HMS Annan (1943)
_IWM_FL_624.jpg) „Annan” w 1944 r. | |
| Klasa | |
|---|---|
| Typ | |
| Historia | |
| Stocznia | |
| Położenie stępki |
10 czerwca 1943 |
| Wodowanie |
29 grudnia 1943 |
Zamówiony dla  Royal Navy
| |
| Nazwa |
HMS „Annan” (K404) |
 Royal Canadian Navy
| |
| Nazwa |
HMCS „Annan” (K404) |
| Wejście do służby |
13 czerwca 1944 |
| Wycofanie ze służby |
21 czerwca 1945 |
 Kongelige Danske Marine
| |
| Nazwa |
KDM „Niels Ebbesen” (F339) |
| Wejście do służby |
27 listopada 1945 |
| Wycofanie ze służby |
maj 1963 |
| Los okrętu |
złomowany |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
standardowa: 1398–1460 ton |
| Długość |
całkowita: 91,8 metra |
| Szerokość |
11,2 m |
| Zanurzenie |
3,61–3,89 m |
| Napęd | |
| 2 maszyny parowe potrójnego rozprężania o łącznej mocy 5500 KM 2 kotły, 2 śruby | |
| Prędkość |
20 węzłów |
| Zasięg |
7200 Mm przy prędkości 12 węzłów |
| Sensory | |
| radary Typ 271 lub 272, 291 sonary | |
| Uzbrojenie | |
| 2 działa kal. 102 mm (2 x I) 4–6 działek plot. kal. 20 mm (4–6 x I) 1 miotacz Hedgehog 8 mbg, 2 zrzutnie bg | |
| Załoga |
140 |
HMS Annan (K404) – brytyjska, a następnie kanadyjska fregata z okresu II wojny światowej, jedna ze 135 zbudowanych jednostek typu River. Okręt został zamówiony przez Royal Navy i zwodowany 29 grudnia 1943 roku w stoczni Hall, Russell & Company w Aberdeen jako HMS „Annan”, lecz po ukończeniu 13 czerwca 1944 roku wszedł w skład Royal Canadian Navy pod nazwą HMCS „Annan” i z numerem burtowym K404. Podczas działań wojennych okręt uczestniczył w eskorcie czterech konwojów, a w październiku 1944 roku wspólnie z innymi jednostkami zatopił niemieckiego U-Boota U-1006. Po zakończeniu działań wojennych jednostka została zwrócona Brytyjczykom, po czym 27 listopada 1945 roku sprzedano ją Danii. Okręt wszedł do służby w Królewskiej Duńskiej Marynarce Wojennej pod nazwą KDM „Niels Ebbesen” (F339). Fregata została wycofana ze służby w 1963 roku i następnie złomowana.
Projekt i budowa[edytuj | edytuj kod]
Projekt okrętu powstał na skutek konieczności budowy jednostek eskortowych przeznaczonych do ochrony konwojów o lepszych parametrach od korwet typu Flower, budowanych masowo w początkowym okresie II wojny światowej[1]. Bazując na rozwiązaniach konstrukcyjnych tych ostatnich, inżynier William Reed zaprojektował jednostki znacznie dłuższe, szersze, wyposażone w siłownię o większej mocy z dwiema śrubami (lecz nadal była to maszyna parowa, znacznie tańsza od nowocześniejszych turbin parowych), co w konsekwencji spowodowało wzrost zasięgu, dzielności morskiej, prędkości i ilości przenoszonego uzbrojenia[1][2]. Wykorzystanie cywilnych metod budowy i podzespołów dało możliwość masowej i taniej produkcji okrętów nawet w małych stoczniach, w wyniku czego powstało aż 135 fregat typu River[1]. Nowy typ jednostki zwalczania okrętów podwodnych był pierwszym, który został sklasyfikowany jako fregata[2].
HMS[a] „Annan” zbudowany został w stoczni Hall, Russell & Company w Aberdeen[3][4]. Stępkę okrętu położono 10 czerwca 1943 roku, został zwodowany 29 grudnia 1943 roku, a ukończono go 29 czerwca 1944 roku[5][6].
Dane taktyczno-techniczne[edytuj | edytuj kod]
Okręt był oceaniczną fregatą, przeznaczoną głównie do zwalczania okrętów podwodnych[3]. Długość całkowita wynosiła 91,8 metra (86,3 metra między pionami), szerokość 11,2 metra i zanurzenie maksymalne 3,89 metra[3][6]. Wyporność standardowa wynosiła pomiędzy 1398 a 1460 ton, zaś pełna 2134–2180 ton[3][5]. Okręt napędzany był przez dwie maszyny parowe potrójnego rozprężania o łącznej mocy 5500 KM, do których parę dostarczały dwa trójwalczakowe kotły Admiralicji[3][6]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 20 węzłów[3][5]. Okręt zabierał maksymalnie zapas 646 ton mazutu, co zapewniało zasięg wynoszący 7200 Mm przy prędkości 12 węzłów (lub 5400 Mm przy prędkości 15 węzłów)[6][7].
Uzbrojenie artyleryjskie jednostki składało się z dwóch pojedynczych dział uniwersalnych kal. 102 mm (4 cale) QF HA Mark XIX L/40[3][6]. Uzbrojenie przeciwlotnicze składało się z 4–6 pojedynczych działek automatycznych Oerlikon kal. 20 mm L/70 Mark II/IV[6]. Broń ZOP stanowiły: miotacz Hedgehog oraz osiem miotaczy i dwie zrzutnie bomb głębinowych (z łącznym zapasem do 150 bg)[6]. Wyposażenie radioelektroniczne obejmowało radary Typ 271 lub 272, 291 oraz sonary[6].
