Halina Witkowska

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Halina Witkowska
Ilustracja
Halina Witkowska w Kuźni Kurpiowskiej w Pniewie, 2023
Data i miejsce urodzenia

3 października 1952
Sadykierz

Zawód, zajęcie

hafciarka, pisankarka, koronkarka, twórczyni plastyki obrzędowej, popularyzatorka kultury Puszczy Białej

Halina Witkowska (ur. 3 października 1952 w Sadykierzu)[1] – hafciarka, pisankarka, koronczarka, twórczyni plastyki obrzędowej, popularyzatorka kultury Puszczy Białej[2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Jest córką Stanisława i Marianny z domu Zajda. Ukończyła szkołę podstawową w rodzinnej wsi, a następnie Technikum Gastronomiczne w Wyszkowie (1971)[1]. Z wykształcenia jest technikiem żywienia zbiorowego[3]. W 1975 wyszła za mąż za Feliksa Witkowskiego[1]. Zamieszkała w Pniewie[2]. Urodziła trzech synów: Adama, Artura i Pawła. Prowadziła gospodarstwo rolne i pracowała w Zajeździe Leśnym w Pniewie. W 2000 przeszła na rentę[1].

Białokurpiowską plastyką obrzędową i dekoracyjną zajmuje się od dzieciństwa. Uczyła się jej wraz z siostrami od matki, która była członkinią założonej przez Wandę Modzelewską spółdzielni w Pniewie (potem w Pułtusku)[4]. Umiejętności rozwijała pod okiem teściowej Kazimiery Witkowskiej (jednej z najlepszych pisankarek w Puszczy Białej) oraz Krystyny Fabisiak z sąsiedniej wsi Lemany[2]. Wykonuje haft biały na tiulu oraz czerwony i czarny na płótnie[2]. Kultywuje tradycje białokurpiowskich jajek wielkanocnych, tzw. oklejanek[5]. Wykonuje ozdoby bożonarodzeniowe, palmy wielkanocne, pająki, korony z kwiatów z bibuły na ramy obrazów, palmy oraz kwiaty z bibuły[1][2]. Jej prace prezentowano na wielu konkursach i wystawach[2][6]. Propaguje kulturę i folklor Puszczy Białej, np. w programach telewizyjnych i audycjach radiowych[7][8][9]. Wielokrotnie reprezentowała Puszczę Białą na ogólnopolskich wydarzeniach kulturalnych, na jarmarkach i festiwalach folklorystycznych w Kazimierzu, Krakowie oraz Warszawie[2]. Od 2002 jest członkinią Oddziału Kurpiowskiego Stowarzyszenia Twórców Ludowych[1][2]. Angażuje się w projekty edukacyjne Akademii Sztuki Ludowej[2]. Brała udział w Letnich Szkołach Tradycji (w 2016 haft, w 2017 pisankarstwo) podczas Jarmarku Jagiellońskiego w Lublinie[2][10].

Była związana z Cepelią. Współpracuje z instytucjami kultury, organizacjami pozarządowymi oraz muzeami. Uczestniczy w warsztatach etnograficznych i kiermaszach sztuki ludowej w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie, Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu, Muzeum Rolnictwa w Ciechanowcu, Muzeum Regionalnym w Pułtusku, Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce. Prowadzi zajęcia m.in. w Domu Polonii w Pułtusku[11], Miejskim Domu Kultury w Ostrowi Mazowieckiej[12], Bibliotece Publicznej w Broku[13], w Wyszkowskim Ośrodku Kultury „Hutnik”[14], w Miejskim Domu Kultury w Makowie Mazowieckim[15], w Centrum Folkloru Polskiego „Karolin”[16]. Współpracuje ze Stowarzyszeniem „Wspólnota Polska”[2]. Organizuje spotkania dla dzieci i młodzieży, a także warsztaty dla dorosłych[1]. Wiele z nich odbywa się w budynku pierwszej murowanej szkoły w Pniewie, w której funkcjonuje Kuźnia Kurpiowska[1]. Miejsce powstało z jej inicjatywy i jest izbą regionalną[2]. W placówce Witkowska pełni rolę przewodniczki. Odbywają się tu spotkania twórców ludowych, warsztaty etnograficzne, pokazy rękodzieła i rzemiosła (tkactwo, kowalstwo, garncarstwo). Można tu obejrzeć białokurpiowskie stroje ludowe. Organizowane są warsztaty kulinarne. Prezentowany jest proces obróbki lnu i wełny oraz techniki tkackie. Miejsce pełni funkcję punktu informacji turystycznej, udostępnia bezpłatne materiały promocyjne okolicznych gmin oraz publikacje o Puszczy Białej[2]. Od 2005, czyli od momentu powstania Stowarzyszenia „Puszcza Biała – Moja Mała Ojczyzna”, Witkowska pełni funkcję jego prezeski. Stowarzyszenie jest opiekunem Kuźni Kurpiowskiej w Pniewie[1][2][17][18] i powstało dzięki jej inicjatywie i pomysłowi[3]. W 2013 przy budynku wystawiono w pełni wyposażoną kuźnię kowalską[19]. Warsztaty przygotowuje dla osób w regionu oraz Polonii. W czasie pandemii COVID-19 prowadziła je online[20][21].

