Hieronim Mikołaj Radziwiłł
Hieronim Mikołaj Melchior | |
Radziwiłł I (Trąby) | |
książę | |
Rodzina | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Data i miejsce śmierci | |
Ojciec |
Dominik Ignacy Radziwiłł |
Matka |
Dolores Maria de Agramonte |
Żona |
1. Renata Habsburżanka, |
Dzieci |
z Renatą Habsburżanką: |
Rodzeństwo |
Konstancja Joanna, |
Hieronim Mikołaj Melchior Radziwiłł herbu Trąby (ur. 6 stycznia 1885 w Cannes, zm. 6 kwietnia 1945 w Alczewskojem) – polski polityk monarchistyczny, ziemianin i agronom, działacz ruchu oporu w czasie II wojny światowej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Wywodził się z polsko-litewskiej arystokracji rodowej, książąt Radziwiłłów. Urodził się jako najstarszy syn z trojga dzieci Dominika Ignacego (1852–1938) i Dolores Marii de Agramonte (1854–1920). Miał dwie siostry Konstancję Joannę (1886–1966) i Izabelę Różę (1888–1968)[1]. W 1904 ukończył gimnazjum w Feldkirch. Następnie rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim, aby przenieść się na agronomię w Studium Rolniczym (1905–1910). Po zakończeniu nauki objął zarząd nad gospodarstwem rolnym w Balicach. Rozwijał ekonomię rolno-hodowlaną i leśną[2]. Inwestował w rynek produkcji ceramicznej, będąc udziałowcem m.in. Towarzystwa Akcyjnego „Marywil”[3]. Przystąpił do Stronnictwa Narodowych Monarchistów, gdzie został członkiem Rady Naczelnej. Pozostawał jednak na uboczu działalności politycznej, pełniąc wyłącznie funkcje reprezentacyjne[4]. Pełnię zarządu nad majątkiem Balice uzyskał dopiero wraz ze śmiercią ojca (28 lipca 1938)[5].
W trakcie II wojny światowej związał się z konspiracyjną organizacją ziemiaństwa „Uprawa”. Tam organizował środki finansowe, żywność i pomoc rzeczową dla Armii Krajowej. W lutym 1945 wraz z synem Leonem został aresztowany przez NKWD. Następnie wywieziony do łagru w Alczewskojem koło Ługańska. Zmarł wkrótce po dotarciu na miejsce, gdzie został pochowany.
Rodzina
[edytuj | edytuj kod]16 stycznia 1909 w Żywcu poślubił Renatę Marię Habsburżankę (1888–1935), arcyksiężniczkę Austrii, córkę Karola Stefana (1860–1933) i Marii Teresy (1862–1933), księżniczki Toskanii[6]. Z małżeństwa pochodzi sześcioro dzieci[1]:
- Maria Teresa (1910–1973);
- Dominik Rajner (1911–1976) ⚭ 1. Eugenia Glücksburg (1910–1989), księżniczka Grecji i Danii, córka Jerzego (1869–1959) i Marii Bonaparte (1882–1962)[7], 2. Lida Lacey Bloodgood (ur. 1926), córka Johna i Lidy z d. Fleitmann (1894–1982);
- Karol Hieronim Celestyn (1912–2005) ⚭ 1. Teresa Soto-Alderete (ur. 1920), 2. Maria Ludwika de Alvear (1913–1989), córka Eugeniusza i Marii Ludwiki z d. Quirno;
- Wojciech Olbracht Hieronim (1914–1932) zmarły na gruźlicę;
- Eleonora Maria Aniela (ur. 1918) ⚭ 1. Benedykt Władysław Tyszkiewicz (1905–1956), syn Benedykta Jana (1875–1948) i Róży z d. Branickiej (1881–1953)[7], 2. Roger de Froidecourt (ur. 1931);
- Leon Hieronim Stanisław (1922–1973).
Ponownie ożenił się 28 stycznia 1937 w Warszawie z daleką kuzynką Jadwigą Anielą Radziwiłłówną (1905–1974), córką Janusza Karola (1877–1922) i Izabeli z d. Wodzickiej (1877–1930)[1]. Drugie małżeństwo pozostało bezdzietne.
