Heliotrop (roślina)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Heliotrop
Ilustracja
Heliotrop peruwiański
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

ogórecznikowce

Rodzina

Heliotropiaceae

Rodzaj

heliotrop

Nazwa systematyczna
Heliotropium Tourn. ex L.
Sp. Pl. 130. 1753[3]
Typ nomenklatoryczny

Heliotropium europaeum L.[4]

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Kwiaty Heliotropium arborescens
Heliotropium europaeum

Heliotrop (Heliotropium Tourn. ex L.) – rodzaj roślin w zależności od ujęcia systematycznego klasyfikowany do rodziny ogórecznikowatych Boraginaceae lub Heliotropiaceae. Obejmuje ok. 240 gatunków[3]. Rodzaj jest niemal kosmopolityczny – jest szeroko rozprzestrzeniony na obszarach o tropikalnym i umiarkowanym klimacie[5][6][3]. Brak jego przedstawicieli tylko w północnej Eurazji i północnej Ameryce Północnej[3]. W Polsce tylko jako przejściowo zawlekany rośnie heliotrop zwyczajny H. europaeum[7].

Niektóre gatunki uprawiane są jako ozdobne, wykorzystywane są jako lecznicze, dostarczające jadalnych owoców i drewna[6]. H. amplexicaule wykorzystywany jest jako ozdobny i do kontroli urodzeń. Heliotrop peruwiański H. arborescens jest popularną rośliną ozdobną, także wykorzystywaną w kosmetologii. H. arboreum jest rośliną leczniczą i dostarczającą drewna. H. balfourii jest podstawową rośliną garbnikodajną na Sokotrze[6].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Heliotropium curassavicum
Heliotropium arboreum
Owoce Heliotropium arboreum
Pokrój
Rośliny jednoroczne i byliny, rzadziej półkrzewy, krzewy, liany i małe drzewa[6][8], zwykle owłosione, czasem szczeciniasto[8].
Liście
Ulistnienie zazwyczaj naprzemianległe. Liście pojedyncze[9], siedzące lub ogonkowe[8].
Kwiaty
Białe, liliowe lub niebieskie, rzadko żółte, zebrane w jednostronne sierpiki, wsparte przysadkami lub nie. Kielich złożony z 5 działek. Korona lejkowata lub walcowata, owłosiona od zewnątrz i zwykle także wewnątrz w gardzieli (czasem także przylegająco na powierzchni wewnętrznej rozpostartych płatków). Wolne łatki na końcach zaokrąglone, rzadziej wąskie, z brzegiem płaskim lub falistym. Pręciki schowane w rurce korony – ich nitki są silnie skrócone. Zalążnia podzielona (czasem częściowo) na cztery części, zawiera cztery zalążki. Słupek zwieńczony jest stożkowatym lub pierścieniowatym znamieniem[8].
Owoce
Rozłupnia rozpadająca się na cztery jednonasienne lub dwie dwunasienne rozłupki. Nasiona znajdują się wewnątrz zdrewniałego endokarpu[8].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Heliotropium ramosissimum
Pozycja systematyczna

Rodzaj w zależności od ujęcia systematycznego zaliczany do rodziny Heliotropiaceae Schrader[2] lub do szeroko ujmowanej rodziny ogórecznikowatych Boraginaceae[8].

Wykaz gatunków[3]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-22] (ang.).
  3. ↑ a b c d e f Heliotropium Tourn. ex L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-08-27].
  4. ↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-02-04].
  5. ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-03-26].
  6. ↑ a b c d David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 429, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  7. ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 92, ISBN 978-83-62975-45-7.
  8. ↑ a b c d e f Heliotropium Linnaeus. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2022-08-27].
  9. ↑ Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Heliotrop_(roślina)&oldid=70133325”