Gymnopilus
 Łysak plamistoblaszkowy | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
łysak |
| Nazwa systematyczna | |
| Gymnopilus P. Karst. Bidr. Känn. Finl. Nat. Folk 32: 21, 400 1879 | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Gymnopilus liquiritiae (Pers.) P. Karst. | |
Gymnopilus P. Karst. (łysak) – rodzaj grzybów należący do rodziny Hymenogastraceae[1].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Małe lub średniej wielkości grzyby kapeluszowe, zazwyczaj nadrzewne. Owocniki przeważnie wyrastają kępkami. Kapelusz o barwie od rdzawożółtej do czerwonobrązowej, o hymenoforze blaszkowym. Blaszki początkowo jaskrawożółte lub kremowożółte, później ciemniejsze. Na trzonie zazwyczaj występują białe resztki osłony, które czasami tworzą słabo widoczną strefę pierścieniową. Tylko jeden gatunek (łysak wspaniały) posiada błoniasty pierścień. Wysyp zarodników rdzawobrązowy[2].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hymenogastraceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Synonim naukowy Fulvidula Romagn[3].
Nazwę polską podał Władysław Wojewoda w 1987 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym należące do tego rodzaju gatunki opisywane były także jako bedłka, opieńka, skórzak, łuszczak, łuskwiak, ogniówka[4].
- Gymnopilus bellulus (Peck) Murrill 1917 – łysak piękny
- Gymnopilus decipiens (Sacc.) P.D. Orton 1960[5]
- Gymnopilus flavus (Bres.) Singer 1951 – łysak kupkówkowy
- Gymnopilus fulgens (J. Favre & Maire) Singer 1951 – łysak torfowiskowy
- Gymnopilus hybridus (Gillet) Maire 1933 – łysak włóknistopierścieniowy
- Gymnopilus josserandii Antonín 2000[5]
- Gymnopilus junonius (Fr.) P.D. Orton 1960 – łysak wspaniały
- Gymnopilus liquiritiae (Pers.) P. Karst. 1879 – łysak szerokoblaszkowy
- Gymnopilus microsporus (Singer) Singer 1951 – łysak drobnozarodnikowy
- Gymnopilus neerlandicus (Huijsman) Contu 2008[5][6]
- Gymnopilus odini (Fr.) Bon & P. Roux 2002[5]
- Gymnopilus penetrans (Fr.) Murrill 1912 – łysak plamistoblaszkowy
- Gymnopilus picreus (Pers.) P. Karst. 1879 – łysak ciemnotrzonowy
- Gymnopilus sapineus (Fr.) Murrill 1912 – łysak drobnołuskowy
- Gymnopilus stabilis (Weinm.) Kühner & Romagn. 1985 – łysak czerwonopomarańczowy
- Gymnopilus subsphaerosporus (Joss.) Kühner & Romagn. 1953 – łysak kulistawozarodnikowy
Nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum[7]. Wykaz gatunków i nazwy polskie według Władysława Wojewody[4] i innych[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Index Fungorum [online] [dostęp 2016-11-07] (ang.).
- ↑ Andreas Gminder, Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej, 2008, s. 256, 257, ISBN 978-83-258-0588-3.
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-09-20] (ang.).
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 278–280, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2024-01-03] (pol.).
- ↑ Podany jako Hebelomina neerlandica Huijsman.
- ↑ Index Fungorum (gatunki) [online] [dostęp 2013-09-20] (ang.).