Grzegorz z Sambora

Grzegorz z Sambora
Vigilantius
Imię i nazwisko	Grzegorz Czuj
Data i miejsce urodzenia	ok. 1523 ; Sambor
Data i miejsce śmierci	26 lutego 1573 ; Kraków
Dziedzina sztuki	ekloga, elegia, epigramat
Epoka	renesans
	Ważne dzieła
	Censtochova; Divi Stanislai Costuli Poloni vita;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Grzegorz z Sambora (Grzegorz Czuj, Vigilantius, Gregorius Ruthenus, Gregorius Roxolanus) (ur. ok. 1523 w Samborze, zm. 26 lutego 1573 w Krakowie) – łaciński poeta renesansowy^[1].

W polskiej historiografii jest rozważany jako polski poeta renesansowy piszący w języku łacińskim, a w ukraińskiej jako ruski oraz ukraiński^[2]^[3], w tym że on sam używał pseudonimy pisarskie Gregorius Ruthenus^[4] i Gregorius Roxolanus^[5].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Pochodził z rodziny drobnomieszczańskiej. Był nauczycielem w Akademii Lubrańskiego w Poznaniu, następnie profesorem Akademii Krakowskiej i kanonikiem u św. Floriana w Krakowie. Nazywał się Czuj, od którego to określenia przybrał łaciński pseudonim Vigilantius (łac. vigilo – czuwam).

Tworzył głównie dzieła panegiryczne, eklogi, elegie, epigramaty. Planował transkrybować Biblię w metrum klasyczne, nie zrealizował jednak tego zamierzenia. W 1568 wydał poemat Censtochova, opisujący dzieje obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej, zaś w 1570 Divi Stanislai Costuli Poloni vita (Życie św. Stanisława Kostki).

Dzieła[edytuj | edytuj kod]

Alexis sive ecloga
Amyntas sive ecloga (niezachowane)
Censtochova
Divi Stanislai Costuli Poloni vita
Ecloga, qua Archiepiscopatum Leopoliensem … Paulo Tarloni gratulatur
Elegiae et epigrammata quedam
Panegyricum … de … Stanislai Herborti in capitaneatum samboriensem ingressu

Theoresis secunda sev Parentes 1569
Theoresis tertia 1561
Cracoiensis collegae maioris Elegiae et epigrammata quaedam 1567
Carmina in gratiam Stanislai Barzy 1571
D. Stanislai Costvli Poloni vita per V. Gregorium Samboritanum scripta 1570
Censtochova 1568
Vigilantii Gregorii Samboritani in Academia Cracouiensi Collegae Minoris Polymnia 1564
Ecloga I in qua est Stanislao Slomovio 1566
Ecloga, qua archiepiscopam ! Leopoliensem Paulo Tarloni gratulatur 1561
Elegiae II 1552

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Bronisław Nadolski: Grzegorz z Sambora (Czuj Vigilantius) (1523–1573). W: Polski Słownik Biograficzny. – Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź : Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1961. – T. IX/2. – Zeszyt 41, s. 85–86.
Jerzy Ziomek: Renesans. Wyd. XI - 5 dodruk. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 353–354, 509, seria: Wielka Historia Literatury Polskiej. ISBN 978-83-01-13843-1.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Dzieła Grzegorza z Sambora w bibliotece Polona

[1] Okolice Galicyi

[2] Станіслав Оріховський. Історико-філософський портрет / Володимир Литвинов. — К. : Академперіодика, 2014. — 352 с.

[3] ПЕРШІ БАКАЛАВРИ ТА ДОКТОРИ

[4] Encyclopedia of Ukraine, Volume 2

[5] Bibliografia Estreichera | Bibliografia Staropolska

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]