dni Muzyki Współczesnej w Katowicach^[4].

Ważniejsze kompozycje

(na podstawie materiałów źródłowych^[1]^[2]^[3])

Portrety na orkiestrę smyczkową (1972)
Kwartet smyczkowy nr 1 (1973)
Trio na dwoje skrzypiec i wiolonczelę (1974)
Epithalamium Sigismunde et Barbarae na chór mieszany a cappella (1974)
DA-RA, kantata na sopran, alt i orkiestrę symfoniczną (1974–1975)
Zaśpiewy, kantata na głosy solowe i orkiestrę (1974–1975)
Stabat Mater na dwa soprany, dwa chóry mieszane i orkiestrę (1975)
Fugue na orkiestrę smyczkową (1975)
Passacaglia na orkiestrę (1975–1976)
... per orchestra (1976)
Concerto grosso na piętnaście instrumentów smyczkowych (1976–1977)
Symfonia z uderzeniem w kotły na orkiestrę (1977–1978)
Pieśni bez słów na orkiestrę kameralną (1978)
Postlude na mezzosopran, flet, gitarę, skrzypce i wiolonczelę (1978)
Partita na skrzypce i fortepian (1979)
Polanowe ognie na sopran, alt i zespół instrumentalny (1979)
Zabawy dziecięce, dziewięć utworów na akordeon solo (1979)
Rymowanki, trzy łatwe utwory na skrzypce i fortepian (1980)
Kwartet smyczkowy nr 2 (1980)
Ballada na głos żeński i orkiestrę (1980)
Adagietto per quartetto d’archi (1980–1982)

Dwanaście etiud dla młodych skrzypków(1981)
Cztery kaprysy na skrzypce solo (1981)
Elegia na orkiestrę (1981)
Shepherd’s Request na sopran i organy (1983)
Cienie na głos żeński, flet i kwartet smyczkowy (1983)
Sonata breve na akordeon solo (1983)
Rapsodia na akordeon solo (1983)
Juhasko prośba na sopran i organy(1983)
Fantazja w czterech częściach na akordeon solo (1984)
Krakowiak, Mazurek i Wiwat na skrzypce i fortepian (1984)
Mała symfonia chorałowa na orkiestrę (1985)
Zapomniana przestrzeń na orkiestrę (1985)
Wariacje na temat piosenki Lecha Miklaszewskiego „Uczeń pierwszej klasy” na skrzypce i fortepian (1985–1986)
Presenza na skrzypce solo (1986)
Three Meetings [wersja I] na obój, klarnet i wiolonczelę (1987)
Three Meetings [wersja II] na głos żeńśki, flet piccolo, flet altowy, obój, klarnet, klarnet basowy, harfę i wiolonczelę (1987)
Leć, głosie na chór żeński a cappella (1988)
Silver Line na piętnaście instrumentów smyczkowych (1988–1989)
Relief X na cztery saksofony (1991)
Stworzenie świata, spektakl muzyczno-baletowy dla dzieci (1992)
Trzy utworki na skrzypce i fortepian (1994)

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Widłak 1997 ↓.
↑ ^a ^b ^c ^d Barbara Zwolska-Stęszewska: Krzanowska, Grażyna. [w:] Oxford Music Online. Grove Music Online [on-line]. 2001-01-20. [dostęp 2018-04-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-20)]. via Oxford University Press. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Grażyna Krzanowska. [w:] Polskie Centrum Informacji Muzycznej [on-line]. [dostęp 2018-04-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-20)].
↑ Grażyna Krzanowska. Culture. [dostęp 2018-04-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-20)].

Bibliografia

Elżbieta Widłak: Krzanowska Grażyna. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 5: KLŁ część biograficzna. Kraków: PWM, 1997. ISBN 83-224-3303-4. OCLC 164821167.

[CITEREFWidłak1997-1] Widłak 1997 ↓.

[Oxford_Music_Online-2] Barbara Zwolska-Stęszewska: Krzanowska, Grażyna. [w:] Oxford Music Online. Grove Music Online [on-line]. 2001-01-20. [dostęp 2018-04-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-20)]. via Oxford University Press. (ang.).

[Polmic-3] Grażyna Krzanowska. [w:] Polskie Centrum Informacji Muzycznej [on-line]. [dostęp 2018-04-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-20)].

[Culture-4] Grażyna Krzanowska. Culture. [dostęp 2018-04-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-20)].

[1]

[2]

[3]

[4]