Helvella albella
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Helvella albella |
| Nazwa systematyczna | |
| Helvella albella Quél. C. r. Assoc. Franç. Avancem. Sci. 24(2): 621 (1896) [1895] | |
Helvella albella Quél. – gatunek grzybów z rodziny piestrzycowatych (Helvellaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Helvella, Helvellaceae, Pezizales, Pezizomycetidae, Pezizomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten opisał w 1896 r. Lucien Quélet i jest do tej pory obowiązująca[1]. Synonim: Leptopodia albella (Quél.) Boud.[2]
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Składający się z siodłowato wygiętego kapelusza i trzonu. Kapelusz o średnicy 2–5 (7) cm, siodłowaty, nieregularnie pofalowany i skręcony, złożony z dwóch wzniesionych, okrągławych płatów z podwiniętymi brzegami. Powierzchnia zewnętrzna kasztanowobrązowa, orzechowobrązowa, ochrowobrązowa, pomarańczowobrązowa, czarniawobrązowa, wewnętrzna biaława, szara, szarobrązowa do żółtobrązowej, drobnoziarnista do gruboziarnistej, drobno filcowata. Trzon o wysokości 4–10 cm wysokości i grubości 0,5–1 cm, nieco cylindryczny, wewnątrz pełny, chrzęstny, śnieżnobiały, co najwyżej lekko żółtawy, nie żłobiony, lekko matowy[3].
- Cechy mikroskopowe
Worki 300–350 × 18–25 µm. Zarodniki w masie białe, 18–25 × 11–17 µm, eliptyczne, bezbarwne, gładkie, z dużymi centralnie położonymi gutulami. Parafizy proste lub rozgałęzione u podstawy, septowane[3].
- Gatunki podobne
Helvella ephippium, Helvella latispora, Helvella compressa, Helvella elastica, Helvella lacunosa, Helvella crispa, Helvella latispora, Cudonia circinans[3].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Helvella albella występuje w Ameryce Północnej, Europie i Azji. W Europie jest szeroko rozprzestrzeniona i podano wiele jej stanowisk od Morza Śródziemnego po Islandię i południową część Półwyspu Skandynawskiego[4]. W piśmiennictwie naukowym jedyne stanowisko tego gatunku w Polsce podano w 2018 r. w projektowanym Turnickim Parku Narodowym[5]. Więcej stanowisk i bardziej aktualnych podaje internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[6].
Grzyb naziemny, saprotrof. Występuje w lasach, na trawiastych leśnych ścieżkach, często między mchami pod sosnami lub świerkami. Owocniki pojawiają się od lata do późnej jesieni[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-02-27] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2023-02-27] (ang.).
- ↑ a b c d Braune Sattellorchel, Weißliche Lorchel, Braunhütige Sattellorchel [online], 123Pilzsuche [dostęp 2023-02-27] (niem.).
- ↑ Występowanie Helvella albella na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-02-27].
- ↑ B. Gierczyk i inni, Grzyby projektowanego Turnickiego Parku Narodowego i jego otuliny - wstępne wyniki badań, [w:] M.D. Boćkowski (red.), Projektowany Turnicki Park Narodowy. Stan walorów przyrodniczych – 35 lat od pierwszego projektu parku narodowego na Pogórzu Karpackim, Nowosiółki Dydyńskie: Fundacja Dziedzictwo Przyrodnicze, s. 175–227.
- ↑ Aktualne stanowiska Helvella albella w Polsce [online], gbif.org [dostęp 2023-02-27].