Nagrody i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

W 2018 dostała Nagrodę im. Oskara Kolberga[2]. W 2013 została laureatką Nagrody Prezesa Związku Kurpiów „Kurpik” w kategorii „Budzenie tożsamości”[22]. Wygrywała konkursy plastyczny na pisanki i plastykę dekoracyjną oraz konkursy kulinarne. W 2011 Polska Izba Produktu Regionalnego i Lokalnego przyznała jej laur „Perła”[2]. W 2019 otrzymała Nagrodę Marszałka Województwa Mazowieckiego[23].

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

Jest jedną z bohaterek wystawy czasowej „Harciarka ręczna” dostępnej między 10 czerwca a 18 września 2022 w Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce[24].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f g h i Stanisław Pajka, Słownik biograficzny Kurpiowszczyzny, Kadzidło: Niezależne Obywatelskie Stowarzyszenie „Kurpik”, 2008, ISBN 83-916349-2-2, OCLC 711874552 [dostęp 2022-03-29].
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Halina Witkowska – laureat Nagrody Kolberga 2018 [online], www.nagrodakolberg.pl [dostęp 2022-03-10].
  3. ↑ a b Halina Witkowska | Mazowiecki Szlak Tradycji [online], www.mazowieckiszlaktradycji.com [dostęp 2022-03-29].
  4. ↑ Halina Witkowska – Letnia Szkoła Haftu Tradycyjnego 2016. [dostęp 2022-03-29].
  5. ↑ Agnieszka Matecka-Skrzypek, Jajka z duszą | Pismo Folkowe [online], pismofolkowe.pl [dostęp 2022-03-29] (pol.).
  6. ↑ Bożena Głowacz, Pisanki polskie. Wiosenna wystawa etnograficzna w Muzeum Historyczno-Etnograficznym w Chojnicach, Chojnice 2007.
  7. ↑ Rey smakuje tradycyjnej kuchni kurpiowskiej [Dzień Dobry TVN]. [dostęp 2022-03-29].
  8. ↑ Łosiowisko: Kuźnia Kurpiowska i tradycja wielkanocna w polskim dworze [online], Warszawa i Mazowsze – najnowsze wiadomości w RDC [dostęp 2022-03-29] (pol.).
  9. ↑ Łosiowisko: Kurpie Białe – archiwalne opowieści śp. Stefanii Seroki [online], Warszawa i Mazowsze – najnowsze wiadomości w RDC [dostęp 2022-03-29] (pol.).
  10. ↑ Halina Witkowska [online], Jarmark Jagielloński – re:tradycja [dostęp 2022-03-29] (pol.).
  11. ↑ Aneta Kowalewska, Tu też są Kurpie [online], Tygodnik Ostrołęcki, 23 kwietnia 2002 [dostęp 2022-03-29] (pol.).
  12. ↑ Warsztaty Sztuki Ludowej Kurpi Puszczy Białej – Kalendarz wydarzeń – MDK w Ostrowi Mazowieckiej [online], mdkostrowmaz.pl [dostęp 2022-03-29].
  13. ↑ Dobiegły końca warsztaty hafciarskie Kurpi Białych [online], Biblioteka Publiczna w Broku, ul. Pułtuska 22, 07-306 Brok, tel. 29-745-75-01 [dostęp 2022-03-29] (pol.).
  14. ↑ Kurpiowskie oklejanki – warsztaty tworzenia ozdób wielkanocnych – Wyszkowski Ośrodek Kultury „HUTNIK” [online], www.wok-hutnik.pl [dostęp 2022-03-29].
  15. ↑ Święta na Kurpiach Białych – spotkanie MUTW [online], Miejski Dom Kultury w Makowie Mazowieckim, 9 grudnia 2019 [dostęp 2022-03-29] (pol.).
  16. ↑ Weekend na ludowo – kurpiowskie oklejanki [online].
  17. ↑ Stowarzyszenie Puszcza Biała-Moja Mała Ojczyzna | krs-pobierz.pl [online], krs-pobierz.pl [dostęp 2022-03-29] (pol.).
  18. ↑ STOWARZYSZENIE „PUSZCZA BIAŁA-MOJA MAŁA OJCZYZNA” | Rejestr.io [online], rejestr.io [dostęp 2022-03-29].
  19. ↑ Halina Witkowska z Nagrodą Marszałka [online], Pułtusk News, 13 października 2019 [dostęp 2022-03-29] (pol.).
  20. ↑ Plastyka obrzędowa Kurpi i Puszczy Białej [online], pultusk24.pl, 29 grudnia 2020 [dostęp 2022-03-29].
  21. ↑ Siła mazowieckiej tradycji [ZDJĘCIA] [online], gostynin.info [dostęp 2022-03-29] (pol.).
  22. ↑ Dotychczasowi laureaci Kurpików (z lat 2001–2019) [online], www.zwiazekkurpiow.pl [dostęp 2022-03-29].
  23. ↑ Nagroda Marszałka Województwa Mazowieckiego 2019 [online], 2019.
  24. ↑ Nowa wystawa czasowa została otwarta [online], 11 czerwca 2022.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Halina_Witkowska&oldid=71800736”