Załoga okrętu składała się z 140 oficerów, podoficerów i marynarzy[3][5][b].
Służba[edytuj | edytuj kod]
[edytuj | edytuj kod]
Podczas budowy fregaty została ona przekazana Kanadzie, wchodząc w skład Royal Canadian Navy 13 czerwca 1944 roku pod nazwą HMCS[c] „Annan”[4]. Okręt otrzymał numer taktyczny K404[6]. 16 października 1944 roku „Annan” na Morzu Norweskim uczestniczył w zatopieniu (wspólnie z kanadyjskimi fregatami HMCS „Outremont” i HMCS „Loch Achanalt”) na pozycji 60°59′N 4°49′W/60,983333 -4,816667 niemieckiego U-Boota U-1006, na którym zginęło 6 członków załogi (uratowano 44 osoby, które trafiły do niewoli)[8][9]. W listopadzie 1944 roku jednostka uczestniczyła w eskorcie konwoju HX-319[10]. W kwietniu i maju 1945 roku „Annan” eskortował trzy kolejne konwoje: OS-123KM, ONS-48 i HX-352[10].
W 1944 roku wzmocniono uzbrojenie przeciwlotnicze jednostki, instalując dodatkowe działka kal. 20 mm (od tego momentu fregata była uzbrojona w 8 działek Oerlikon kal. 20 mm L/70 Mark II/IV (dwa podwójne i cztery pojedyncze)[6][11]. Okręt został zwrócony Brytyjczykom po zakończeniu działań wojennych w Europie, 21 czerwca 1945 roku[4].
Kongelige Danske Marine[edytuj | edytuj kod]
27 listopada 1945 roku fregata została zakupiona przez Danię i przyjęta w skład Kongelige Danske Marine pod nazwą KDM[d] „Niels Ebbesen”[4]. Okręt otrzymał nowy numer burtowy F339[11]. Jednostka pełniła funkcję okrętu szkolnego[5][12]. W 1946 roku dokonano instalacji dodatkowego uzbrojenia: pojedynczego działka Bofors kal. 40 mm L/60 Mark 3 i dwóch pojedynczych wyrzutni torped kal. 450 mm[11]. W latach 1948–1949 wymieniono główne uzbrojenie artyleryjskie, montując dwie pojedyncze armaty kal. 127 mm L/38 Mark 30[11]. W 1951 roku zamiast dwóch działek kal. 20 mm zamontowano trzy pojedyncze działka Bofors kal. 40 mm L/60 Mark 3, zaś w roku następnym usunięto z pokładu wyrzutnie torpedowe[11].
Fregata została wycofana ze służby w maju 1963 roku i następnie złomowana w Odense[4][12].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ HMS – His/Her Majesty’s Ship – Okręt Jego/Jej Królewskiej Mości.
- ↑ Borowiak 2013 ↓, s. 341 podaje, że załoga liczyła między 114 a 141 osób.
- ↑ HMCS – His/Her Majesty’s Canadian Ship – Kanadyjski Okręt Jego/Jej Królewskiej Mości.
- ↑ KDM – Kongelige Danske Marine – Królewska Duńska Marynarka Wojenna.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Borowiak 2013 ↓, s. 340.
- ↑ a b Jackson 2001 ↓, s. 276.
- ↑ a b c d e f g h Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 58.
- ↑ a b c d e Colledge i Warlow 2006 ↓, s. 15.
- ↑ a b c d e Blackman 1953 ↓, s. 169.
- ↑ a b c d e f g h i j Gogin 2018C ↓.
- ↑ Borowiak 2013 ↓, s. 341.
- ↑ Borowiak 2013 ↓, s. 343.
- ↑ Borowiak 2009 ↓, s. 556.
- ↑ a b Kindell 2011 ↓.
- ↑ a b c d e Gogin 2018D ↓.
- ↑ a b Gardiner i Chumbley 1996 ↓, s. 73.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Raymond Blackman (red.): Jane’s Fighting Ships 1953-1954. London: Sampson Low, Marston & Co., 1953. (ang.).
- Mariusz Borowiak: Zabójcy U-Bootów. Bitwa o Atlantyk 1939-1945. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press, 2013. ISBN 978-83-7020-471-6.
- Mariusz Borowiak: Żelazne rekiny Dönitza. T. 2. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press, 2009. ISBN 978-83-7020-406-8.
- J.J. Colledge, Ben Warlow: Ships of the Royal Navy: The Complete Record of all Fighting Ships of the Royal Navy. London: Chatham Publishing, 2006. ISBN 978-1-86176-281-8. (ang.).
- Robert Gardiner, Roger Chesneau: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.).
- Robert Gardiner, Stephen Chumbley: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1947-1995. Annapolis: Naval Institute Press, 1996. ISBN 1-55750-132-7. (ang.).
- Ivan Gogin: early River frigates (1943, 1943-1944/1944). Navypedia. [dostęp 2018-07-12]. (ang.).
- Ivan Gogin: HOLGER DANSKE frigates (1944/1945). Navypedia. [dostęp 2018-07-12]. (ang.).
- Robert Jackson: Niszczyciele, fregaty i korwety. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 2001. ISBN 83-1109-273-7.
- Don Kindell: Convoy Escort Movements of Royal and Dominion Navy Vessels - RIVER-CLASS FRIGATES, Part 4 of 6, Royal Australian & Canadian Navies. Naval History Homepage, 2011. [dostęp 2018-07-12]. (ang.).