Przodkowie
[edytuj | edytuj kod]Prapradziadkowie | Leon Michał Radziwiłł
(1722–1751) ∞ 1744 (1729–1771) |
Jan Mikołaj Chodkiewicz
(1738–1781) ∞1766 Ludwika Maria Rzewuska (1744–1816) |
?
(?–?) ∞? ? (?–?) |
Justynian Niemirowicz-Szczytt
(1740–1824) ∞ 1775 Kazimiera Woyno (1759–1783) |
?
(?–?) ∞ ? ? (?–?) |
?
(?–?) ∞ ? ? (?–?) |
?
(?–?) ∞ ? ? (?–?) |
?
(?–?) ∞ ? ? (?–?) |
Pradziadkowie | Maciej Radziwiłł
(1749–1800) ∞ 1787 (1770–1804) |
Mikołaj Siestrzanek-Karnicki
(1772–1826) ∞ 1803 Dorota Niemirowicz-Szczytt (1780–1813) |
?
(?–?) ∞ ? ? (?–?) |
?
(?–?) ∞ ? ? (?–?) | ||||
Dziadkowie | Konstanty Mikołaj Radziwiłł
(1793–1863) ∞ 1840 Adela Siestrzanek-Karnicka (1811–1883) |
Franciszek de Agramonte
(1815–?) ∞ 1850 Maria Dolores de Zayas Zamudio (1829–1899) | ||||||
Rodzice | Dominik Ignacy Radziwiłł
(1852–1938) ∞ 1881 Dolores Maria de Agramonte (1854–1920) | |||||||
Hieronim Mikołaj Radziwiłł (1885–1945) |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Sławomir Górzyński i inni, Radziwiłłowie herbu Trąby, Warszawa: „DiG”, 1996, tabl. V, ISBN 83-85490-62-0 .
- ↑ Roszkowski ↓, s. 191.
- ↑ Tomasz Staniszewski , „Marywil” – historia wykładana płytkami, „Rocznik Historii Papierów Wartościowych”, T. 1, 2013, s. 26–27, ISSN 2299-8551 .
- ↑ Teresa Zielińska , Radziwiłłowie herbu Trąby – dzieje rodu, [w:] Sławomir Górzyński i inni, Radziwiłłowie herbu Trąby, Warszawa: „DiG”, 1996, s. 30, ISBN 83-85490-62-0 .
- ↑ Maria Kwaśnik , Balice – nasze dziedzictwo: Przeszłość i teraźniejszość, wyd. 3. uzup. i popr., Kraków: IZ, 2022, s. 87–90, ISBN 978-83-7607-342-2 .
- ↑ Timothy Snyder, Czerwony Książę: Upadek dynastii Habsburgów i droga do nowoczesnej Europy, Maciej Antosiewicz (tłum.), Warszawa: „Świat Książki”, 2010, s. 28–37, ISBN 978-83-247-1217-5 .
- ↑ a b Wacław Lednicki, Pamiętniki, t. 2, Londyn: B. Świderski, 1967, s. 86–87 .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Wojciech Roszkowski: Radziwiłł Hieronim Mikołaj h. Trąby (1885–1945). W: Polski Słownik Biograficzny. Emanuel Rostworowski (red.). T. 30, z. 1: Radwan – Radziwiłł Jan. Wrocław: Ossolineum, 1987, s. 191. ISBN 83-04-02470-5.
- Polscy agronomowie
- Polscy prawnicy
- Absolwenci i studenci Uniwersytetu Jagiellońskiego (okres zaborów)
- Absolwenci Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Polscy monarchiści
- Członkowie „Uprawy”
- Polacy i obywatele polscy – więźniowie radzieckich łagrów 1945–1989
- Ofiary radzieckich łagrów
- Polskie ofiary represji stalinowskich
- Radziwiłłowie herbu Trąby
- Ludzie urodzeni w Cannes
- Ludzie związani z Balicami
- Ludzie związani z Ługańskiem
- Ludzie związani z Warszawą
- Ludzie związani z Żywcem
- Urodzeni w 1885
- Zmarli w 1945